Hà Nội 23 °C
TP Hồ Chí Minh 34 °C
Hải Phòng 26 °C
Đà Nẵng 31 °C
Yên Bái 26 °C
  • Hà Nội Hà Nội 23°C
  • TP Hồ Chí Minh Hà Nội 34°C
  • Hải Phòng Hà Nội 26°C
  • Đà Nẵng Hà Nội 31°C
  • Yên Bái Hà Nội 26°C

Lấp 'lỗ hổng' về quyền tham gia của trẻ em

Xét xử
01/06/2017 11:12
Hồng Minh
aa
Từ xưa đến nay, trong suy nghĩ của gia đình, cộng đồng người Việt Nam, trẻ em luôn bị phụ thuộc vào người lớn về nhiều mặt. Với lý do “còn nhỏ”, “trẻ người non dạ”, hầu như trẻ em không được tham gia, không được tự quyết định những vấn đề liên quan đến mình.


Ảnh minh họa.
Ảnh minh họa.

Trên thực tế, sự phụ thuộc này đã bộc lộ nhiều hạn chế ảnh hưởng đến quyền của trẻ em, hay nói cách khác, “lỗ hổng” về quyền tham gia của trẻ em đã đến lúc cần phải lấp đầy.

Không muốn nghe trẻ nói

Đó là tâm lý của nhiều người lớn, trong đó có cả thầy cô giáo ở trường và cha mẹ ở nhà. Theo số liệu điều tra năm 2010, ở các tỉnh miền Nam 77,4% cha mẹ được hỏi có thái độ lắng nghe ý kiến của trẻ em, 52% khuyến khích trẻ tham gia ý kiến, 6% không muốn nghe trẻ em nói và 5,7% trách mắng trẻ.

Ở các tỉnh miền Bắc tỷ lệ lắng nghe và khuyến khích trẻ tham gia ý kiến thấp hơn miền Nam: 42,6% và 40,1%, tỷ lệ không muốn nghe trẻ em nói và trách mắng trẻ em cao hơn.

Với người Việt Nam, thói quen trói buộc trẻ em dường như đã trở thành một “căn bệnh nan y” mà không phải ai cũng nhận ra. Lẽ dĩ nhiên, chẳng ai trách phụ huynh mong muốn con em mình thành đạt.

Thế nhưng, nhiều người để thực hiện được mong muốn của mình đã mặc quyền thay con định đoạt mọi chuyện với quan niệm “rút kinh nghiệm đời bố, củng cố đời con”.

Vì thế, mới có những câu chuyện mỗi mùa thi cử, hàng loạt câu hỏi được đặt ra là chọn nghề theo đam mê hay theo ý của bố mẹ, bố mẹ ép đi du học, bị bắt làm những điều mà các em không muốn… Thậm chí, ngay cả mặc gì, ăn gì, chơi như thế nào, nhiều đứa trẻ cũng không được quyền tự chọn.

Tại chương trình đối thoại “Sự tham gia của trẻ em trong quá trình xây dựng - hoạch định chính sách liên quan đến trẻ em” diễn ra ngày 16/3/2017, bà Nguyễn Phương Linh - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Quản lý và Phát triển bền vững (MSD) thẳng thắn nêu ra vụ việc tại Trường Tiểu học Nam Trung Yên (Cầu Giấy, Hà Nội) để minh chứng cho việc quyền trẻ em bị xâm phạm.

Theo bà Linh, học sinh ở Trường Tiểu học Nam Trung Yên vừa qua bị áp đặt tham gia vào cuộc khảo sát với sự chỉ đạo của người lớn. Các em đã bị tước đi quyền của mình và thậm chí không được nói “không tham gia”.

Nói về vụ việc xâm hại tình dục trẻ em ở Hoàng Mai, Hà Nội, Luật sư Lê Văn Luân nhận định, trong vụ việc ở Hoàng Mai, có nhân chứng chứng kiến, trên cơ thể nạn nhân có dấu vết phù nề, có sự thừa nhận của nghi can trong băng ghi âm. Nhưng không phải vụ xâm hại tình dục trẻ em nào cũng có được “may mắn” nhiều chứng cứ như vậy.

