Nhiều trẻ em bị xâm hại vì chưa được bảo vệ bởi sợ hãi, im lặng của cá nhân, gia đình nạn nhân và một số cơ quan chức năng.
Số liệu thống kê mới nhất được công bố ngày 29/3 tại Tọa đàm “Chính sách về bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng” do Bộ Lao động - thương binh và xã hội, UNICEF khu vực Đông Á - Thái Bình Dương tổ chức cho thấy trong 5 năm (2011-2015), có tới 5.300 vụ xâm hại tình dục trẻ em trong số 8.200 vụ xâm hại trẻ nói chung.
Con số này khiến nhiều người phải giật mình.
Tuy nhiên, Chuyên gia tâm lý ông Nguyễn An Chất cho rằng số liệu thống kê nói trên chỉ là “phần nổi của tảng băng chìm” vì con số thực tế còn cao hơn rất nhiều.
Cần có những chế tài nghiêm minh
PV - Thưa ông, tình trạng lạm dụng tình dục, xâm hại tình dục trẻ em hiện nay đang có xu hướng gia tăng ở trẻ em. Theo ông nguyên nhân từ đâu mà tình trạng này càng gia tăng như vậy?
Chuyên gia tâm lý Nguyễn An Chất: Xâm hại khác với quấy rối, quấy rối có thể ở rất nhiều chỗ, trên xe bus, trong siêu thị, ngoài đường, trên xe khách,...không nên nặng nề việc đàn ông quấy rối, nên nhìn rộng ra.
Không chỉ có cử chỉ mới là quấy rối ngoài ra còn có những câu khen ngợi cũng là quấy rối. Còn xâm hại đã có những giao cấu, không chỉ có nước mình mới có xâm hại, các nước trên thế giới cũng có xâm hại nhiều chứ không phải ít.
Theo tôi, có 3 nguyên nhân chính - nguyên nhân đầu tiên xuất phát từ giáo dục. Giáo dục gia đình là hàng đầu, sau đó là giáo dục trong nhà trường và giáo dục xã hội. Trong gia đình bố, mẹ thiếu kĩ năng giáo giáo dục sẽ nảy sinh nhiều nguy cơ. Tại các nhà trường hiện có xu hướng chạy theo thành tích, thiếu hẳn một đội ngũ tư vấn về phòng ngừa xâm hại, giáo dục giới tính...
Sự tác động ở bên ngoài xã hội, là những tấm gương đầy rẫy vấn đề bạo lực... khiến người ta có cảm giác như một xã hội nhiều bất ổn. Những hiện tượng tiêu cực trên báo chí, phim ảnh phản ánh mặt trái của xã hội quá nhiều.
Nguyên nhân thứ hai là vấn đề thực thi pháp luật không nghiêm. Tại sao một kẻ bị tố cáo xâm hại tình dục ở trẻ em lại dám thách thức và coi thường pháp luật? Nguyên nhân của nó là sự lệch chuẩn trong giáo dục gia đình, nhưng cái chính là do pháp luật nhưng không nghiêm minh.
Luật Hình sự đã quy định hành vi vi phạm pháp luật đối với vấn đề này, nhưng việc chậm trễ xử lí của các cơ quan chức năng tạo ra sự nghi ngờ cho người dân.
Bên cạnh đó quy định của pháp luật, chưa đủ sức răn đe, chưa quy định cụ thể xâm hại tình dục là thế nào? Chưa chi tiết lời nói, hành động, vuốt ve, đụng chạm... như thế nào là xâm hại tình dục...
Nguyên nhân thứ 3 là vấn đề quản lý nhà nước về văn hóa. Những hình ảnh thiếu Văn hóa, hở hang, phim ảnh đồi trụy tràn lan trên mạng Internet.
Ngay cả một số nội dung quảng cáo trên truyền hình về các sản phẩm liên quan đến tình dục cũng phản cảm. Đặc biệt là quản lý chất gây nghiện, bia rượi còn bị bỏ ngỏ. Nguyên nhân này hỗ trợ cho những nguyên nhân gây ra hậu quả như đã nói ở trên.
|
Chuyên gia tâm lí Giám đốc công ty Tư vấn tâm lý An Việt Sơn, ông Nguyễn An Chất cho rằng cần phải siết chặt pháp luật hơn nữa để bảo vệ trẻ em (Ảnh: Cao Oanh) |
PV - Tâm lí của những người thực hiện hành vi dâm ô này ra sao, tại sao họ lại thực hiện những hành động như vậy thưa ông?
Chuyên gia tâm lý Nguyễn An Chất: Tâm lí của họ bị biến dạng, trước sự cám dỗ của xã hội, cám dỗ của môi trường sống đối với họ, mà họ không có tư duy đúng.
Cho nên họ sẽ biến sang một dạng tâm lí khác, mà họ chỉ mốn hưởng thụ theo cái đó, họ chỉ hưởng thụ theo “bất tri lí” hưởng thụ theo bản năng của loài động vật.
