Hà Nội 25 °C
TP Hồ Chí Minh 28 °C
Hải Phòng 24 °C
Đà Nẵng 26 °C
Yên Bái 22 °C
  • Hà Nội Hà Nội 25°C
  • TP Hồ Chí Minh Hà Nội 28°C
  • Hải Phòng Hà Nội 24°C
  • Đà Nẵng Hà Nội 26°C
  • Yên Bái Hà Nội 22°C

Nghệ nhân dân gian Ngô Văn Đảm: Say ca trù tới mức vợ phát ghen!

Pháp luật hình sự
06/02/2016 09:25
Duy Khương - Lương Liễu
aa
“Tôi là một nghệ sỹ đường phố, có thể tự sáng tác, tự biểu diễn nhiều loại hình nghệ thuật cho anh em trong đơn vị cùng thưởng thức”, đó là lời bộc bạch của ông Ngô Văn Đảm, nghệ nhân dân gian.


Một chiều cuối năm, nghệ nhân dân gian Ngô Văn Đảm (SN 1927, quê ở huyện Kiến Xương, tỉnh Thái Bình, hiện đang sống tại Hà Nội) thư thả ngồi tâm sự với chúng tôi về quá trình tự học, học lỏm để biến ước mơ thành sự thật.

Không chỉ biểu diễn thành thạo với hàng chục loại nhạc cụ, ông Đảm còn là người viết sách, phân tích ca từ trong các làn điệu dân ca. Những nỗ lực không mệt mỏi và lòng say mê của ônh Đảm đã được đền đáp, khi ông được phong tặng nghệ nhân dân gian ở tuổi 87.

Dù tuổi đã cao nhưng nghệ nhân dân gian Ngô Văn Đảm vẫn luôn tìm tòi, học hỏi. 
Dù tuổi đã cao nhưng nghệ nhân dân gian Ngô Văn Đảm vẫn luôn tìm tòi, học hỏi.

Thay chân anh lính quạt hầu để học mót

Từng tham gia cách mạng từ năm 1945, trải qua hai cuộc chiến tranh chống Pháp và Mỹ, ông Ngô Văn Đảm đã kinh qua biết bao gian khó nhọc nhằn, những thăng trầm của cuộc đời và những biến động lịch sử của đất nước.

Tuy nhiên, ông chưa từng khuất phục trước những khó khăn của cuộc sống. Trong chiến đấu giữa sự sống và cái chết luôn cận kề, nhưng ông luôn lạc quan yêu đời và khích lệ anh em đồng chí, đồng đội bằng chính những kịch bản mà ông tự sáng tác, tự biểu diễn.

Trò chuyện với PV về chuyện đời, chuyện nghề, ông Đảm thổ lộ: "Thời gian trong quân ngũ tôi là cây văn nghệ đường phố, cái tên này là do anh em yêu quý đặt tặng cho tôi. Tôi có thể biểu diễn bất cứ lúc nào để phục vụ các chiến sỹ, hát và chơi các loại nhạc cụ, tự viết kịch bản với thời gian ngắn nhất chỉ có… một đêm.

Nhiệm vụ chính là chiến đấu, nhưng những lúc giải lao hay mặt trận im tiếng súng là lúc không thể thiếu lời ca tiếng hát. Thời điểm đó, tôi đi tới đâu là ở đó phong trào văn nghệ “nóng” lên rừng rực. Vì tôi là người say mê nghệ thuật từ nhỏ, có thể nói luôn cháy hết mình vì nghệ thuật. Thực ra nói là năng khiếu hay thiên bẩm trong nghệ thuật chỉ đúng một phần, phần lớn là do nỗ lực học tập của bản thân”.

Nhâm nhi chén trà nóng, trên khuôn mặt phúc hậu của ông Đảm phảng phất nỗi buồn mà ông không thể giấu nổi. Trở lại những ký ức thuở ấu thơ, ông Đảm trầm tư: "Ngày xưa đất nước còn trong cảnh nô lệ của thực dân Pháp, dân ta nghèo lắm, tôi còn nhớ khi tôi còn là cậu bé 8 tuổi, nhà nghèo không có tiền để đi học, tôi tự lân la đến những nơi vui chơi văn hóa của các bậc quan lại (trong đó có cả quan Pháp, quan chi phủ, quan huyện) để xem và thưởng thức nhiều loại hình nghệ thuật.

Đó là hát văn hay còn gọi là “chầu văn”, chèo, quan họ, xẩm, ca trù. Cứ như vậy, thứ văn hóa dân gian đã ngấm vào tôi từ lúc nào không hay, ngày đêm tôi say mê với những môn nghệ thuật này và mong ước mình sẽ trở thành một nghệ nhân về lĩnh vực này.

