Đến hẹn lại lên, cứ vào ngày 16 tháng Giêng âm lịch hằng năm, người Ma Coong lại rộn ràng tổ chức lễ hội đập trống. Nó đã trở thành nét tâm linh và nét văn hóa độc đáo của người dân xã Thượng Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình.
Lễ hội lớn của người Ma Coong
Đập trống xuất hiện từ xa xưa, theo người dân trong bản Cà Roong từ khi có con khỉ ác xuất hiện, dân làng thường xuyên mất mùa, đau ốm triền miên nên đã khua trống đuổi khỉ đi.
Từ đó hàng năm, dân làng luôn cúng những của ngon vật lạ làm lễ tế cho thần linh, cho vùng đất họ sinh sống. Mọi người chuẩn bị suốt cả ngày hôm đó, từ người già đến trẻ nhỏ, đàn ông thì chuẩn bị cho lễ hội còn đàn bà thì làm đồ ăn tiếp đó những người trong ban khác đến.
|
Công tác chuẩn bị trống trước đêm lễ hội diễn ra. |
Một thứ mà cả dân bản cùng nhau đóng góp đó là gạo nếp để làng nấu rượu hiêng, một thứ rượu được nấu bằng nếp nương với men lá, có màu trắng như sữa, chỉ được dùng cúng và mời khách quý. Ngoài ra không thể thiếu xôi và gà cho lễ cúng.
Người thực hiện phần lễ thường là người đứng đầu năm dòng họ, trong vùng, được quyền cha truyền con nối từ đời này sang đời khác làm chủ lễ. Đây là những họ được coi là khai phá ra vùng đất Ma Coong.
|
Già làng làm lễ trước khi vào hội đập trống. |
Khi mặt trời xuống núi, 18 dân bản và các bản Lào cùng về tại trung tâm bản Ca Roong để làm lễ cúng trời đất, cầu mong cho một năm mưa thuận gió hòa, nhà nhà mạnh khỏe, không đau ốm.
Reo ca
Trống hội được làm từ buổi sáng, tang trống được làm bằng thân cây gỗ lồi, năm nay da bịt mặt trống được lấy từ da sơn dương. Trống được bịt bằng những cây mây già,để mặt trống thêm căng họ dùng những thân tre già được vót nhọn một đầu dài khoảng 30-40cm chêm vào thân trống.
Sau đó trống sẽ được đưa đến gần đống lửa nhỏ và hướng hai mặt trống vào gần để tạo độ dẻo, độ dai, khi đánh được vang hơn.
Thường là những thanh niên khỏe mạnh nhất đánh trống cho tới khi trống thủng mới thôi. Khi đó trời đất mới chứng giám cho lòng thành của mọi người, trong năm mới được mùa màng bội thu.
|
Thanh niên cùng nhau đánh trống uống rượu nhảy mua ca hát. |
Khoảng 7h tối, trong căn nhà tranh nhỏ được dân làng dựng tại khoảng sân trống, những mâm cỗ cúng Giàng gồm có rượu hiêng, thịt gà nấu với chồi cây mây non, cá, xôi, ngọn cây mây, khúc thân cây đoác, một ít lúa gạo... đã được chuẩn bị sẵn sàng trên mâm (mỗi bản có một mâm và trong lễ cúng phải có 18 mâm cỗ như thế) để làm lễ cúng.
Khi trăng lên ngửa đầu, già làng bắt đầu đọc lời khấn cầu trời đất phù hộ cho dân bản sống yên lành, làm ăn no đủ, mùa màng bội thu... Sau khi hành lễ xong, lúa gạo được ném ra tứ phía để cầu mong cho thóc lúa về đầy bồ, đầy nương. Già làng bắt đầu phát lệnh bằng tiếng đập trống to vang và dài, lễ hội chính thức bắt đầu.
|
Cùng nhau uống rượu hiêng, trong tiếng nhạc tiếng trống của người Ma Coong. |
Dân bản và khách tham dự cùng ùa vào, những nam thanh niên nhanh chân lấy dùi để đánh,vừa đánh trống vừa la vang rừng: “Roa lữ Giàng ơi!” (sướng quá, vui quá trời ơi). Tiếng trống xen lẫn tiếng chiêng và tiếng hò reo càng làm cho không khí của lễ hội thêm náo nhiệt. Những người không tham gia đánh trống thì cùng nhau nhảy múa quanh bếp lửa và cùng xúm lại bên những ché rượu cần, rượu hiêng.
Tất cả tạo nên một không gian ấm cúng, gần gũi, không còn biết là người miền ngược miền xuôi, miền núi hay đồng bằng hay là những người mới quen nhau, chỉ có niềm vui, háo hức cùng những trải nghiệm thú vị tại đây.