Trong khi đó, hiện nay các cơ quan điều tra trọng chứng hơn trọng cung, luôn yêu cầu phải có “dấu vết vật chất”, còn lời khai nạn nhân là trẻ em bị xem nhẹ vì thế mà nhiều vụ dâm ô trẻ em mãi bị “chìm xuồng”.

Trong nhiều trường hợp, trẻ em cũng được quyền tham gia nhưng chỉ dừng lại “ở mức độ thông báo, hỏi cho có, thậm chí các em cũng không biết có hay không. Do đó, sự tham gia của trẻ em mang tính chất hình thức chứ không trực tiếp”, theo bà Nguyễn Phương Linh - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Quản lý và Phát triển bền vững (MSD).

Luật “vá lỗ hổng” về quyền tham gia của trẻ em

Quyền tham gia của trẻ em là một trong 4 nhóm quyền quan trọng được quy định trong Công ước của Liên Hợp quốc về quyền trẻ em năm 1989 (quyền sống còn, quyền phát triển, quyền bảo vệ và quyền tham gia).

Việt Nam là nước thứ hai trên thế giới phê chuẩn Công ước này. Nhóm quyền tham gia bao gồm: quyền được hình thành quan điểm riêng và tự do phát triển những quan điểm đó về các vấn đề có tác động đến trẻ em; quyền tự do bày tỏ ý kiến (không trái với pháp luật); quyền tự do giao kết, hội họp tụ tập một cách hòa bình.

Tại Công ước này, Liên Hợp quốc cũng khuyến khích cha mẹ cùng con cái giải quyết vấn đề về các quyền của trẻ em “một cách phù hợp với khả năng tư duy của trẻ”.

Ở Việt Nam, Hiến pháp 2013 khẳng định, trẻ em được Nhà nước, gia đình, xã hội bảo vệ, chăm sóc, giáo dục và được tham gia vào các vấn đề của trẻ em.

Nghiêm cấm xâm hại, hành hạ, ngược đãi, bỏ mặc, lạm dụng, bóc lột sức lao động và những hành vi khác vi phạm quyền trẻ em. Luật Hôn nhân và Gia đình đề cập cụ thể về quyền được chăm sóc nuôi dưỡng của trẻ em, quyền và nghĩa vụ giữa cha mẹ và con cái.

Bộ luật Hình sự có nhiều điều quy định các tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe của con người, các tội xâm phạm chế độ hôn nhân gia đình trực tiếp và gián tiếp liên quan đối với việc lạm dụng thể chất của trẻ em.

Luật Trẻ em có hiệu lực từ 1/6/2017 dành hẳn một chương để thể chế hóa quy định tại khoản 1 Điều 37 Hiến pháp năm 2013 “trẻ em được tham gia vào các vấn đề về trẻ em” quy định về quyền tham gia của trẻ em (Chương 5: Trẻ em tham gia vào các vấn đề của trẻ em) bao gồm các quy định nhằm đảm bảo sự tham gia của trẻ em và biện pháp bảo vệ sự tham gia của trẻ em trong gia đình, nhà trường, xã hội, cơ sở giáo dục khác và trong cộng đồng.

Để cơ chế giám sát việc thực hiện quyền trẻ em theo ý kiến, nguyện vọng của trẻ em được khả thi và hiệu quả, Luật Trẻ em quy định rõ nhiệm vụ của tổ chức đại diện tiếng nói, nguyện vọng của trẻ em là Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh.

Bà Lê Thị Lan Hương - Chánh Văn phòng Ủy ban Quốc gia về Trẻ em Việt Nam:

Những việc hệ trọng của trẻ em như học ở đâu, chọn nghề gì, chọn đồ chơi hay hình thức giải trí nào thì hầu như trẻ ít khi được lựa chọn mà đều bị cha mẹ áp đặt.

Trẻ em gái thường không được có ý kiến về những vấn đề trong gia đình, thậm chí có nơi các em đóng góp công sức vào thu nhập gia đình thì hầu hết vẫn không được tham gia vào quyết định sử dụng nguồn thu nhập đó.

