Đã từ lâu, tục lệ gói bánh chưng đã trở thành một nét văn hoá trong ngày Tết của người Việt. Đối với cha ông ta, bánh chưng chính là món bánh dùng để thể hiện tấm lòng thành kính của con cháu đời sau đối với ông bà, tổ tiên.
 |
| Tràng Cát là làng lá dong lớn nhất Hà Nội. (Ảnh: Dân Trí) |
Vựa lá dong lớn nhất nhì miền Bắc
Cách trung tâm TP Hà Nội khoảng hơn 30km, tại làng Tràng Cát, xã Kim An (Thanh Oai, Hà Nội), nơi được mệnh danh là vựa lá dong lớn nhất nhì miền Bắc.
Người dân nơi đây đã gắn bó với nghề trồng lá dong từ bao giờ chắc khó mà nhớ được. Chỉ biết rằng, cứ đến hẹn lại lên, vào những ngày giáp Tết, dân quanh làng lại nhộn nhịp thu hoạch lá dong phục vụ cho việc gói bánh.
Từ mọi ngả đường của thôn Tràng Cát đều xanh mướt một màu, nhà nhiều thì đến 5 -7 sào, nhà ít thì cũng có một mảnh vườn nhỏ.
Anh Nguyễn Huy Tuyến, một người dân thôn Tràng Cát cho biết: “Trong thôn hầu như nhà nào cũng trồng lá dong, đó là loại cây dường như không thể thiếu trong vườn của những hộ dân nơi đây”.
Cũng theo lời anh Tuyến: “Những ngày giáp Tết, nhiều người về đây tìm mua lá dong, trong đó chủ yếu là các tiểu thương. Họ đến mua với số lượng lớn đề mang đi buôn nơi khác. Mỗi khi năm hết Tết đến, từng hộ dân đều có một khoản thu nhập từ lá dong, có hộ thì nhiều, có hộ ít tùy thuộc vào diện tích trồng lá và chất lượng lá. Những khổ lá lớn, đẹp có thể được bán với giá từ 130.000đ đến 150.000đ/100 lá, những loại lá bản nhỏ hơn bán với giá 70.000đ đến 90.000đ/100 lá”.
“Lá dong Tràng Cát không những nổi tiếng ở miền Bắc mà còn được xuất vào miền Nam và đi một số nước trên thế giới như Nga, Mỹ, Pháp… để phục vụ bà con người Việt đang sinh sống tại nước ngoài”, anh Tuyến tự hào nói.
Mới đầu tháng 12 âm lịch, nhưng hầu hết các gia đình tại thôn Tràng Cát đều đang tất bật với việc thu hoạch lá dong để phục vụ nhu cầu làm bánh đón Tết cổ truyền. Mặc dù lá dong được trồng ở nhiều nơi, nhưng hiếm có nơi nào trồng được loại lá dong nếp to tròn, mềm dẻo và mặt lá xanh non như ở Tràng Cát.
 |
| Ảnh Dân Trí |
Chọn lá dong là cách tạo nên một chiếc bánh chưng ngon
Để gói được chiếc bánh chưng ngon sẽ cần thực hiện những công đoạn rất tỉ mỉ từ chọn nguyên liệu như gạo, đỗ, thịt… Đặc biệt là chọn lá dong (loại lá có hình elip, tán lá to, rộng, có màu xanh tươi).
Nếu như các nguyên liệu làm nên một bánh chưng có thể dùng để làm được nhiều loại bánh khác nữa thì chỉ riêng lá dong mới là loại lá tạo cho bánh chưng một hương vị rất riêng, một hương vị tuyệt nhất không lẫn với bất cứ một loại bánh nào khác.
Chị Nguyễn Thị Phạm - một nghệ nhân làm bánh chưng nổi tiếng ở Cầu Giấy, Hà Nội cho biết: “Để có thể chọn được lá dong dùng cho gói bánh là điều không hề đơn giản. Lá phải tươi, có độ dai tốt, không bị giòn. Chọn lá có màu sắc xanh đậm, phiến lá to vừa phải để có thể gói trọn được phần nhân bên trong. Không nên chọn những lá héo, sờ vào có cảm giác khô cứng. Chọn những lá còn nguyên vẹn, không bị rách ở bất kì phần nào. Một chiếc bánh chưng cần khoảng 4 lá dong. Vì vậy người gói bánh nên nhắm chừng và chọn số lượng lá phù hợp với số lượng bánh muốn làm. Trước khi gói bánh, lá dong cần được ngâm vào trong nước từ 30 đến 45 phút. Sau đó, dùng khăn mềm lau rửa nhẹ nhàng hai bên mặt lá thật sạch và để ráo nước. Dùng khăn khô, sạch lau lại lá một lần nữa để lá không còn ướt. Lúc này bạn có thể tiến hành gói bánh”.
Chị Phạm có chia sẻ thêm: “Bánh chưng muốn ngon thì phải được gói thủ công, khâu luộc bánh là rất quan trọng. Nên sử dụng bếp củi luộc bánh liên tục trong vòng 12 tiếng đồng hồ và phải có người túc trực để đảm bảo đủ lửa và nước cho từng mẻ”.
