Hà Nội 17 °C
TP Hồ Chí Minh 34 °C
Hải Phòng 18 °C
Đà Nẵng 30 °C
Yên Bái 18 °C
  • Hà Nội Hà Nội 17°C
  • TP Hồ Chí Minh Hà Nội 34°C
  • Hải Phòng Hà Nội 18°C
  • Đà Nẵng Hà Nội 30°C
  • Yên Bái Hà Nội 18°C

Sách nói còn xa lạ với người Việt

Pháp luật hình sự
24/08/2019 09:55
Đỗ Trang
aa
Sách nói là loại hình mới của văn hóa đọc hiện đại, đang trở thành ngành công nghiệp hàng tỷ đô ở các nước Âu - Mỹ những năm trở lại đây.


Báo PLVN từng có bài viết đề cập đến “số phận đìu hiu” của sách điện tử khi bị sách lậu chèn ép ở Việt Nam. Cũng như sách điện tử, sách nói là loại hình mới của văn hóa đọc thời hiện đại, đang trở thành ngành công nghiệp hàng tỷ đô ở các nước Âu - Mỹ những năm trở lại đây.

aaaaa

Tờ New York Times (Mỹ) đánh giá audiobook là “loại hình phát triển nhanh nhất trong ngành xuất bản”. Thế nhưng, tại Việt Nam, sản xuất và lưu hành sách nói vẫn còn manh mún…

Lo ngại người trẻ ngày càng lười đọc

Sách điện tử đã từng làm nên một trào lưu trong văn hóa đọc của người Việt, tuy nhiên trong thời gian gần đây đã ebook đang trải qua một cuộc thoái trào. Trong khi đó, xu hướng đọc sách của độc giả trên thế giới đã dịch chuyển từ các ấn bản in sang dạng sách điện tử (ebook) rồi đến sách nói (audiobook). Nhưng trong nước, thị trường sách nói cũng không kém phần “ảm đạm” so với sách điện tử.

Cụ thể, vào khoảng năm 2012, “Thư viện sách nói dành cho người mù” là một trong những đơn vị đời đầu cung cấp một hình thức đọc sách riêng cho người khiếm thị. Sách nói ngày nay đã dần dần mở rộng cho hầu hết mọi độc giả, từ trẻ em, học sinh, sinh viên đến người trung niên, lớn tuổi, người già mắt kém, người không biết chữ...

Ưu điểm của sách nói là dễ tiếp nhận, nhỏ gọn, thuận tiện để nghe mọi lúc mọi nơi, có thể vừa làm việc vừa nghe hay có thể nhiều người cùng nghe một lúc. Ngoài giọng đọc truyền cảm, sách nói còn có phần nhạc đệm, tiếng động như tiếng mưa rơi, tiếng gió, sóng biển... mô tả cho tác phẩm. Nhiều sách còn được “chế tạo” công phu và sống động, người đọc phân vai và diễn xuất tác phẩm như kịch truyền thanh, nhằm tạo cho cuốn sách một diện mạo mới so với tác phẩm gốc.

Cuộc sống ngày càng bận rộn cùng với sự phát triển của internet và các thiết bị thông minh, sách nói ngày càng được công chúng ưa chuộng. Tuy nhiên, không ít người lại bày tỏ lo ngại, sách nói sẽ khiến giới trẻ và xã hội thêm lười đọc sách. Trong nỗ lực khơi dậy văn hoá đọc, sách giấy ngày càng được chú trọng hơn thì các loại hình “sách công nghệ” lại ngày càng bị thờ ơ sau thời gian đầu rầm rộ.

Theo đánh giá chung, đọc sách in buộc độc giả phải tiếp nhận một cách chủ động, tự mình bao quát vấn đề; còn nghe sách nói sẽ khiến độc giả tiếp nhận một cách thụ động, lười tưởng tượng, không chắt lọc được nội dung cần đọc.

Như nhà văn Nguyễn Nhật Ánh từng chia sẻ: “Với sách in, người ta sẽ xem được hình ảnh, chỗ nào không hiểu thì lật giở lại nhiều lần mà nghiền ngẫm, lấy bút đánh dấu câu hay, đoạn văn thú vị. Nghe sách nói không đòi hỏi quá nhiều kỹ năng như đọc sách in. Bởi nghe sách nói là cách tiếp nhận bị động, người nghe tiếp nhận qua lăng kính cảm xúc của người truyền tải”.

Dù không thể phủ nhận sách nói rất hữu ích với người khiếm thị, nhưng với người bình thường, sách nói có thể cổ suý cho thói lười biếng đọc sách. Nguyên nhân chính là người nghe sách nói trong cùng thời điểm có thể làm nhiều việc khác nhau, nên thường bị sao nhãng, mất tập trung.

