Theo kết quả của một khảo sát của một tờ báo điện tử gần đây, hơn 90% người hút thuốc trưởng thành tại Việt Nam cho biết họ đặc biệt quan tâm đến các giải pháp giảm thiểu tác hại bằng những sản phẩm không khói, trong đó cũng bao gồm các sản phẩm thuốc lá thệ hệ mới.
Trong hai thập kỷ qua, nhiều tổ chức y tế toàn cầu nghiên cứu các tác động của các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới đối với sức khỏe trong bối cảnh cần phải có giải pháp cho những người muốn tiếp tục hút thuốc.
Đánh giá và khuyến cáo của các cơ quan nghiên cứu
Phổ biến hiện nay là các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới bao gồm thuốc lá làm nóng, thuốc lá điện tử hiện đang được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) cùng các tổ chức y tế trên nhiều nước tiến hành những nghiên cứu đánh giá mức độ giảm tác hại của sản phẩm.
Sản phẩm thuốc lá làm nóng (heated tobacco product - HTP) gồm 3 phần: thiết bị làm nóng, sản phẩm thuốc lá đặc chế và đầu sạc, hoạt động theo cơ chế làm nóng sản phẩm thuốc lá đặc chế ở mức nhiệt độ không quá 350 độ C, chưa đủ cấu thành phản ứng cháy.
Quá trình làm nóng này chỉ đủ để tỏa ra khí hơi, hay còn gọi là aerosol và trong aerosol có chứa nicotin được giải phóng từ quá trình làm nóng. Nhờ thiết bị điện tử, mức nhiệt của thuốc lá làm nóng được kiểm soát và thấp hơn nhiều so với ngưỡng nhiệt đốt cháy thuốc lá là 600-800 độ C. Trong khi đó, thuốc lá điện tử chỉ làm nóng tinh dầu có hoặc không có chứa chất nicotin.
Cơ quan Y tế Công cộng Anh (PHE) nhấn mạnh rằng các sản phẩm thuốc lá làm nóng “có khả năng giúp những người sử dụng và người xung quanh ít phơi nhiễm với các chất gây hại”, do loại bỏ được quá trình đốt cháy. Mức độ giảm phơi nhiễm có sự khác nhau giữa các nghiên cứu và các sản phẩm thuốc lá làm nóng khác nhau thì cũng có những đặc tính và độ ảnh hưởng khác nhau. Tuy nhiên, PHE cũng cảnh báo rằng thuốc lá làm nóng không hoàn toàn vô hại và vẫn có rủi ro.
Năm 2017, Cơ quan Sức khỏe Môi trường, thuộc Viện Sức khỏe Cộng đồng Quốc gia Nhật Bản đã tiến hành một nghiên cứu so sánh thuốc lá làm nóng và thuốc lá điếu thông thường. Cụ thể, các chuyên gia đã đánh giá các chất gây hại gồm hắc ín (tar), carbon monoxide (CO) và nitrosamine và nicotin (chất gây nghiện) trong thuốc lá làm nóng và so sánh nồng độ của chúng trong thuốc lá điếu.
Kết quả cho thấy nồng độ nicotin trong khí hơi của thuốc lá làm nóng tương đương với thuốc lá thông thường. Tuy nhiên, nồng độ nitrosamine (một trong những chất gây ung thư đặc trưng đối với những người hút thuốc lá điếu) của thuốc lá làm nóng chỉ bằng 1/5 và nồng độ CO chỉ bằng 1/100 so với thuốc lá thông thường.
Cũng trong năm 2017, Ủy ban Tư vấn khoa học về Độc học (COT) của Anh đã công bố một đánh giá về sản phẩm thuốc lá làm nóng trong đó kết luận rằng dù thuốc lá làm nóng dù vẫn có hại đối với sức khỏe nhưng người hút thuốc lá sẽ giảm hàm lượng phơi nhiễm với các chất gây hại khi chuyển sang sử dụng thuốc lá làm nóng.
Các tác giả kết luận rằng “nồng độ các chất độc trong khí hơi của thuốc lá làm nóng thấp hơn nhiều so với thuốc lá điếu”. Mặc dù không loại bỏ hoàn toàn những chất có hại khỏi khí hơi nhưng nồng độ thấp đáng kể so với thuốc lá điếu đốt cháy có ý nghĩa quan trọng với việc giảm tác hại do hút thuốc lá.
Quan điểm của WHO đối với thuốc lá thế hệ mới
Nhiều nghiên cứu liên quan đến giảm tác hại của thuốc lá thế hệ mới được các tổ chức khoa học thực hiện nhằm đánh giá về khả năng giảm tác hại của những sản phẩm này, từ đó đưa ra những khuyến cáo quan trọng về mặt khoa học đến các chính phủ và người tiêu dùng.
Theo TS Reiner Wittkowski, Phó Giám đốc Viện Đánh giá Nguy cơ Liên bang Đức (BfR), các sản phẩm thuốc điện tử và thuốc lá làm nóng được khoa học đánh giá giảm thiểu tác hại với người dùng. Điều này tạo ra sự quan tâm của nhiều tổ chức y tế và đặt ra nhu cầu kiểm chứng, đối chiếu các kết quả khoa học trong việc đánh giá về mối liên hệ giữa sản phẩm và sức khỏe.