Bà Trần Thị Mai Hương, Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ Quyền trẻ em Việt Nam:

Trẻ em Việt Nam đang gặp các rào cản trong việc thực hiện quyền tham gia của mình vì nạn tảo hôn, phải tham gia lao động sớm, chưa được đáp ứng nhu cầu vật chất và tinh thần và bị bố mẹ bao bọc hoàn toàn từ việc ăn, học, học nghề, xin việc, lập gia đình đến việc chăm sóc con cái…

Các bậc cao niên không bao giờ coi con là bạn mà chỉ áp đặt, vẫn coi chúng là những đứa trẻ to xác, khởi nghiệp muộn và đến khi có gia đình vẫn phụ thuộc vào bố mẹ.

Tất cả người lớn đều rất kỳ vọng vào tương lai của con cháu, họ mong con mình sẽ có cuộc sống hạnh phúc, vui vẻ, tự lập, biết lựa chọn bạn đời, có việc làm ổn định, biết giúp đỡ người khác, có sức khỏe…

Bà Nguyễn Phương Linh - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Quản lý và Phát triển bền vững (MSD):

Chúng ta cam kết thực hiện Công ước Quốc tế về quyền trẻ em và có những hành lang pháp lý rất tốt cho sự tham gia của các em. Nhưng đâu đó trong thực tế, việc thực hành cho sự tham gia này không tồn tại hoặc hình thức chưa hiệu quả để trẻ em có thể lên tiếng.

Chúng ta thấy những vụ việc xảy ra gần đây cho thấy “lỗ hổng” trong sự tham gia của các em rất rõ. Bây giờ chúng ta quy định chi tiết hơn, có những hướng dẫn, tập huấn, nâng cao năng lực, nhận thức cho cộng đồng cũng như cán bộ nhà nước.

Và, tất cả chúng ta cùng chung tay. Tôi nghĩ đây không phải là trách nhiệm của mình Nhà nước, mà chính trong gia đình, cộng đồng tạo ra môi trường an toàn để trẻ em tham gia.

bài liên quan
Quy định mới về cấp sổ đỏ cho đất không có giấy tờ

Quy định mới về cấp sổ đỏ cho đất không có giấy tờ

Luật Đất đai sửa đổi vừa được Quốc hội thông qua quy định chi tiết các trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất không có giấy tờ sẽ được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Đông Triều (Quảng Ninh): Bị tuýt còi vì bỏ 1 tỷ đồng làm đường lại lấn ra hồ thủy lợi

Đông Triều (Quảng Ninh): Bị tuýt còi vì bỏ 1 tỷ đồng làm đường lại lấn ra hồ thủy lợi

Một doanh nghiệp ở TX Đông Triều (Quảng Ninh) tự nguyện bỏ 1 tỷ đồng để làm đường bê tông nhưng bị tuýt còi vì bị cho rằng có dấu hiệu trục lợi và lấn chiếm hồ thủy lợi Lỗ Chính.
Chuyên trang điện tử truyền thông Pháp luật Plus chính thức thay đổi giao diện mới

Chuyên trang điện tử truyền thông Pháp luật Plus chính thức thay đổi giao diện mới

Nhằm đáp ứng nhu cầu đọc báo của độc giả trong thời đại kỷ nguyên công nghệ số, 10h sáng ngày 28/2, Chuyên trang điện tử Truyền thông Pháp luật Pháp luật + (Phapluatplus.vn) sẽ chính thức thay đổi giao diện mới với nhiều chuyên mục chuyên sâu, hấp dẫn.
Gần 100 xe ô tô ở huyện đảo Cô Tô được đăng kiểm

Gần 100 xe ô tô ở huyện đảo Cô Tô được đăng kiểm

Đã có 77 phương tiện cơ giới đường bộ, ô tô điện đủ điều kiện hồ sơ để đăng kiểm trong 2 ngày 24, 25/2 trên địa bàn huyện đảo Cô Tô.
Mới nhất
Đọc nhiều
Công an tỉnh Lai Châu tăng cường công tác đấu tranh, phòng chống tội phạm

