Trong câu chuyện với PLVN bên thềm Xuân Tân Sửu, PGS.TS Lê Minh Thông (Trợ lý Chủ tịch Quốc hội), rất kỳ vọng mô hình chính quyền đô thị được triển khai ở TP.Hồ Chí Minh năm 2021. Vì tin đó sẽ là đòn bẩy giúp thành phố một thời nức tiếng với mỹ danh “Hòn ngọc Viễn Đông” tiếp tục tiến chắc về phía trước, trong vai trò đầu tàu kinh tế.
Theo TS.Lê Minh Thông, trong hai nhiệm kỳ gần đây, Đảng xác định đột phá thể chế là đột phá chiến lược để phát triển đất nước. Điều này được cụ thể hóa trong Hiến pháp 2013. Là một trong những người từng “chắp bút” bản Dự thảo Hiến pháp, ông Thông cho biết, chương về “Chính quyền địa phương” là một trong những chương phức tạp nhất, và cũng là chương hoàn thiện cuối cùng. Vì xung quanh mô hình chính quyền địa phương, lúc bấy giờ còn nhiều ý kiến khác nhau.
Trước đó, mặc dù Nghị quyết của Đại hội Đảng đã nói phải đa dạng hóa mô hình chính quyền địa phương, tức là phải tổ chức mô hình chính quyền địa phương đáp ứng được yêu cầu phát triển kinh tế xã hội của đô thị, nông thôn, hải đảo... Nhưng trong nhận thức pháp lý, lâu nay, chúng ta vẫn “mặc định” chính quyền địa phương bao giờ cũng phải gồm 2 bộ phận: HĐND và UBND. Vì thế, qua nhiều lần thảo luận đã đưa ra một phạm trù mới đó là phạm trù: Cấp chính quyền.
Theo đó, Hiến pháp 2013 không còn định nghĩa “Chính quyền địa phương” mà chỉ “Cấp chính quyền địa phương”. Điều đó hàm chứa ý nghĩa rằng, chính quyền phải hiện hữu ở mọi nơi, nơi nào có người dân sinh sống trên lãnh thổ Việt Nam thì nơi đó có chính quyền. Chính quyền là hiện thân của quyền lực ở nơi cần có quản trị quốc gia chứ không phải nhất nhất bao gồm hai bộ phận HĐND và UBND.
Đặc biệt, Quốc hội Khóa XIV đã thông qua 3 nghị quyết rất quan trọng về thí điểm mô hình chính quyền đô thị TP Hà Nội, thí điểm mô hình chính quyền đô thị Đà Nẵng và tổ chức chính quyền đô thị tại TP Hồ Chí Minh, với quyết tâm chính trị là tổ chức mô hình chính quyền địa phương đúng với tinh thần Hiến pháp 2013.
Trao đổi với PLVN, TS.Lê Minh Thông cho biết, để có được kết quả trên, một trong những “rào cản” lớn phải vượt qua là nhận thức. Bởi có người từng hỏi ông: “Phải chăng sự ra đời mô hình chính quyền đô thị ở nước ta chậm?” Chuyên gia lập pháp này khẳng định, sự chậm trễ này là cần thiết, hợp lý bởi thay đổi nhận thức không phải ngày một ngày hai, và nếu không có sự thay đổi nhận thức thì khó đạt được sự đồng thuận cao sau đó.
Hai giá trị, ba lợi ích
Với những giá trí cốt lõi, mô hình chính quyền đô thị được người dân cả nước trong đó có cử tri TP.Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm, kỳ vọng sẽ là động lực cho sự nghiệp phát triển của thành phố đầu tàu kinh tế sau này.
Theo TS.Lê Minh Thông, mô hình này mang hai giá trị cốt lõi đã được thực tiễn chứng minh đó là: Sự quản trị tập trung thống nhất, không cắt khúc; một chính quyền đồng bộ, nhanh, tiết kiệm. Và thứ hai là quyền tự chủ.
