Quy định của Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 về xác định cha, mẹ, con đã bảo đảm tính nhân văn hơn, kịp thời có cơ chế pháp lý khả thi, hiệu quả hơn để tạo điều kiện cho công dân thực hiện quyền làm cha, làm mẹ của mình. Đồng thời, quy định cũng hạn chế được những rủi ro pháp lý, xung đột pháp lý có liên quan về vấn đề này. Tuy nhiên, vẫn còn một số khó khăn khi áp dụng.
Thực tiễn thi hành Luật Hôn nhân và gia đình (HNGĐ) năm 2014 cho thấy, Luật đã có những quy định đột phá về công nhận, tôn trọng, bảo vệ, bảo đảm quyền con người, quyền công dân trong lĩnh vực HNGĐ, được sự đồng thuận cao từ xã hội cả trong nhận thức, xây dựng và áp dụng pháp luật. Trong đó, quy định về xác định cha, mẹ, con đã góp phần bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho bà mẹ, trẻ em, bảo đảm hài hòa giữa lợi ích của gia đình với lợi ích của cá nhân, tổ chức khác.
Tuy nhiên, vẫn còn một số khó khăn khi áp dụng. Chẳng hạn như, đối với trường hợp đang tiến hành kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm mà người chồng chết, đứa trẻ sinh ra đã quá 300 ngày kể từ khi hôn nhân chấm dứt thì đứa trẻ có được xác định là con chung của vợ, chồng không? Trong trường hợp này là có mong muốn của cả hai vợ chồng nhưng quá thời gian luật định mà pháp luật hiện hành chưa có quy định cụ thể.
Đối chiếu nguyên tắc quy định tại Điều 88 Luật HNGĐ thì đứa trẻ trong trường hợp này không là con chung của vợ, chồng dù thực tế đứa trẻ đó mang huyết thống của người cha đã chết và được sinh ra hoàn toàn dựa trên sự mong muốn của người đã khuất. Nếu xác định đứa trẻ sinh ra không phải con chung của cặp vợ chồng vô sinh thì sẽ ảnh hưởng lớn.
Rồi trường hợp đang trong quá trình thực hiện kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm mà người chồng bị tuyên bố mất tích thì người vợ có được tiếp tục thực hiện và nếu thực hiện thì xác định cha, mẹ, con như thế nào?. Do đó, cần làm rõ hơn việc xác định cha, mẹ trong trường hợp sinh con bằng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản nêu trên.
Đáng chú ý, theo Luật HNGĐ, trong trường hợp cha, mẹ không thừa nhận con chung của vợ chồng thì phải có chứng cứ và Tòa án xác định. Nhưng theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự thì Tòa án chỉ giải quyết việc xác định cha, mẹ cho con hoặc xác định con cho cha, mẹ khi có tranh chấp; trường hợp không có tranh chấp thì không thuộc thẩm quyền của Tòa án.
Vì vậy, trong trường hợp có người khác xin nhận là cha của đứa trẻ đó mà vợ chồng đều đồng ý cho người đó nhận con thì trường hợp nhận con này thực hiện tại UBND hay Tòa án đang còn có ý kiến khác nhau. Thực tiễn các Tòa án từ chối giải quyết bởi cho rằng trường hợp này không có tranh chấp.
Nên phân biệt 2 trường hợp
Một giảng viên đến từ Trường Đại học Luật Hà Nội cũng đề cập những bất cập xoay quanh trường hợp con sinh ra trong vòng 300 ngày kể từ ngày chấm dứt hôn nhân là con chung của vợ chồng (Điều 88 Luật HNGĐ). Cụ thể, nếu sau khi chấm dứt hôn nhân người mẹ kết hôn ngay và vẫn sinh con trong vòng 300 ngày đó thì việc xác định người chồng nào là cha của đứa trẻ một cách đương nhiên là rất khó khăn.
Nếu căn cứ vào việc con do người mẹ có thai trong thời kỳ hôn nhân thì người chồng thứ nhất được xác định là cha của đứa trẻ; nếu căn cứ vào việc con sinh ra trong thời kỳ hôn nhân thì người chồng thứ hai được xác định là cha của đứa trẻ. Cách quy định này dẫn tới việc áp dụng pháp luật khó khăn cho các UBND.
