Người dân phải trả hơn 2 triệu đồng "lót tay" khi đi đăng ký hộ khẩu thường trú

Lòng đường, vỉa hè đang bị "xẻ thịt" kinh doanh trái phép tại phường Mỹ Đình 1

Cách trữ đông thực phẩm an toàn

Công bố lịch trình vòng chung kết cuộc thi Người đẹp ảnh Việt Nam 2016 - 2017

Vụ tịch thu 25 xe sang: 3 doanh nghiệp bất ngờ nhận là chủ

Quy hoạch và sự lạm quyền trong điều chỉnh quy hoạch xây dựng

Đó là một trong những khảo sát đáng chú ý được đưa ra trong báo cáo nghiên cứu hệ thống đăng kí hộ khẩu ở Việt Nam, do nhóm nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam và Viện Xã hội học thuộc Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam được công bố sáng 16/6 tại Hà Nội.

Việt Nam cần có cải cách để thu hẹp khoảng cách trong tiếp cận dịch vụ xã hội của người di cư.

Ở Việt Nam, hệ thống hộ khẩu ra đời từ những thập niên 60 thế kỉ 20, với mục đích đảm bảo an ninh trật tự xã hội, kế hoạch hóa kinh tế và quản lý dân cư. Tuy nhiên hiện nay theo năm tháng vai trò của nó đã giảm đi và tồn tại nhiều tiêu cực, không còn phù hợp trong điều hành và quản lý xã hội ở Việt Nam trong thời kỳ đổi mới và hội nhập quốc tế.

Theo đại đa số người dân khi được hỏi đều tỏ thái độ không hài lòng và cho rằng nên nới lỏng quy định về hộ khẩu vì nó hạn chế quyền của người di cư và tạo cơ sở cho tiêu cực tham nhũng. Thậm chí 30% người dân “đòi” bãi bỏ các quy định về hộ khẩu.

Có gần 60% cư dân trong 5,8 triệu người được hỏi cùng lắc đầu ngao ngán cho rằng quy định về hộ khẩu tồn tại rất lỗ hổng, làm tăng tiêu cực, tham nhũng.

Nhiều người bức xúc về những chi phí "trên trời" để "bôi trơn" khi đi đăng ký hộ khẩu, trong đó có 2,2% người tạm trú thừa nhận từng phải “lót tay” khi đăng ký hộ khẩu.

Nghiên cứu chỉ ra rằng hệ thống hộ khẩu đang tạo ra sự bất bình đẳng và khả năng tiếp cận các dịch vụ công như trường học, bảo hiểm y tế, cơ hội việc làm, và hạn chế quyền tự do cư trú của công dân.

Hiện chỉ còn rất ít nước (Việt Nam, Trung Quốc và các nước thuộc Liên Xô cũ) duy trì hệ thống đăng ký hộ gia đình, trong đó gắn với việc cung cấp các dịch vụ xã hội và hạn chế thay đổi nơi cư trú.

Theo ông Đặng Nguyên Anh, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam: "Hệ thống này cần được thay thế bởi một công cụ hiện đại và khoa học hơn, thông qua đó tạo điều kiện hòa nhập hơn cho cuộc sống người dân".

Ông Achim Fock, Quyền Giám đốc Quốc gia Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam cho biết: "Cần có các cải cách hơn nữa để đảm bảo là người nhập cư có khả năng tiếp cận trường học, chăm sóc y tế, và làm việc ở khu vực công như những người khác. Điều này khuyến khích người dân di cư tớ các thành phố và xẽ đóng góp cho tăng trưởng kinh tế và chuyển đổi cơ cấu ở Việt Nam".

Thực tế, tầm quan trọng của hộ khẩu ngày càng giảm đi. Những người tạm trú vẫn gặp khó khăn khi nhập học cho con em mình vào các trường công lập hoặc phải trả chi phí nhiều hơn khi tiếp cận dịch vụ y tế. Những người không có hộ khẩu thường trú tại các thành phố vẫn gặp khó khăn khi giao dịch với chính quyền.