Muốn làm được điều này phải trao quyền tự chủ cho các đô thị; phải phân quyền, phân cấp mạnh để chủ động, tự chịu trách nhiệm. Hai giá trị mang tính phổ quát của chính quyền đô thị mà Việt Nam cần phải tuân theo.
Bên cạnh đó, khi triển khai mô hình Chính quyền đô thị sẽ có ba lợi ích lớn.
Đầu tiên, là đáp ứng được đặc điểm đô thị, đáp ứng được nhu cầu quản lý thống nhất. Thống nhất về xây dựng hạ tầng kỹ thuật, đáp ứng được nhu cầu tự chủ của người dân. Lợi ích tiếp theo là Nhà nước sẽ không can thiệp sâu nên người dân ở đô thị cảm nhận tự do hơn người ở nông thôn. Công việc mở hơn. Con người không bị áp chế bởi cộng đồng.
Lợi ích cuối cùng là bộ máy gọn, ít tầng lớp dẫn đến chi phí ít. Nhưng hiệu quả tăng lên vì chúng ta bố trí người đúng việc và chuyên môn hóa cao hơn về nghiệp vụ. Công tác đầu tư cũng sẽ tập trung, dứt điểm nên không manh mún và sẽ tiết kiệm.
Đặc biệt quan trọng, mô hình này sẽ khiến cho bộ máy hành động, ít hội họp, ít bàn thảo. Hành động theo hướng chỉ đạo thống nhất. Một bộ máy hành động là điều kiện tiên quyết đem lại hiệu quả. Một bộ máy hành động là bộ máy nói ít, làm nhiều.
“Nhưng để thành công và hiệu quả trên thực tế, trong quá trình triển khai mô hình chính quyền đô thị, sẽ có 3 thách thức lớn mà chúng ta phải vượt qua”, TS.Lê Minh Thông lưu ý.
Cụ thể, các cấp các ngành phải vượt qua được tư duy quản lý hiện tại, phải vượt qua chính mình, vượt qua tư duy cấp trên cấp dưới. “Người thủ trưởng phải tin ở cấp dưới và phải kiểm soát chặt chẽ, xử lý kịp thời các vấn đề của cấp dưới đề ra”, ông Thông phân tích thêm.
Thách thức lớn thứ hai là đòi hỏi về chất lượng đội ngũ cán bộ mới. Đó phải là những người có phẩm chất đạo đức, chính trị đảm bảo để trao quyền. Họ phải thực sự vì dân, vì nước, vì lợi ích chung. Vấn đề cuối cần lưu ý là phải thay đổi tư duy đầu tư. Phải huy động nguồn lực xã hội để phát triển chứ Nhà nước không thể đầu tư dàn trải. Trong trường hợp này, Nhà nước là người “cầm lái”, kiến tạo và chỉ đầu tư những thứ mà tư nhân không làm được hoặc không đầu tư.
“Mô hình chính quyền đô thị ở Việt Nam mới chỉ là bước khởi đầu, sẽ còn nhiều việc phải hoàn thiện. Về thể chế, có thể trong tương lại phải xây dựng một luật riêng về chính quyền đô thị để đảm bảo tính thống nhất chung trong áp dụng nhưng vẫn hình thành một “mảnh đất” riêng để từng địa phương áp dụng cho phù hợp, phát huy sự chủ động, sáng tạo và hiệu quả”, TS.Lê Minh Thông chia sẻ.
Tối 22/3, 12 giải thưởng Hồ Hảo Hớn năm 2024 đã được trao tại lễ kỷ niệm 93 năm ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh (26/3/1931 - 26/3/2024) tại Nhà văn hóa Thanh niên TP.HCM.
Luật Đất đai sửa đổi vừa được Quốc hội thông qua quy định chi tiết các trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất không có giấy tờ sẽ được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
English Challenge là Cuộc thi tiếng Anh dành cho sinh viên và học sinh đam mê tiếng Anh, là nơi để sinh viên tỏa sáng tài năng và tăng cường sự kết nối.
