Ngay những ngày đầu năm 2021, chính quyền thị xã Sapa đã quyết tâm “tuyên chiến” với tình trạng lạm dụng lao động trẻ em trên địa bàn bằng cách tổ chức xe lưu động, phát loa kêu gọi khách du lịch không mua hàng của trẻ em. Những nội dung trong lời kêu gọi phát thanh trên xe lưu động ở thị xã Sapa cho thấy phần nào bức tranh thực tế của lao động trẻ em (LĐTE) hiện nay trên toàn quốc.
Hơn nửa triệu LĐTE tại Việt Nam làm các công việc nặng nhọc
Ngày 4/1/2021, ông Vương Trinh Quốc - Chủ tịch thị xã Sapa cho hay, trung bình mỗi năm, thị xã Sapa đón hơn 3 triệu du khách và tình trạng một số trẻ em đi lang thang, đeo bám khách bán hàng rong ở thị xã diễn ra lâu nay. Chính quyền địa phương đã triển khai nhiều biện pháp song chưa giải quyết dứt điểm, khiến cho hình ảnh khu du lịch Sapa xấu đi trong mắt du khách.
“Gần đây, giữa thời tiết 3 độ C, các cháu bé phải đi bán hàng. Người lớn dùng trẻ em để đánh vào lòng trắc ẩn của du khách, nhìn rất đáng thương. Chúng tôi đã thông qua các tổ chức đoàn thể để vận động phụ huynh. Tuy nhiên, sau một thời gian dài vẫn không có chuyển biến” – ông Quốc trao đổi với truyền thông và cho hay từ thực tế đó, thị xã quyết định giao Phòng Văn hóa thông tin soạn nội dung kêu gọi và chuyển cho các tổ tuần tra phát thanh trên xe lưu để vận động du khách.
Lời kêu gọi nhấn mạnh: “Trên địa bàn thị xã Sapa trong ngày đông giá buốt có những trẻ thơ đang bị ép đi ăn xin và bán hàng. Đây là hành động trục lợi trên thân thể trẻ em, đang vi phạm pháp luật về quyền trẻ em… Mỗi du khách chúng ta cần phản đối hành động trên bằng việc làm thực tế không cho tiền và không mua hàng. Bởi con chim còn biết cõng mồi về mớm cho con, các bậc làm cha mẹ đang trục lợi trên chính ruột thịt, con cháu mình, đây là hành động bất lương...”.
Cầm mirco nói và kêu gọi du khách hành động để bảo vệ quyền trẻ em, ông Trần Văn Thơ - cán bộ đội tuyên truyền cho truyền thông biết rất buồn trước tình trạng trên địa bàn thị xã Sapa trong ngày đông giá buốt có những trẻ thơ bị ép đi ăn xin và bán hàng.
Có thể nói, cách tuyên truyền cùng bài kêu gọi với ngôn từ mạnh mẽ của chính quyền thị xã Sapa không chỉ thu hút sự quan tâm lớn của cộng đồng mà còn cho thấy một bức tranh thực tế về lao động trẻ em (LĐTE) ở Việt Nam hiện nay.
Kết quả cuộc điều tra do Bộ LĐ-TB&XH phối hợp với Tổng cục Thống kê thực hiện và sự hỗ trợ kỹ thuật của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) vừa được công bố ngày 18/12/2020 cho thấy LĐTE tại Việt Nam tuy thấp hơn khoảng 2% so với tỉ lệ trung bình của khu vực Châu Á và Thái Bình Dương, nhưng vẫn có khoảng 5,3% trẻ em và người chưa thành niên trong độ tuổi từ 5 đến 17 là LĐTE.
Con số này tương đương với hơn 1 triệu trẻ, trong đó có hơn một nửa số trẻ phải làm việc trong những điều kiện nặng nhọc, độc hại nguy hiểm. Cụ thể là có gần 520.000 LĐTE tại Việt Nam làm các công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm, là những công việc có những nguy cơ gây tổn hại đến sức khỏe, sự an toàn và đạo đức của trẻ.
Cuộc điều tra cũng cho thấy đồng nhất với xu hướng chung của toàn cầu, 84% LĐTE tại Việt Nam tập trung ở vùng nông thôn và hơn một nửa số đó làm việc trong khu vực nông, lâm, ngư nghiệp. LĐTE làm các công việc độc hại thường xuất hiện trong khu vực công nghiệp và xây dựng.
Số giờ làm việc của LĐTE làm các công việc nặng nhọc, độc hại nguy hiểm có xu hướng cao, với 40,6% trẻ trong nhóm này phải làm việc nhiều hơn 40 giờ một tuần. Khoảng 40,5% LĐTE là các lao động trong hộ gia đình không được trả lương.