Tại Đức, nghiên cứu hồi tháng 5/2018, với sự tham gia của BfR, cho thấy thuốc lá làm nóng tạo ra ít hơn đáng kể các chất gây hại, như các chất gây ung thư, cụ thể là giảm 80-95% aldehyde và 97-99% các hợp chất dễ bay hơi. BfR là một tổ chức khoa học độc lập thuộc Bộ Nông nghiệp và Thực phẩm Liên bang Đức, tư vấn cho Chính phủ về vấn đề an toàn của các thực phẩm, hóa chất và sản phẩm.
Viện Sức khỏe cộng đồng và Môi trường quốc gia Hà Lan (RIVM) năm 2018 cũng cho biết, số lượng chất tồn tại trong không khí mà con người hít vào khi dùng thuốc lá làm nóng thấp hơn.
Đánh giá về độc tính của FDA Hoa Kỳ cũng cho thấy, khí hơi từ thuốc lá làm nóng chứa nồng độ chất gây ung thư và các chất hoá học có khả năng gây tổn hại cho hệ hô hấp và hệ sinh sản thấp hơn đáng kể so với khói thuốc lá thông thường.
Ông Scott Gottlieb, cựu Ủy viên FDA cho biết, các sản phẩm thay thế chứa nicotin có thể là một sự lựa chọn cho những người lựa chọn tiếp tục hút thuốc. Theo ông, FDA tin rằng các sản phẩm chứa nicotin đều tồn tại rủi ro ở những mức độ khác nhau.
Trong các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới như thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng, FDA đã thẩm định và cho phép sản phẩm thuốc lá làm nóng (chỉ những sản phẩm đã qua kiểm nghiệm của FDA) được kinh doanh với chỉ định là sản phẩm giảm thiểu phơi nhiễm với các chất gây hại và có tiềm năng gây hại lên cơ thể so với thuốc lá điếu.
WHO khuyến cáo tất cả các loại thuốc lá đều có hại, bao gồm các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới, đồng thời khuyến cáo các quốc gia kiểm soát chặt chẽ dòng sản phẩm này. WHO cũng cho biết chưa có nghiên cứu để chứng minh rõ nét việc giảm thiểu phơi nhiễm sẽ đồng nghĩa với giảm tác hại cũng như khẳng định đây không phải là sản phẩm dùng để cai thuốc lá điếu.
Tuy nhiên trong báo cáo của WHO, cơ quan này cũng ghi nhận rằng đánh giá tổng quan từ các nghiên cứu đã công bố cho thấy, hàm lượng các chất độc hại được phân tích trong khí hơi của thuốc lá làm nóng thấp hơn ít nhất 62% và các hạt chất rắn (PM) thấp hơn 75% so với khói của thuốc lá điếu thông thường. Điều này đã được khẳng định tương tự trong các nghiên cứu từ ngành công nghiệp thuốc lá và các nghiên cứu độc lập, bao gồm các tổ chức y tế chính phủ của Đức, Hà Lan, Anh quốc...
Hiện WHO vẫn đang kêu gọi cai mọi sản phẩm thuốc lá là biện pháp tốt nhất đối với người hút thuốc. Trên thông báo chính thức của WHO cũng công bố quy định rõ ràng cho việc quản lý thuốc lá điện tử cho các quốc gia, nếu việc ngăn chặn sự có mặt của những sản phẩm này là không khả thi.
Còn với những sản phẩm thuốc lá làm nóng, WHO kêu gọi Chính phủ các nước cần kiểm soát, sản phẩm phải tuân thủ các biện pháp chính sách và quy định áp dụng cho tất cả các sản phẩm thuốc lá khác, phù hợp với Công ước Khung về Kiểm soát Thuốc lá (FCTC).
Hiện nay, nhiều người lo ngại nếu cho phép thương mại hóa thuốc lá thế hệ mới sẽ gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe người dân. Thế nhưng, thực tiễn của các nước đi trước cho thấy điều ngược lại với định kiến này.
Là nguồn hàng hấp dẫn của thị trường "chợ đen", các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng đã và đang được các cơ quan bộ ngành, những người hút thuốc lẫn cộng đồng thảo luận liên tục trong nhiều năm qua.
Những con số mới công bố gần đây cho thấy cần đánh giá lại các biện pháp đã và đang làm trong nhiều thập kỷ qua, cũng như cập nhật lại các hướng tiếp cận khác trên toàn cầu nhằm giải quyết gánh nặng do hút thuốc lá điếu gây ra.
Tọa đàm về “Quản lý thuốc lá thế hệ mới - Cần góc nhìn mới” vừa được Báo Pháp luật Việt Nam tổ chức tại Hà Nội với sự tham gia của đại diện từ một số bộ ngành, cơ quan quản lý nhà nước.