Công an tỉnh Lai Châu tăng cường công tác đấu tranh, phòng chống tội phạm

Chiều ngày 27/03/2024, Đại tá Phạm Hải Đăng – Phó Giám đốc Công an tỉnh, Thủ trưởng Cơ quan CSĐT đã chủ trì hội nghị Giao ban Cơ quan CSĐT Quý I năm 2024.
Thị trường bất động sản sôi sục chờ đón Lễ Kick-off Dự án Meyhomes Capital Phú Quốc

Thị trường bất động sản sôi sục chờ đón Lễ Kick-off Dự án Meyhomes Capital Phú Quốc

Ngày 02/04 tới đây sẽ diễn ra Lễ kick-off dự án Meyhomes Capital Phú Quốc với sự quy tụ của hơn 1000 chiến binh toàn quốc.
ĐHĐCĐ 2024 Tập đoàn GELEX diễn ra thành công thành công

ĐHĐCĐ 2024 Tập đoàn GELEX diễn ra thành công thành công

Sáng 28/3/2024, Đại hội đồng cổ đông (ĐHĐCĐ) thường niên năm 2024 của Công ty cổ phần Tập đoàn GELEX đã diễn ra tại Hà Nội.
Tin bài khác
Vụ tranh chấp tại Dự án Phố Wall: Vì sao TAND cấp cao tại Hà Nội lại quyết định kháng nghị giám đốc thẩm?

Vụ tranh chấp tại Dự án Phố Wall: Vì sao TAND cấp cao tại Hà Nội lại quyết định kháng nghị giám đốc thẩm?

TAND Cấp cao tại Hà Nội ra Quyết định số 28A/2023/KN-DS kháng nghị bản án đã có hiệu lực pháp luật của TAND thành phố Hà Nội.
Quảng Ninh: Khởi tố nhóm đối tượng mua bán, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy

Quảng Ninh: Khởi tố nhóm đối tượng mua bán, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy

Công an tỉnh Quảng Ninh vừa ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với nhóm đối tượng về tội “ mua bán, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy”.
Viện Kiểm sát đề nghị mức án tử hình đối với bị cáo Trương Mỹ Lan

Viện Kiểm sát đề nghị mức án tử hình đối với bị cáo Trương Mỹ Lan

Chiều 19/3, sau khi nêu quan điểm luận tội, đại diện VKS đề nghị mức án đối với bị cáo Trương Mỹ Lan và 85 bị cáo trong vụ án xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát.
Vụ án mẹ nữ sinh giao gà buôn ma túy: Hoãn phiên tòa do bị cáo ngất xỉu

Vụ án mẹ nữ sinh giao gà buôn ma túy: Hoãn phiên tòa do bị cáo ngất xỉu

Bị cáo Trần Thị Hiền - mẹ nữ sinh giao gà ở Điện Biên bị ngất xỉu tại phiên tòa nên HĐXX quyết định hoãn phiên tòa.
Cận cảnh nhà bạt sức chứa 400 người tại phiên xét xử vụ án Tân Hoàng Minh

Cận cảnh nhà bạt sức chứa 400 người tại phiên xét xử vụ án Tân Hoàng Minh

Để chuẩn bị cho phiên xét xử vụ án Tân Hoàng Minh diễn ra vào ngày 19/3, lực lượng chức năng đã chuẩn bị nhà bạt với sức chứa hơn 400 người.
Xét xử Giám đốc Công ty du học Edu Global về tội Tổ chức cho người khác trốn đi nước ngoài

Xét xử Giám đốc Công ty du học Edu Global về tội Tổ chức cho người khác trốn đi nước ngoài

Theo lịch xét xử, ngày 18/3, TAND Thành Hà Nội mở phiên tòa sơ thẩm xét xử công khai đối với 4 bị cáo về tội “Tổ chức cho người khác trốn đi nước ngoài trái phép”.
Tự nhập thuốc bán, cựu giám đốc bệnh viện lĩnh án 2 năm tù