Một rào cản lớn đến với tôi, nơi diễn ra các loại hình nghệ thuật nói trên chỉ dành cho các bậc quan lại và người giàu có, trong khi tôi là một cậu bé con nhà nghèo, làm sao mà mon men tới đó được?

Trong cái khó ló cái khôn, tôi nói với anh lính quạt hầu các quan: “Để tôi quạt thay cho đỡ mệt”, anh lính hầu cũng sướng và ông quan được quạt cũng sướng, vì tôi quạt rất khỏe. Dần dần người ta cứ chuyển tôi vào tận “hậu cung” của khu vui chơi, giải trí của các quan lại để quạt cho các quan và những người hát ca trù.

Họ có biết đâu là tôi đứng quạt, nhưng đầu thì tập trung toàn tâm toàn ý vào lời ca tiếng hát, nhịp điệu, chú ý từng động tác về cách đánh các loại nhạc cụ để học lỏm, học mót và đó là trường học lớn nhất của đời tôi.

Càng tự học, tự tìm hiểu và đọc nhiều loại sách, tôi phát hiện ca trù là sân chơi của tầng lớp quý tộc và tôi rất mê môn hát ca trù. Có nhiều ý kiến cho rằng, ca trù là loại hình nghệ thuật ăn chơi biến thái, nhưng đó là sự hiểu nhầm, không hiểu tường tận, vì ca trù là hoại hình nghệ thuật rất tinh tế".

Từng bị vợ ghen vì mê… ca trù

Ngoài việc học lỏm, học mót về ca trù và sử dụng thành thạo các loại nhạc cụ như trống phách…các loại đàn một dây, hai dây, ba dây… ông Đảm còn được biết là người kiên trì tự học các kiến thức văn hóa khác.

Vì vậy, dù ông mới chỉ được học hết bậc tiểu học, nhưng ông đã tự mày mò, tự đọc sách, tự học và thành thạo hai ngoại ngữ đó là tiếng Pháp và tiếng Hán.

Khi đất nước có chiến tranh, ông tình nguyện tham gia cách mạng từ 1945, năm 1952, ông tham gia đánh Pháp. Năm 1959, ông tham gia dạy học các môn Văn học, Lịch sử, Chính trị tại trường Trần Phú, Hải Phòng.

Dù nay đã gần 90 tuổi, nhưng niềm đam mê nghệ thuật ca trù vẫn luôn rực cháy trong ông, ông Đảm chia sẻ: "Khi tôi đã lấy vợ, nhiều lúc say ca trù quá tới mức vợ phát ghen, rồi bà hỏi “ca trù và vợ, ông cần ai hơn?”.

Tôi đáp: "Đương nhiên là vợ, nhưng không thể bỏ ca trù". Bây giờ nói vậy thôi chứ lúc đó tôi phải phân tích, nói chuyện động viên để bà ấy không ghen và thông cảm cho chồng được thỏa mãn với niềm đam mê.

Trong buổi trò chuyện với phóng viên, ông Đảm trăn trở nhiều về lớp trẻ: "Ngày xưa nghèo, nhưng ai cũng ham học, học để có hiểu biết và thỏa mãn những đam mê cá nhân. Tuy nhiên hiện nay, một bộ phận giới trẻ lười học và ít rèn luyện, không muốn lao động, nhưng đòi hỏi hưởng thụ, lao vào những thú vui biến tướng, những tệ nạn xã hội, mặc cha mẹ vất vả sớm tối.

Tuy nhiên, vấn đề này lỗi chính lại thuộc về người lớn. Nếu như không gieo vào lòng các thế hệ trẻ những tinh hoa văn hóa, thì họ rất dễ sẽ theo nếp văn hóa ngoại lai thiếu chọn lọc, lâu dần tâm hồn giới trẻ sẽ bị khô cứng, thực dụng và lối sống vô cảm. Chính vì lẽ đó, tôi mong muốn được truyền tải thứ văn hóa phi vật thể tới nhiều tầng lớp trong xã hội, dạy miễn phí cho các học sinh nghèo".

Được phong tặng nghệ nhân ở tuổi 87

Ông Đảm là người sáng lập đồng thời là chủ nhiệm Hiệp hội câu lạc bộ UNESCO TP Hà Nội.