Liên quan đến khó khăn trên, Phó Giám đốc Sở Tư pháp Hà Nội Phạm Thanh Cao thì phân tích, theo quy định của Luật HNGĐ, trẻ sinh ra trong thời kỳ hôn nhân vẫn còn tồn tại nên phải được xác định là con chung của hai vợ chồng (mặc dù người chồng không phải là người cha trên thực tế của trẻ).
Có điều, người mẹ khi đi khai sinh cho con đề nghị được đăng ký việc nhận cha cho trẻ (nhận người cha thực tế) và kết hợp khai sinh để được ghi đúng tên cha ruột của trẻ em trên giấy khai sinh hoặc có trường hợp người mẹ đề nghị khai sinh cho con theo diện chưa xác định được cha thì cơ quan đăng ký hộ tịch không có cơ sở giải quyết.
Sở dĩ như vậy là do quy định tại khoản 2 Điều 88 Luật HNGĐ quy định: “Trong trường hợp cha, mẹ không thừa nhận con thì phải có chứng cứ và phải được Tòa án xác định”; đồng thời tại khoản 1 Điều 88, Luật HNGĐ cũng quy định: “Người không được nhận là cha, mẹ của một người có thể yêu cầu Tòa án xác định đó là con mình”. Bởi thế, yêu cầu xác định cha cho con của người mẹ trong trường hợp trên thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án có thẩm quyền, không thuộc thẩm quyền của cơ quan đăng ký hộ tịch.
Có điều, ông Cao cho hay, đa phần công dân trong trường hợp này phản ánh Tòa án không thụ lý giải quyết hoặc có thụ lý nhưng sau đó đình chỉ việc giải quyết vì cho rằng không có “tranh chấp”, dẫn đến việc trẻ em không được đăng ký khai sinh kịp thời hoặc đăng ký khai sinh nhưng không đúng với thông tin về người cha thực tế của trẻ.
Ông Cao đề nghị các cơ quan cấp trên xem xét giải quyết theo hướng: Trong trường hợp không có tranh chấp thì nên giao thẩm quyền cho cơ quan hành chính (cơ quan đăng ký hộ tịch) xác minh và giải quyết. Trường hợp tại thời điểm nhận con mà các bên có tranh chấp thì cơ quan đăng ký hộ tịch chuyển hồ sơ cho Tòa án giải quyết.
Với tinh thần tương thân tương ái, đại diện bệnh viện Chợ Rẫy đã đến thăm hỏi, động viên và hỗ trợ 9 hộ gia đình trong vụ hỏa hoạn xảy ra vào tối ngày 1/4 tại hẻm 124 đường Phạm Thế Hiển, phường 2, quận 8, TP.HCM.
100 phần quà đã được các đơn vị tiến hành trao tận tay cho các gia đình chính sách có hoàn cảnh khó khăn tại xã Phú Lạc (huyện Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận).
Luật Đất đai sửa đổi vừa được Quốc hội thông qua quy định chi tiết các trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất không có giấy tờ sẽ được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Một doanh nghiệp ở TX Đông Triều (Quảng Ninh) tự nguyện bỏ 1 tỷ đồng để làm đường bê tông nhưng bị tuýt còi vì bị cho rằng có dấu hiệu trục lợi và lấn chiếm hồ thủy lợi Lỗ Chính.
Tối 18/4, hàng vạn du khách thập phương đổ về Quảng trường Bình Minh (thị xã Cửa Lò, tỉnh Nghệ An) để theo dõi chương trình khai mạc Lễ hội du lịch Cửa Lò 2024.
Kế toán Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Ba Bể (Bắc Kạn) đã có hành vi nâng khống giá trị các hợp đồng mua sắm trang thiết bị, sửa chữa thiết bị văn phòng để lấy tiền chi các khoản ngoài quy định nhà nước.