Chưa có cơ chế cụ thể đảm bảo bản quyền

Chỉ cần lên mạng là có thể tiếp cận kho tàng sách nói với đủ mọi đề tài, kể cả nhiều tờ báo cũng đã áp dụng phần đọc tự động cho các bài báo. Tuy nhiên, thị trường sách nói chưa phát triển bền vững đã phải đối mặt với nguy cơ sách lậu.

Những năm gần đây, nhiều nhà văn, tác giả Việt Nam đã rất bức xúc khi nhiều đơn vị sản xuất sách nói từ tác phẩm của mình mà không hề xin phép một tiếng. Trước tình hình sách lậu ngày càng phức tạp ở Việt Nam, sách nói cũng chưa có cơ chế cụ thể để đảm bảo vấn đề bản quyền.

Chưa kể, các trang web đã kí kết, bỏ tiền ra mua bản quyền, ví như “Thư viện sách nói dành cho người mù” , thì lại dễ dàng bị các trang web khác lấy lại đăng tải trên website của mình miễn phí. Dù là những đầu sách nổi tiếng, được đầu tư công phu trong quá trình thu âm sách, ra CD được bày bán đàng hoàng nhưng lại phải chịu cảnh ế ẩm. Ít người sẵn sàng móc hầu bao khi loại sách này dễ dàng tìm đọc trên mạng mà không mất một khoản phí nào.

Quả thực, sự phát triển của sách nói, đặc biệt là sách nói trên mạng có ảnh hưởng đến việc tiêu thụ sách in và quyền lợi của tác giả. Song, ảnh hưởng này chưa đến mức báo động, vì thị trường sách nói của Việt Nam chỉ mới manh mún chứ chưa phát triển mạnh mẽ, bền vững. Nhiều đơn vị xuất bản sách chỉ áp dụng sách nói như một công cụ cung cấp thông tin cho độc giả chọn mua sách in. Họ chỉ thu âm một vài trích đoạn của tác phẩm trong sách nói; nếu muốn đọc toàn bộ tác phẩm, bạn đọc sẽ phải mua sách giấy; hoặc có nhiều đơn vị lựa chọn gắn CD sách nói trong sách giấy.

Điều này nhằm giúp bạn đọc không “thờ ơ” với sách in. Khách quan đánh giá, dù sách nói đang là thị trường “nóng” ở các nước phát triển, vẫn còn khá xa lạ với số đông công chúng. Đặc biệt ở các vùng nông thôn, miền núi, nơi công nghệ thông tin chưa phát triển mạnh.

Còn ở khu vực đô thị phát triển, người hiện đại chịu quá nhiều sự sao nhãng bởi các thiết bị công nghệ, họ có quá nhiều sự lựa chọn bên cạnh một tệp sách nói. Trong khi đó, công tác quản lý nhà nước đối với loại hình này vẫn còn là một câu hỏi bỏ ngỏ, một phần bởi vì thị trường chưa đủ lớn, việc kinh doanh sách nói vẫn còn manh mún, các hành vi vi phạm hiện nay vẫn “qua mắt” được các cơ quan chức năng.

Được biết, năm 2012, Công ty Văn hóa Sáng tạo Trí Việt (First News) là một trong những đơn vị đi đầu và thắng cuộc trong vụ kiện bản quyền sách bị công ty khác “ăn cắp”. Thiết nghĩ, nếu không được nhìn nhận nghiêm túc ngay từ đầu, kèm theo nỗ lực từ các cơ quan chức năng, thị trường xuất bản – phát hành sẽ ngày càng phức tạp. Theo đó, sách nói và cả sách điện tử đều khó “sống sót” ở Việt Nam.

bài liên quan
Quy định mới về cấp sổ đỏ cho đất không có giấy tờ

Quy định mới về cấp sổ đỏ cho đất không có giấy tờ

Luật Đất đai sửa đổi vừa được Quốc hội thông qua quy định chi tiết các trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất không có giấy tờ sẽ được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Đông Triều (Quảng Ninh): Bị tuýt còi vì bỏ 1 tỷ đồng làm đường lại lấn ra hồ thủy lợi

Đông Triều (Quảng Ninh): Bị tuýt còi vì bỏ 1 tỷ đồng làm đường lại lấn ra hồ thủy lợi

Một doanh nghiệp ở TX Đông Triều (Quảng Ninh) tự nguyện bỏ 1 tỷ đồng để làm đường bê tông nhưng bị tuýt còi vì bị cho rằng có dấu hiệu trục lợi và lấn chiếm hồ thủy lợi Lỗ Chính.
Tạm giữ gần 28.000 sản phẩm vi phạm tại các cửa hàng điện thoại

Tạm giữ gần 28.000 sản phẩm vi phạm tại các cửa hàng điện thoại

Cục Quản lý thị trường TP HCM tạm giữ gần 28.000 đơn vị sản phẩm tại 3 điểm kinh doanh phụ kiện điện thoại.
Chuyên trang điện tử truyền thông Pháp luật Plus chính thức thay đổi giao diện mới