Với những đóng góp của mình, ngày 22/12/2014, ông Ngô Văn Đảm được Nhà nước phong tặng Nghệ nhân dân gian, ở tuổi 87.

bài liên quan
Xem tranh Hàng Trống "kể" truyện cổ dân gian

Xem tranh Hàng Trống "kể" truyện cổ dân gian

Chiều 18/3, tại Hà Nội, Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam phối hợp họa sĩ, nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Phan Ngọc Khuê tổ chức khai mạc triển lãm "Tranh truyện Hàng Trống", một trong những dòng tranh dân gian độc đáo và lâu đời trong văn hóa Việt Nam.
PGS.TS Nguyễn Văn Hiền được bổ nhiệm làm Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Sư phạm Hà Nội

PGS.TS Nguyễn Văn Hiền được bổ nhiệm làm Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Sư phạm Hà Nội

PGS.TS Nguyễn Văn Hiền, Bí thư Đảng ủy, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm Hà Nội giữ chức Chủ tịch Hội đồng trường nhiệm kỳ 2020-2025.
Hà Nội sẽ xử lý nghiêm vi phạm giao thông từ ngày 15/3

Hà Nội sẽ xử lý nghiêm vi phạm giao thông từ ngày 15/3

Lực lượng chức năng của TP Hà Nội sẽ tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm về trật tự, an toàn giao thông.
Mới nhất
Đọc nhiều
Giá dầu giảm, giá xăng tăng mạnh

Giá dầu giảm, giá xăng tăng mạnh

Giá xăng RON95 tăng 530 đồng/lít, giá bán là 24.810 đồng/lít, giá dầu diesel được điều chỉnh giảm 320 đồng/lít, giá bán là 20.690 đồng/lít.
Công an tỉnh Lai Châu tăng cường công tác đấu tranh, phòng chống tội phạm

Công an tỉnh Lai Châu tăng cường công tác đấu tranh, phòng chống tội phạm

Chiều ngày 27/03/2024, Đại tá Phạm Hải Đăng – Phó Giám đốc Công an tỉnh, Thủ trưởng Cơ quan CSĐT đã chủ trì hội nghị Giao ban Cơ quan CSĐT Quý I năm 2024.
Thị trường bất động sản sôi sục chờ đón Lễ Kick-off Dự án Meyhomes Capital Phú Quốc

Thị trường bất động sản sôi sục chờ đón Lễ Kick-off Dự án Meyhomes Capital Phú Quốc

Ngày 02/04 tới đây sẽ diễn ra Lễ kick-off dự án Meyhomes Capital Phú Quốc với sự quy tụ của hơn 1000 chiến binh toàn quốc.
Tin bài khác
Hà Nội: Tạm giữ 26 đối tượng mang hung khí đánh nhau gây mất an ninh trật tự

Hà Nội: Tạm giữ 26 đối tượng mang hung khí đánh nhau gây mất an ninh trật tự

Lực lượng chức năng vừa tạm giữ hình sự 26 đối tượng mang hung khí đuổi đánh nhau, gây mất an ninh trật tự trên địa bàn quận Hà Đông (Hà Nội).
Triệt phá ổ nhóm tàng trữ, mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy liên tỉnh

Triệt phá ổ nhóm tàng trữ, mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy liên tỉnh

Một đường dây tàng trữ, mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy vừa bị lực lượng chức năng Công an tỉnh Bình Thuận triệt phá, bắt giữ 5 đối tượng.
Khởi tố vụ án mua bán trái phép hóa đơn 730 tỉ đồng tại Hà Nam

Khởi tố vụ án mua bán trái phép hóa đơn 730 tỉ đồng tại Hà Nam

Cơ quan An ninh điều tra, Công an tỉnh Hà Nam đã khởi tố vụ án “In, mua bán trái phép hóa đơn” và “Trốn thuế” xảy ra từ năm 2022 trên địa bàn tỉnh Hà Nam.
Xác minh làm rõ vụ việc nữ sinh lớp 7 bị người đàn ông hành hung tại Hải Dương

Xác minh làm rõ vụ việc nữ sinh lớp 7 bị người đàn ông hành hung tại Hải Dương

Một nữ sinh học lớp 7 bị một người đàn ông hành hung, tát liên tục, sự việc được quay lại và đưa lên mạng xã hội khiến nhiều người bức xúc.
Hà Nội: Khởi tố các đối tượng giấu ma túy trong hộp mỹ phẩm mang đi bán

Hà Nội: Khởi tố các đối tượng giấu ma túy trong hộp mỹ phẩm mang đi bán

Tại cơ quan Công an, Huynh và Duy khai nhận đã bán ma túy cùng nhau, các đối tượng giấu ma túy trong hộp mỹ phẩm rồi đem bán.
Cảnh sát 141 bắt giữ 17 đối tượng có dấu hiệu phạm pháp hình sự

