Sáng ngày 7/6, Quốc hội thảo luận về xử lý nợ xấu, xung quang vấn đề này còn nhiều ý kiến khác nhau, hàm chứa nhiều băn khoan, lo lắng.
Có hay không dùng ngân sách để xử lý nợ xấu?
Theo bản tổng hợp ý kiến các đại biểu Quốc hội thảo luận của Tổng thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc cho thấy, nhiều ý kiến đề nghị bổ sung nguyên tắc không sử dụng vốn NSNN, cần huy động các nguồn lực khác để xử lý nợ xấu và quy trách nhiệm cho các tổ chức, cá nhân gây ra nợ xấu.
Tuy nhiên, một số ý kiến khác đề nghị cân nhắc không nên bổ sung nguyên tắc này vì một số lý do, đó là: Theo kinh nghiệm quốc tế thì rất cần bàn tay của nhà nước, việc xử lý nợ xấu không có tiền thật sẽ rất khó. Khả năng các tổ chức tín dụng (TCTD) tự xử lý có giới hạn nên sẽ không khả thi nếu không dùng NSNN.
Hơn nữa, nợ xấu có liên quan đến doanh nghiệp nhà nước nên cần có trách nhiệm của Nhà nước trong xử lý nợ xấu dựa trên khả năng nguồn NSNN; Đối với Công ty Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC) cũng vậy, nếu không có tiền thì VAMC không xử lý được nợ xấu.
Bên cạnh đó, một số ý kiến cho rằng, trong thực tế vẫn phải sử dụng NSNN một cách gián tiếp để xử lý nợ xấu, nên nếu quy định nguyên tắc không sử dụng NSNN để xử lý nợ xấu thì không hợp lý.
|
Tổng Thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc |
Thảo luận tại Hội trường, Đại biểu Nguyễn Ngọc Hải (đoàn Hà Giang) cho rằng, nợ xấu có nguyên nhân từ khách quan lẫn chủ quan, liên quan đến nhiều chủ thể từ khách hàng tới ngân hàng, cơ quan quản lý, môi trường sản xuất… và cả nền kinh tế.
Chính vì vậy, không nên coi nợ xấu là của ngân hàng và ngân hàng phải chịu trách nhiệm chính xử lý nợ xấu. Cần phải sự can thiệp của Ngân sách Nhà nước.
Đại biểu Hải đề xuất, nợ xấu thì phải trích lập dự phòng rủi ro điều này sẽ làm giảm lợi nhuận của ngân hàng, nếu nợ xấu cao còn bị kiểm soát đặc biệt, nên các TCTD sẽ không có động lực chuyển nợ để hưởng ưu đãi, “không ai muốn ốm để được uống sữa”, có điều NHNN kiểm soát chặt chẽ Quỹ trích lập dự phòng rủi ro của các TCTD.
Thêm vào giải pháp xử lý nợ xấu, đại biểu Phạm Phú Quốc ( đoàn TP Hồ Chí Minh) phân tích, hướng đi phù hợp và cấp thiết là bán từng món nợ xấu có tài sản bảo đảm để lành mạnh thị trường; tạo được thị trường mua bán nợ với sự tham gia của các thành phần kinh tế.
Việc bán tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu phải công khai, minh bạch, đảm bảo khách quan, bán tài sản bảo đảm phải đảm bảo đúng giá, đúng quyền lợi của người có tài sản.
|
Đại biểu Nguyễn Ngọc Hải ( đoàn Hà Giang). |
Cần công khai, minh bạch số liệu nợ xấu
Báo cáo mới đây của Thống đốc ngân hàng Nhà nước Lê Minh Hưng cho biết, tính đến 31/12/2016, tỷ lệ nợ xấu đã bán cho VAMC chưa xử lý của toàn hệ thống các TCTD chiếm 5,8% trên tổng dư nợ cho vay, đầu tư đối với nền kinh tế.
Nếu tính cả nợ tiềm ẩn trở thành nợ xấu thì tỷ lệ này sẽ là 10,08% trên tổng dư nợ nền kinh tế, (hiện là 5,5 triệu tỷ đồng).
Tổng số nợ xấu xử lý được trong năm 2016 đạt 118,5 nghìn tỉ đồng (tháng 1-2017 đạt 5,13 nghìn tỉ đồng), bằng 63,4% tổng số nợ xấu được xử lý trong năm 2015. Thống đốc thừa nhận có hàng loạt nguyên nhân khó xử lý nợ xấu.
|
Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng giải trình các kiến nghị của đại biểu Quốc hội. |
Tuy nhiên, bản tổng hợp ý kiến các đại biểu cho thấy, còn nhiều ý kiến đề nghị Chính phủ báo cáo minh bạch số liệu nợ xấu, cần thống kê rõ nợ xấu theo từng loại đối với doanh nghiệp nhà nước, tư nhân, doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), đánh giá tình hình nợ xấu và nợ có khả năng trở thành nợ xấu hiện nay và làm rõ các số liệu về nợ xấu đã công bố.
Bên cạnh đó, một số ý kiến đề nghị làm rõ trách nhiệm thanh tra, giám sát của NHNN đối với vấn đề nợ xấu.
Một số ý kiến khác đề nghị Chính phủ làm rõ về hiệu quả hoạt động của VAMC. Cũng có ý kiến đề nghị Chính phủ phải cam kết về tình hình nợ xấu sau 5 năm thực hiện nghị quyết.
|
Đại biểu Đinh Duy Vượt (đoàn Gia Lai) |
Thảo luận tại Hội trường, Đại biểu Đinh Duy Vượt (đoàn Gia Lai) cho rằng, việc xử lý nợ xấu đã xử lý được phần nào nhưng nó vẫn là cục máu đông ảnh hưởng đến toàn bộ nền kinh tế, doanh nghiệp.
Hiện vốn của DN đều dựa vào ngân hàng là chính, việc xử lý nợ xấu là đặc biệt quan trọng và cấp thiết, rất khó khăn nhưng không thể kéo dài.
Đại biểu Vượt còn băn khoăn về tỷ lệ nợ xấu như báo cáo đã đúng chưa, đủ chưa hay vẫn còn giấu diếm, cần phải minh bạch để có biện pháp xử lý rõ ràng.
Đặc biệt ở những ngân hàng lớn có vốn Nhà nước tỷ lệ nợ xấu rất nhỏ nhưng con số tuyệt đối lại rất lớn, bằng cả chục ngân hàng nhỏ cộng lại. Phải nhận rõ TCTD nào có tỷ lệ nợ xấu cao nhất và con số tuyệt đối cao nhất để xử lý.
Đồng tình với quan điểm trên, đại biểu Nguyễn Sơn (đoàn Hà Tĩnh) kiến nghị, mua bán nợ xấu cần theo giá thị trường nhưng phải công khai minh bạch, đồng thời cũng cần làm rõ trách nhiệm của từng giai đoạn để xử lý nợ xấu.
Đại biểu cũng cho rằng cần phải làm rõ khái niệm nợ xấu, có quy định chặt chẽ, tránh lỗ hổng để dễ bị lợi dụng.