Ngày 22/4, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM (HCDC) cho biết, vừa nhận 13.000 liều vaccine 5 trong 1 (vaccine SII) từ Chương trình tiêm chủng mở rộng và sẵn sàng triển khai tiêm cho trẻ từ tuần này.
Một số sai phạm lẽ ra phải bị xử phạt vi phạm hành chính nhưng vì một lý do nào đó, ông Lường Tuấn Anh - Chủ tịch UBND huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên lại chỉ ký Quyết định “Buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả”.
Ngày 23/4, thông tin từ Công an tỉnh Thanh Hóa cho biết, Cơ quan CSĐT Công an huyện Hà Trung đã Quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và bắt tạm giam 4 đối tượng về hành vi tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy…
Hai đối tượng Vi Hoàng Như và Trần Thị Hương Lan vừa bị Công an quận Tây Hồ ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can để điều tra về tội Mua bán trái phép chất ma túy.
Theo thống kê của Ban chỉ đạo phòng, chống tội phạm của Chính phủ (Ban chỉ đạo 138/CP), trong quý I/2024, lực lượng chức năng đã phát hiện, khởi tố mới 20 vụ/40 đối tượng (tăng 17,6% so với cùng kỳ năm 2023) mua bán người.
Một nhóm 52 đối tượng vừa bị lực lượng chức năng Công an huyện Đông Anh, Hà Nội triệu tập để điều tra về hành vi gây rối trật tự công cộng trên địa bàn.
Theo Tiến sĩ luật Đặng Văn Cường, đây là vụ tai nạn lao động đặc biệt nghiêm trọng khiến 7 công nhân tử vong, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, gây đau thương mất mát đến nhiều gia đình công nhân.
Ngày 20 và 23/4/2024, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã ra Quyết định khởi tố bị can và các quyết định tố tụng đối với 06 đối tượng liên quan đến vụ án xảy ra tại Tập đoàn Phúc Sơn.
Nhóm đối tượng đã lấy trộm hàng chục tấm thép lưới loại B40, dùng để chắn gia súc trên tuyến đường cao tốc Bắc - Nam đoạn qua xã Quỳnh Mỹ (Quỳnh Lưu - Nghệ An).
Trần Mạnh Hùng (sinh năm 1980) là nhân viên cân băng liệu của Nhà máy xi măng đã bị bắt tạm giam để điều tra về tội “Vi phạm quy định về an toàn lao động”.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 38/CĐ-TTg ngày 15/4/2024 về việc triển khai quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các giải pháp bảo đảm cung ứng điện trong thời gian cao điểm năm 2024 và các năm tiếp theo.
Bộ GTVT vừa có văn bản đề nghị Bộ Thông tin và Truyền thông nghiên cứu sớm phủ sóng điện thoại di động và cung cấp dịch vụ viễn thông trên các tuyến cao tốc.
Theo Cục Hàng không Việt Nam, các hãng bay dự kiến tăng khoảng 120 chuyến, tương đương hơn 20.000 chỗ mỗi ngày trong dịp cao điểm nghỉ lễ 30/4 - 1/5. Trước đó, các hãng hàng không trong nước đã lên kế hoạch cung ứng từ 100.000 đến 110.000 chỗ mỗi ngày trên đường bay nội địa, tăng khoảng 20% so với lịch bay tháng 3.
Ngày 9/4 (tức ngày 1/3 âm lịch), tại Khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Đền Hùng, tỉnh Phú Thọ đã diễn ra Lễ Khai mạc Lễ hội Đền Hùng và Tuần Văn hóa - Du lịch Đất Tổ năm Giáp Thìn 2024.
Chương trình quốc gia về phòng ngừa và giảm trẻ em lao động trái quy định của pháp luật giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030. Dự án này đã được triển khai tại xã Hương Ngải, huyện Thạch Thất, nhằm hỗ trợ những gia đình khó khăn ổn định sinh kế, giảm tình trạng sử dụng lao động trẻ em vị thành niên.