Tự nhập thuốc bán, cựu giám đốc bệnh viện lĩnh án 2 năm tù

Bị cáo Trần Kim Thúy - cựu giám đốc bệnh viện tại Thái Bình phải nhận mức án 2 năm tù do đã tự ý nhập thuốc để bán cho bệnh nhân.
TAND cấp cao TP.Hồ Chí Minh tiếp tục hoãn phiên tòa xét xử 7 bị cáo kêu oan

TAND cấp cao TP.Hồ Chí Minh tiếp tục hoãn phiên tòa xét xử 7 bị cáo kêu oan

TAND Cấp cao tại TP.Hồ Chí Minh tiếp tục hoãn phiên tòa.
TAND quận Hai Bà Trưng thụ lý vụ án liên quan đến dự án thuỷ điện Đachomo và Đa Dâng

TAND quận Hai Bà Trưng thụ lý vụ án liên quan đến dự án thuỷ điện Đachomo và Đa Dâng

Ngày 01/2/2024, Tòa án nhân dân quận Hai Bà Trưng, Thành Phố Hà Nội đã thụ lý vụ án liên quan đến việc thi công, lắp đặt đường dây điện tại dự án thủy điện Đachomo và nhà máy thủy điện Đa Dâng.
Đại án Việt Á: Cựu Giám đốc CDC Hà Nội Trương Quang Việt lĩnh 36 tháng tù

Đại án Việt Á: Cựu Giám đốc CDC Hà Nội Trương Quang Việt lĩnh 36 tháng tù

Hội đồng xét xử sơ thẩm đã tuyên án 36 tháng tù đối với cựu Giám đốc CDC Hà Nội Trương Quang Việt.
trai nghiem nghe lam giay ban cua dong bao dao do o ha giang

Trải nghiệm nghề làm giấy Bản của đồng bào Dao đỏ ở Hà Giang

Giấy Bản là sản phẩm làm từ cây vầu non, được sử dụng trong tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên vào dịp lễ, tết... Cây vầu non được chẻ nhỏ, ngâm trong nước vôi, sau đó ngâm tiếp với nước một thời gian, đem nghiền và trộn với dung dịch chứa nhựa của một loại cây rừng. Từ hỗn hợp nguyên liệu này, người dân sẽ tráng thành những tấm giấy Bản...
clip nhom doi tuong manh dong dung hung khi dai ca met cuop tai san trong dem

Clip nhóm đối tượng mạnh động dùng hung khí dài cả mét cướp tài sản trong đêm

Ngày 16/3, Phòng Cảnh sát hình sự Công an TP Hà Nội phối hợp Công an quận Hà Đông đã bắt giữ 4 đối tượng để điều tra về hành Cướp tài sản. Các đối tượng này chủ yếu đã bỏ học, cùng nhau chế hung khí nguy hiểm dài cả mét sau đó đi khống chế, đe doạ những người đi đường trong đêm tối và cướp tài sản. Trước đó, nhóm đối tượng này đã cướp một xe máy của anh N.Đ.C. trên đường Lĩnh Nam, Vĩnh Hưng, Hoàng Mai, Hà Nội.
bao phap luat viet nam ky hop tac tai tro voi lien doan cau may viet nam

Báo Pháp luật Việt Nam ký hợp tác, tài trợ với Liên Đoàn Cầu mây Việt Nam

Báo Pháp luật Việt Nam và Liên Đoàn Cầu mây Việt Nam đã thực hiện lễ ký kết thỏa thuận hợp tác truyền thông và tài trợ đội tuyển cầu mây quốc gia Việt Nam.
tang cuong phoi hop truyen thong chinh sach phap luat giua bo tu phap va bo thong tin va truyen thong

Tăng cường phối hợp truyền thông chính sách pháp luật giữa Bộ Tư pháp và Bộ Thông tin và Truyền thông

thoi hoc sinh dang nho cua thap nien 2000 duoc tai hien qua sach tranh

Thời học sinh đáng nhớ của thập niên 2000 được tái hiện qua sách tranh

Bốn năm sau khi ra mắt 199 Mấy – Hồi Ấy Làm Gì?, hai tác giả Trang Neko và X.Lan quay trở lại với một ấn phẩm sách tranh đề tài trường học lấy nhan đề HỌC SINH CHÚNG MÌNH 2000 HỒI ẤY