Chuyên trang điện tử truyền thông Pháp luật Plus chính thức thay đổi giao diện mới

Nhằm đáp ứng nhu cầu đọc báo của độc giả trong thời đại kỷ nguyên công nghệ số, 10h sáng ngày 28/2, Chuyên trang điện tử Truyền thông Pháp luật Pháp luật + (Phapluatplus.vn) sẽ chính thức thay đổi giao diện mới với nhiều chuyên mục chuyên sâu, hấp dẫn.
Gần 100 xe ô tô ở huyện đảo Cô Tô được đăng kiểm

Gần 100 xe ô tô ở huyện đảo Cô Tô được đăng kiểm

Đã có 77 phương tiện cơ giới đường bộ, ô tô điện đủ điều kiện hồ sơ để đăng kiểm trong 2 ngày 24, 25/2 trên địa bàn huyện đảo Cô Tô.
Mới nhất
Đọc nhiều
Xem tranh Hàng Trống "kể" truyện cổ dân gian

Xem tranh Hàng Trống "kể" truyện cổ dân gian

Chiều 18/3, tại Hà Nội, Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam phối hợp họa sĩ, nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Phan Ngọc Khuê tổ chức khai mạc triển lãm "Tranh truyện Hàng Trống", một trong những dòng tranh dân gian độc đáo và lâu đời trong văn hóa Việt Nam.
Bắt quả tang 11 đối tượng khai thác vàng trái phép tại Đắk Lắk

Bắt quả tang 11 đối tượng khai thác vàng trái phép tại Đắk Lắk

Nhóm đối tượng có hành vi dựng lán trại, đưa phương tiện, máy móc vào khu vực suối thuộc thôn 10, xã Ea M’Doal, huyện M’Đrắk, tỉnh Đắk Lắk để khai thác vàng trái phép.
Tỉnh Bình Định có thêm Phó Giám đốc Sở KH&ĐT và Sở LĐ-TB&XH

Tỉnh Bình Định có thêm Phó Giám đốc Sở KH&ĐT và Sở LĐ-TB&XH

Ông Nguyễn Quang Minh vừa được bổ nhiệm giữ chức Phó Giám đốc Sở KH&ĐT, bà Nguyễn Thị Thế Vy giữ chức Phó Giám đốc Sở LĐ-TB&XH tỉnh Bình Định.
Tin bài khác
Bắt quả tang 11 đối tượng khai thác vàng trái phép tại Đắk Lắk

Bắt quả tang 11 đối tượng khai thác vàng trái phép tại Đắk Lắk

Nhóm đối tượng có hành vi dựng lán trại, đưa phương tiện, máy móc vào khu vực suối thuộc thôn 10, xã Ea M’Doal, huyện M’Đrắk, tỉnh Đắk Lắk để khai thác vàng trái phép.
Hà Tĩnh: Khởi tố đôi “bạn tù” đột nhập nhà dân trộm cắp tài sản

Hà Tĩnh: Khởi tố đôi “bạn tù” đột nhập nhà dân trộm cắp tài sản

Hai đối tượng trong quá trình chấp hành án có quen biết nhau, sau khi được về địa phương hai đối tượng đã bàn bạc, rủ rê nhau đi trộm cắp tài sản tại các nhà dân.
Quảng Ninh: Bắt giữ đối tượng vận chuyển trái phép pháo nổ

Quảng Ninh: Bắt giữ đối tượng vận chuyển trái phép pháo nổ

Cụ thể, Đồn Biên phòng Trà Cổ (Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Ninh) vừa bắt giữ đối tượng mua bán, tàng trữ trái phép pháo nổ do Trung Quốc sản xuất.
Thanh Hóa: Bắt giữ nhóm đối tượng chuyên mua bán, tàng trữ vũ khí quân dụng

Thanh Hóa: Bắt giữ nhóm đối tượng chuyên mua bán, tàng trữ vũ khí quân dụng

Công an tỉnh Thanh Hóa vừa bắt giữ một nhóm đối tượng mua bán súng, đạn thể thao qua mạng rồi chế tạo thành vũ khí quân dụng để bán kiếm lời.
Khởi tố hai đối tượng giả danh Interpol chiếm đoạt tài sản

Khởi tố hai đối tượng giả danh Interpol chiếm đoạt tài sản

2 đối tượng người nước ngoài là Abdul Aziz và Jahanbakhsh Ghiasi có quốc tịch nước ngoài vừa bị lực lượng chức năng khởi tố để điều tra về hành vi lừa đảo giả dạng cảnh sát quốc tế.
Chuẩn bị xét xử lại vụ án mẹ nữ sinh giao gà ở Điện Biên buôn ma túy