Cảnh sát 141 bắt giữ 17 đối tượng có dấu hiệu phạm pháp hình sự

Trong tuần qua, các tổ công tác 141 đã kịp thời ngăn chặn, đấu tranh hiệu quả với các loại tội phạm, phát hiện 16 vụ việc có dấu hiệu vi phạm, bắt giữ 17 đối tượng.
Bắt giữ khẩn cấp hai đối tượng tàng trữ nhiều hàng nóng, thực hiện hàng loạt vụ cướp tài sản

Bắt giữ khẩn cấp hai đối tượng tàng trữ nhiều hàng nóng, thực hiện hàng loạt vụ cướp tài sản

Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Đồng Nai vừa phối hợp với Công an tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu bắt khẩn cấp 2 đối tượng gây ra hàng loạt vụ cướp tài sản.
Thanh Hoá: Bắt 2 đối tượng mua bán vũ khí quân dụng

Thanh Hoá: Bắt 2 đối tượng mua bán vũ khí quân dụng

Lực lượng chức năng vừa bắt giữ 2 đối tượng Phạm Hải Đăng và Nguyễn Đăng Tài để điều tra về hành vi mua bán, tàng trữ, vận chuyển trái phép vũ khí quân dụng.
Nhập lậu bò từ Lào về Việt Nam, một đối tượng bị bắt giữ

Nhập lậu bò từ Lào về Việt Nam, một đối tượng bị bắt giữ

Nguyễn Hùng Sơn bị lực lượng chức năng bắt giữ khi đang vận chuyển 17 con bò không có giấy tờ theo quy định từ Lào sang Việt Nam qua Cửa khẩu Nậm Cắn (Kỳ Sơn - Nghệ An).
Đồng Nai: Khởi tố 1 nhóm đối tượng mua bán, vận chuyển 16kg ma tuý

Đồng Nai: Khởi tố 1 nhóm đối tượng mua bán, vận chuyển 16kg ma tuý

Ngày 22/3, Cơ quan cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Đồng Nai cho biết vừa ra quyết định khởi tố, bắt tạm giam đối với 3 đối tượng để làm rõ về hành vi vận chuyển trái phép chất ma tuý
trai nghiem nghe lam giay ban cua dong bao dao do o ha giang

Trải nghiệm nghề làm giấy Bản của đồng bào Dao đỏ ở Hà Giang

Giấy Bản là sản phẩm làm từ cây vầu non, được sử dụng trong tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên vào dịp lễ, tết... Cây vầu non được chẻ nhỏ, ngâm trong nước vôi, sau đó ngâm tiếp với nước một thời gian, đem nghiền và trộn với dung dịch chứa nhựa của một loại cây rừng. Từ hỗn hợp nguyên liệu này, người dân sẽ tráng thành những tấm giấy Bản...
clip nhom doi tuong manh dong dung hung khi dai ca met cuop tai san trong dem

Clip nhóm đối tượng mạnh động dùng hung khí dài cả mét cướp tài sản trong đêm

Ngày 16/3, Phòng Cảnh sát hình sự Công an TP Hà Nội phối hợp Công an quận Hà Đông đã bắt giữ 4 đối tượng để điều tra về hành Cướp tài sản. Các đối tượng này chủ yếu đã bỏ học, cùng nhau chế hung khí nguy hiểm dài cả mét sau đó đi khống chế, đe doạ những người đi đường trong đêm tối và cướp tài sản. Trước đó, nhóm đối tượng này đã cướp một xe máy của anh N.Đ.C. trên đường Lĩnh Nam, Vĩnh Hưng, Hoàng Mai, Hà Nội.
bao phap luat viet nam ky hop tac tai tro voi lien doan cau may viet nam

Báo Pháp luật Việt Nam ký hợp tác, tài trợ với Liên Đoàn Cầu mây Việt Nam

Báo Pháp luật Việt Nam và Liên Đoàn Cầu mây Việt Nam đã thực hiện lễ ký kết thỏa thuận hợp tác truyền thông và tài trợ đội tuyển cầu mây quốc gia Việt Nam.
tang cuong phoi hop truyen thong chinh sach phap luat giua bo tu phap va bo thong tin va truyen thong

Tăng cường phối hợp truyền thông chính sách pháp luật giữa Bộ Tư pháp và Bộ Thông tin và Truyền thông

thoi hoc sinh dang nho cua thap nien 2000 duoc tai hien qua sach tranh

Thời học sinh đáng nhớ của thập niên 2000 được tái hiện qua sách tranh

Bốn năm sau khi ra mắt 199 Mấy – Hồi Ấy Làm Gì?, hai tác giả Trang Neko và X.Lan quay trở lại với một ấn phẩm sách tranh đề tài trường học lấy nhan đề HỌC SINH CHÚNG MÌNH 2000 HỒI ẤY