PV - Theo ông việc xâm hại tình dục có ảnh hưởng gì đến sự phát triển của trẻ?
Chuyên gia tâm lý Nguyễn An Chất: Ảnh hưởng hết sức lớn, cho dù bất kì ở lứa tuổi nào cũng mang nỗi ám ảnh, làm cho trẻ em thu mình lại. Hậu quả để lại là rất nặng nề.
Riêng về thể chất, nó tạo cho đứa trẻ đau đớn, thay đổi hoạt động sinh lý đối với trẻ. Tuy nhiên, đau đớn về mặt thể xác thì y tế có thể giúp đỡ, can thiệp được bằng các giải phẫu. Và trong thời gian ngắn thì có thể lành lặn được.
Về tâm lý thì rất đau, nó đã lại cho các em cú sốc tâm lý quá mạnh, đẩy các em đến trầm cảm. Nó sẽ khiến trẻ hoảng sợ, lo sợ, đặc biệt là sợ đàn ông (thậm chí ngay cả bố mình). Trẻ sẽ không muốn tiếp xúc, giao lưu bên ngoài nhiều.
Điều đó ảnh hưởng đến việc học của trẻ, dẫn đến việc chán học và rất dễ dẫn đến bệnh trầm cảm. Những trẻ ở tuổi vị thành niên thì dẫn đến bế tắc, không thể tìm được lối thoát, không chịu được cảnh đó, có thể khiến các em có những hành động như tự sát.
Làm cho trẻ mất hết lòng tin đối với người khác. Khi người bị xâm hại lớn lên lấy vọ lấy chồng. Họ lo lắng vì khi lấy chồng người chồng có thông cả cho mình không khi nói ra anh ấy còn yêu mình không, đây là nỗi ám ảnh đến suốt cả đời.
|
Hậu quả của việc hiếp dâm cực kì nghiêm trọng, trẻ em không dám tiếp xúc với người khác, nỗi ám ảnh này sẽ theo các em suốt cuộc đời (Ảnh: Internet) |
Giúp bảo vệ trẻ em và trẻ em tự bảo vệ
PV - Theo ông cần có những biện pháp nào để giảm thiểu tình trạng dâm ô đối với trẻ em nam, nữ?
Chuyên gia tâm lý Nguyễn An Chất: Các cháu bé nên cho các cháu biết một cách tế nhị, việc giáo dục của gia đình là quan trọng nhất. Cha, mẹ thường xuyên nhắc nhở các em, đi ra đường có gặp ai cho quà bánh cũng từ chối.
Không nên cho trẻ ở nhà một mình, nếu đi ở ngoài vào đoạn vắng thì phải có sự cảnh giác. Gia đình có thể hướng dẫn kĩ năng sống cho các bé, thường xuyên đưa đón các em thường xuyên, dạy bảo các em một cách cụ thể.
Nếu ở nhà một mình phải khóa cửa cẩn thận, hay bố mẹ cháu dặn khi ở nhà một mình không được cho ai vào. Nếu trường hợp gấp thì gọi cho bố, mẹ.
Kể cả những người họ hàng thân đến chơi cũng không được tin tưởng. Ngoài ra bố, mẹ không bao giờ tạo thời cơ, như cho các bé ăn mặc hở hang, chính ăn mặc hở hang làm họ cuốn hút.
Mỗi trường học cần dạy kĩ năng sống cho các em.
PV - Vậy có cách gì để giúp đỡ bé cân bằng lại cuộc sống không thưa ông?
Chuyên gia tâm lý Nguyễn An Chất: Không thể một sớm một chiều giúp trẻ trở lại bình thường. Sự quan tâm, gần gũi của bố mẹ trong thời gian này là hết sức cần thiết.
Các bậc bậc cha mẹ đừng quá nôn nóng, muốn trong thời gian ngắn nhất con mình trở lại bình thường. Đây là khủng hoảng lớn nhất trong cuộc đời của mỗi con người nên gia đình phải xác định duy trì sự quan tâm, chia sẻ lâu dài và rất bền bỉ.
Chúng ta không nên hi vọng trẻ sớm đến trường, mà đôi khi trẻ sẽ bỏ học vì không đủ can đảm để đối mặt với sự việc đó. Nhiều khi sự vô tư của bạn bè cùng trang lứa lại cũng khiến cho trẻ đau khổ, chán nản.
Bạn bè đứa trẻ nhìn bằng con mắt khác, cũng vì tò mò hoặc 1 lí do nào đó. Quan tâm thái quá, cái nhìn không thân thiện làm đứa trẻ rất khổ đau, không cảm thông. Lúc đó đứa trẻ cảm thấy sụp đổ với bạn bè, gia đình.
Cho nên, cần có thời gian nhất định để trẻ tĩnh tâm thì mới cho tiếp xúc bạn bè, thầy cô.
Trân trọng cảm ơn ông!