Chuẩn bị xét xử lại vụ án mẹ nữ sinh giao gà ở Điện Biên buôn ma túy

TAND cấp cao tại Hà Nội chuẩn bị mở phiên tòa phúc thẩm xét xử lại vụ án mẹ nữ sinh giao gà ở Điện Biên buôn ma túy.
Công an Hà Nội khuyến cáo trò lừa đảo giả danh các sàn thương mại điện tử, siêu thị điện máy

Công an Hà Nội khuyến cáo trò lừa đảo giả danh các sàn thương mại điện tử, siêu thị điện máy

Công an Hà Nội khuyến cáo, người dân cần cảnh giác trò lừa đảo giả danh các sàn thương mại điện tử, siêu thị điện máy...
Người mẹ mất 2,8 tỷ đồng khi đăng ký khóa tu mùa hè cho con

Người mẹ mất 2,8 tỷ đồng khi đăng ký khóa tu mùa hè cho con

Khi tìm hiểu và đăng ký khóa tu mùa hè cho con trên mạng, chị H. bị các đối tượng lừa đảo "dẫn dắt", yêu cầu mua hàng và bị chiếm đoạt 2,8 tỷ đồng.
Mang hung khí đi hỗn chiến thì gặp 141

Mang hung khí đi hỗn chiến thì gặp 141

Bước đầu xác minh Q. T. T và N. T. L mang theo hung khí đi giải quyết mâu thuẫn và cả hai đều là học sinh...
Lào Cai: Bắt giữ nhóm đối tượng tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy

Lào Cai: Bắt giữ nhóm đối tượng tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy

Lực lượng chức năng Công an thị xã Sa Pa vừa phát hiện và bắt giữ 4 đối tượng về hành vi tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy.
clip nhom doi tuong manh dong dung hung khi dai ca met cuop tai san trong dem

Clip nhóm đối tượng mạnh động dùng hung khí dài cả mét cướp tài sản trong đêm

Ngày 16/3, Phòng Cảnh sát hình sự Công an TP Hà Nội phối hợp Công an quận Hà Đông đã bắt giữ 4 đối tượng để điều tra về hành Cướp tài sản. Các đối tượng này chủ yếu đã bỏ học, cùng nhau chế hung khí nguy hiểm dài cả mét sau đó đi khống chế, đe doạ những người đi đường trong đêm tối và cướp tài sản. Trước đó, nhóm đối tượng này đã cướp một xe máy của anh N.Đ.C. trên đường Lĩnh Nam, Vĩnh Hưng, Hoàng Mai, Hà Nội.
bao phap luat viet nam ky hop tac tai tro voi lien doan cau may viet nam

Báo Pháp luật Việt Nam ký hợp tác, tài trợ với Liên Đoàn Cầu mây Việt Nam

Báo Pháp luật Việt Nam và Liên Đoàn Cầu mây Việt Nam đã thực hiện lễ ký kết thỏa thuận hợp tác truyền thông và tài trợ đội tuyển cầu mây quốc gia Việt Nam.
tang cuong phoi hop truyen thong chinh sach phap luat giua bo tu phap va bo thong tin va truyen thong

Tăng cường phối hợp truyền thông chính sách pháp luật giữa Bộ Tư pháp và Bộ Thông tin và Truyền thông

thoi hoc sinh dang nho cua thap nien 2000 duoc tai hien qua sach tranh

Thời học sinh đáng nhớ của thập niên 2000 được tái hiện qua sách tranh

Bốn năm sau khi ra mắt 199 Mấy – Hồi Ấy Làm Gì?, hai tác giả Trang Neko và X.Lan quay trở lại với một ấn phẩm sách tranh đề tài trường học lấy nhan đề HỌC SINH CHÚNG MÌNH 2000 HỒI ẤY
xe tai bi xe ban tai huc truc dien khi di qua nga tu

Xe tải bị xe bán tải "húc" trực diện khi đi qua ngã tư

Vụ va chạm xảy ra vào ngày 3/3/2024, tại ngã tư Xuân Lai, huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa. Hình ảnh ghi lại được cho thấy, một chiếc xe tải đang bấm còi cảnh báo rồi di chuyển qua ngã tư. Vài giây sau, một chiếc xe bán tải từ bên phải lao tới, tông thẳng vào hông chiếc xe này. Cú tông mạnh khiến chiếc xe bán tải bị hư hỏng nặng phần đầu. Toàn bộ diễn biến sự việc đã được camera giám sát ghi lại. Đoạn clip sau khi đăng tải lên mạng xã hội đã nhận về nhiều sự quan tâm, chú ý và ý kiến bình luận. Nhiều người đưa ra nhìn nhận về việc xe bán tải đã đi quá nhanh khi qua khu vực ngã tư dẫn đến vụ va chạm này.