Ngoài những nguy cơ về sức khỏe và sự an toàn của trẻ, cuộc điều tra đã nhấn mạnh những tác động tiêu cực của việc tham gia các hoạt động kinh tế đến việc đi học của trẻ. Khi mức độ tham gia các hoạt động kinh tế của các em càng tăng thì tỉ lệ trẻ được đến trường càng giảm. So sánh với tỉ lệ đi học bình quân trên toàn quốc là 94,4% thì chỉ có một nửa số LĐTE được đi học, con số này trong nhóm LĐTE làm các công việc nặng nhọc, độc hại nguy hiểm còn thấp hơn, chỉ có 38,6%.
Kêu gọi, tuyên truyền chưa đủ!
Cũng theo kết quả điều tra thì số liệu cho thấy tỉ lệ trẻ em tham gia làm việc đã giảm đi đáng kể. “So sánh với kết quả Điều tra quốc gia về LĐTE lần thứ nhất được thực hiện vào năm 2012, số liệu gần đây cho thấy tỉ lệ trẻ em tham gia làm việc đã giảm đi đáng kể, từ 15,5% năm 2012 xuống còn 9,1% năm 2018” - bà Nguyễn Thị Hà, Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH cho biết. Số liệu điều tra cũng cho thấy có xu hướng tiến triển tích cực trong tổng số trẻ em tham gia hoạt động kinh tế được đến trường là 63%, so với con số này năm 2012 chỉ là 43,6%.
“Tuy kết quả của cuộc điều tra cho thấy những tín hiệu tiến triển tích cực từ năm 2012 đến năm 2018, LĐTE hiện vẫn tiềm ẩn nguy cơ gia tăng trở lại do những tác động của đại dịch Covid-19 đến kinh tế, xã hội” – bà Hà bày tỏ lo ngại.
Lo ngại này là hoàn toàn có cơ sở bởi hiện nay, ở Việt Nam và trên thế giới, nhiều gia đình buộc phải sử dụng LĐTE như một phương sách để đối phó với tình trạng giảm sút thu nhập và sinh kế do sự gián đoạn của chuỗi cung ứng toàn cầu và các biện pháp giãn cách xã hội. Đồng thời, do hậu quả tàn phá của các trận lũ lụt miền Trung gần đây, nguy cơ các gia đình bị ảnh hưởng phải đối mặt với gánh nặng kép của cả đại dịch lẫn thảm họa thiên nhiên.
Quay lại với câu chuyện ở Sappa, trước việc làm của chính quyền thị xã để giải quyết tình trạng LĐTE, cũng có một số ý kiến băn khoăn về tính hiệu quả của cách làm trên, đặc biệt là có một bộ phận trẻ em vừa đi học vừa tranh thủ đi làm thêm để phụ giúp bố mẹ. Do đó, bên cạnh việc tuyên truyền thì cũng cần kết hợp thêm nhiều giải pháp khác nhằm giải quyết tận gốc và căn bản nhất là sinh kế của người dân.
Để giải quyết vấn đề này, theo quan điểm của ILO thì các quốc gia trong đó có Việt Nam cần sớm có những hành động để giảm thiểu tổn hại của đại dịch và các thảm họa thiên nhiên đang đe dọa những thành tựu đã đạt được trong công cuộc phòng ngừa, giảm thiểu LĐTE và dẫn tới nguy cơ gia tăng số lượng các trường hợp LĐTE. Những nỗ lực quốc gia nhằm thực hiện Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDG) 8.7 về xóa bỏ LĐTE dưới mọi hình thức cần sớm được thực hiện.
2021 là Năm quốc tế về xóa bỏ lao động trẻ em
Để nhấn mạnh nhu cầu cấp thiết thúc đẩy những nỗ lực xóa bỏ LĐTE, khẩn cấp hơn bao giờ hết, Đại hội đồng LHQ đã chọn năm 2021 là Năm quốc tế về xóa bỏ LĐTE. Để có thể vượt qua những thách thức và thực hiện vai trò là quốc gia tiên phong, Chính phủ Việt Nam đã và đang xây dựng lộ trình thực hiện Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDG) 8.7 và Chương trình phòng ngừa, giảm thiểu LĐTE giai đoạn 2021 - 2030.
“LĐTE thường tồn tại ở các hộ kinh doanh cá thể, không chính thức, thuộc các chuỗi cung ứng nên rất khó phát hiện. Việc Việt Nam tham gia ngày càng sâu rộng vào thương mại toàn cầu đòi hỏi các doanh nghiệp của Việt Nam phải đảm bảo các chuỗi cung ứng của mình không sử dụng LĐTE để hội nhập thị trường toàn cầu” - TS Chang Hee Lee, Giám đốc ILO Việt Nam nhấn mạnh.