Các sản phẩm giảm tác hại của thuốc lá hiện đang được đưa vào chiến lược kiểm soát thuốc lá tại nhiều quốc gia, trong đó bao gồm các nước tiên tiến như Anh, Nhật, Mỹ…
Hiện tượng các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới xuất hiện ở Việt Nam theo những ngả đường xách tay hay nhập lậu và được rao bán công khai trên thị trường đã được thảo luận từ trong nhiều năm nay.
Đồng bào Thái có nền văn hóa lâu đời mang đậm bản sắc dân tộc, trong đó thêu khăn Piêu đã trở thành nét đẹp trong văn hóa truyền thống của người phụ nữ dân tộc Thái ở Tây Bắc.
Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công thương) mới đây đã phát đi thông tin về việc Canada điều tra chống bán phá giá (CBPG) và chống trợ cấp (CTC) đối với ghế bọc đệm có xuất xứ từ Việt Nam và Trung Quốc.
Ngày 16/4, đoàn làm việc do Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng làm trưởng đoàn đã đi kiểm tra hiện trường nút giao Quốc lộ 46B và hầm Thần Vũ. Sau khi kiểm tra, đoàn công tác đã làm việc với các nhà thầu và đơn vị liên quan để tìm giải pháp
Đại tá Trần Liên, nguyên Phó tư lệnh Binh chủng Ra-đa, năm nay đã bước sang tuổi 97 nhưng vẫn nhớ như in về hành trình kéo pháo bằng sức người trong Chiến dịch Điện Biên Phủ cách đây 70 năm.
Ngân hàng Nhà nước (NHNN) sẽ tiến hành đấu thầu vàng miếng SJC với tổng khối lượng dự kiến sẽ đấu thầu là 16.800 lượng, thời gian bắt đầu từ 10 giờ sáng ngày 22/4 tới đây.
Một nhóm đối tượng lên kế hoạch lừa kết hôn với người Trung Quốc nhằm chiếm đoạt tài sản vừa bị lực lượng chức năng Công an huyện Sóc Sơn, TP Hà Nội bắt giữ.
Cơ quan Cảnh sát điều tra CATP Hà Nội đã ra Quyết định khởi tố vụ án, tiến hành khám xét khẩn cấp trụ sở làm việc của Công ty Cổ phần tập đoàn Tâm Lộc Phát.
Ngày 19/4, thông tin từ Công an tỉnh Quảng Ninh cho biết, rạng sáng ngày 18/4, các trinh sát Đội Cảnh sát hình sự Công an thành phố Cẩm Phả đã bắt được 2 đối tượng liên quan đến vụ 1 cướp tài sản.
Công an quận 11 phối hợp Phòng Kỹ thuật nghiệp vụ, Công an quận Tân Phú TP.HCM vừa bắt giữ 56 đối tượng về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua dịch vụ giao hàng có thu hộ tiền.
Kế toán Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Ba Bể (Bắc Kạn) đã có hành vi nâng khống giá trị các hợp đồng mua sắm trang thiết bị, sửa chữa thiết bị văn phòng để lấy tiền chi các khoản ngoài quy định nhà nước.
Sau khi gây ra án mạng, hai đối tượng đã đưa nạn nhân ra lề đường và tạo thành hiện trường một vụ tai nạn giao thông. Cả hai đối tượng đã bị lực lượng chức năng bắt giữ sau 6 giờ gây án.
Lực lượng chức năng Công an TP. HCM vừa phát hiện, triệt phá thành công đường dây vận chuyển trái phép 184 bánh ma túy từ Thành phố Hồ Chí Minh đi Đài Loan, Trung Quốc.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 38/CĐ-TTg ngày 15/4/2024 về việc triển khai quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các giải pháp bảo đảm cung ứng điện trong thời gian cao điểm năm 2024 và các năm tiếp theo.
Bộ GTVT vừa có văn bản đề nghị Bộ Thông tin và Truyền thông nghiên cứu sớm phủ sóng điện thoại di động và cung cấp dịch vụ viễn thông trên các tuyến cao tốc.
Theo Cục Hàng không Việt Nam, các hãng bay dự kiến tăng khoảng 120 chuyến, tương đương hơn 20.000 chỗ mỗi ngày trong dịp cao điểm nghỉ lễ 30/4 - 1/5. Trước đó, các hãng hàng không trong nước đã lên kế hoạch cung ứng từ 100.000 đến 110.000 chỗ mỗi ngày trên đường bay nội địa, tăng khoảng 20% so với lịch bay tháng 3.
Ngày 9/4 (tức ngày 1/3 âm lịch), tại Khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Đền Hùng, tỉnh Phú Thọ đã diễn ra Lễ Khai mạc Lễ hội Đền Hùng và Tuần Văn hóa - Du lịch Đất Tổ năm Giáp Thìn 2024.
Chương trình quốc gia về phòng ngừa và giảm trẻ em lao động trái quy định của pháp luật giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030. Dự án này đã được triển khai tại xã Hương Ngải, huyện Thạch Thất, nhằm hỗ trợ những gia đình khó khăn ổn định sinh kế, giảm tình trạng sử dụng lao động trẻ em vị thành niên.