Ngày 16/4, đoàn làm việc do Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng làm trưởng đoàn đã đi kiểm tra hiện trường nút giao Quốc lộ 46B và hầm Thần Vũ. Sau khi kiểm tra, đoàn công tác đã làm việc với các nhà thầu và đơn vị liên quan để tìm giải pháp
Đại tá Trần Liên, nguyên Phó tư lệnh Binh chủng Ra-đa, năm nay đã bước sang tuổi 97 nhưng vẫn nhớ như in về hành trình kéo pháo bằng sức người trong Chiến dịch Điện Biên Phủ cách đây 70 năm.
Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Sơn Động đã ra Quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và thi hành Lệnh bắt bị can đối với ông Nguyễn Văn Quang và bà Vi Thị Thắm.
Kế toán Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Ba Bể (Bắc Kạn) đã có hành vi nâng khống giá trị các hợp đồng mua sắm trang thiết bị, sửa chữa thiết bị văn phòng để lấy tiền chi các khoản ngoài quy định nhà nước.
Sau khi gây ra án mạng, hai đối tượng đã đưa nạn nhân ra lề đường và tạo thành hiện trường một vụ tai nạn giao thông. Cả hai đối tượng đã bị lực lượng chức năng bắt giữ sau 6 giờ gây án.
Lực lượng chức năng Công an TP. HCM vừa phát hiện, triệt phá thành công đường dây vận chuyển trái phép 184 bánh ma túy từ Thành phố Hồ Chí Minh đi Đài Loan, Trung Quốc.
Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Sơn Động đã ra Quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và thi hành Lệnh bắt bị can đối với ông Nguyễn Văn Quang và bà Vi Thị Thắm.
17h30 ngày 17/4/2024 tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, bé gái tên Đ.T.N.L 12 tuổi ngụ tại Thanh Trì, Hà Nội đã sinh hạ thành công một bé trai nặng 3kg bằng phương pháp mổ đẻ. Cháu L sinh con vì nghi bị xâm hại tình dục từ năm 2023, nhưng cho đến nay hung thủ vẫn đang nhởn nhơ ngoài vòng pháp luật.
Ngày 16/4, Công an tỉnh Lâm Đồng cho biết, Công an huyện Đơn Dương đã bắt giữ Nguyễn Thanh Hưng (ngụ thôn Nam Hiệp 1, xã Ka Đô, huyện Đơn Dương) liên quan đến vụ án mạng xảy ra tại địa phương.
Qua đấu tranh khai thác, Tùng đã thừa nhận toàn bộ hành vi trộm cắp tài sản tại đám hiếu ở xã Việt Vinh, công an đã thu giữ hơn 100 triệu đồng và 3 chiếc điện thoại di động.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 38/CĐ-TTg ngày 15/4/2024 về việc triển khai quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các giải pháp bảo đảm cung ứng điện trong thời gian cao điểm năm 2024 và các năm tiếp theo.
Bộ GTVT vừa có văn bản đề nghị Bộ Thông tin và Truyền thông nghiên cứu sớm phủ sóng điện thoại di động và cung cấp dịch vụ viễn thông trên các tuyến cao tốc.
Theo Cục Hàng không Việt Nam, các hãng bay dự kiến tăng khoảng 120 chuyến, tương đương hơn 20.000 chỗ mỗi ngày trong dịp cao điểm nghỉ lễ 30/4 - 1/5. Trước đó, các hãng hàng không trong nước đã lên kế hoạch cung ứng từ 100.000 đến 110.000 chỗ mỗi ngày trên đường bay nội địa, tăng khoảng 20% so với lịch bay tháng 3.
Ngày 9/4 (tức ngày 1/3 âm lịch), tại Khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Đền Hùng, tỉnh Phú Thọ đã diễn ra Lễ Khai mạc Lễ hội Đền Hùng và Tuần Văn hóa - Du lịch Đất Tổ năm Giáp Thìn 2024.
Chương trình quốc gia về phòng ngừa và giảm trẻ em lao động trái quy định của pháp luật giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030. Dự án này đã được triển khai tại xã Hương Ngải, huyện Thạch Thất, nhằm hỗ trợ những gia đình khó khăn ổn định sinh kế, giảm tình trạng sử dụng lao động trẻ em vị thành niên.