Vietnam Dairy là triển lãm quốc tế chuyên ngành sữa và sản phẩm sữa duy nhất do Hiệp hội Sữa Việt Nam (VDA) chủ trì và tổ chức định kỳ 2 năm một lần tại Việt Nam.
Lộ trình điều chỉnh tuổi nghỉ hưu của người lao động: Căn cứ Điều 169 Bộ luật Lao động 2019, người lao động (NLĐ) bảo đảm điều kiện về thời gian đóng BHXH theo quy định của pháp luật về BHXH được hưởng lương hưu khi đủ tuổi nghỉ hưu.
Thông tin từ Cục Quản lý thị trường TP.HCM, trong tuần qua đơn vị này đã tiếp tục tăng cường kiểm tra một số doanh nghiệp tư nhân kinh doanh vàng và phát hiện vẫn còn vi phạm.
Cục Quản lý thị trường TP.HCM cho biết, qua kiểm tra đột xuất các doanh nghiệp kinh doanh vàng trên địa bàn, đơn vị phát hiện nhiều hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ, nghi giả mạo nhãn hiệu.
Tính đến hết Quý I/2024, cả nước đã đưa 35.933 người ra nước ngoài làm việc, trong đó tập trung vào một số thị trường trọng điểm, truyền thống như Nhật Bản, Đài Loan và Hàn Quốc.
Thanh tra Sở Y tế TP.HCM cho biết, đơn vị vừa phát hiện một hộ kinh doanh về chăm sóc da trên địa bàn Quận 7 ba lần bị xử phạt do lấn sân sang phẫu thuật thẩm mỹ, liên tục đổi địa bàn hoạt động.
Một số sai phạm lẽ ra phải bị xử phạt vi phạm hành chính nhưng vì một lý do nào đó, ông Lường Tuấn Anh - Chủ tịch UBND huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên lại chỉ ký Quyết định “Buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả”.
Liên quan đến việc ông Lường Tuấn Anh - Chủ tịch UBND huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên ký Quyết định “Buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả” thay vì phải ra Quyết định “Xử phạt vi phạm hành chính (XPVPHC)” đối với ông Chang A Cháng.
Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm yêu cầu công an các đơn vị, địa phương đẩy nhanh tiến độ giải quyết các vụ án trọng điểm thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, tiêu cực theo dõi chỉ đạo, vụ án dư luận xã hội quan tâm.
Ngày 25/4, thông tin từ Công an tỉnh Nghệ An cho biết, Công an huyện Nghĩa Đàn đang tạm giữ hình sự đối tượng Lê Văn Hồng (SN 1979), trú xã Tri Lễ, huyện Quế Phong về hành vi vận chuyển trái phép chất ma túy.
Ngày 24/4, Công an TP.HCM cho biết, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an Quận 4 vừa triệt phá nhóm đối tượng “núp bóng” dịch vụ cầm đồ, tư vấn tài chính “cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự”.
Ngày 24/4, thông tin từ Công an TP.HCM cho biết, Phòng Cảnh sát hình sự Công an thành phố đã ra Quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can, ra lệnh bắt 8 bị can về hành vi “Tổ chức đánh bạc” và 4 bị can về hành vi “Đánh bạc”. Các quyết định và lệnh bắt đã được Viện Kiểm sát nhân dân Thành phố phê chuẩn.
Ngày 23/4, thông tin từ Công an tỉnh Thanh Hóa cho biết, Cơ quan CSĐT Công an huyện Hà Trung đã Quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và bắt tạm giam 4 đối tượng về hành vi tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy…
Hai đối tượng Vi Hoàng Như và Trần Thị Hương Lan vừa bị Công an quận Tây Hồ ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can để điều tra về tội Mua bán trái phép chất ma túy.
Theo thống kê của Ban chỉ đạo phòng, chống tội phạm của Chính phủ (Ban chỉ đạo 138/CP), trong quý I/2024, lực lượng chức năng đã phát hiện, khởi tố mới 20 vụ/40 đối tượng (tăng 17,6% so với cùng kỳ năm 2023) mua bán người.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 38/CĐ-TTg ngày 15/4/2024 về việc triển khai quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các giải pháp bảo đảm cung ứng điện trong thời gian cao điểm năm 2024 và các năm tiếp theo.
Bộ GTVT vừa có văn bản đề nghị Bộ Thông tin và Truyền thông nghiên cứu sớm phủ sóng điện thoại di động và cung cấp dịch vụ viễn thông trên các tuyến cao tốc.
Theo Cục Hàng không Việt Nam, các hãng bay dự kiến tăng khoảng 120 chuyến, tương đương hơn 20.000 chỗ mỗi ngày trong dịp cao điểm nghỉ lễ 30/4 - 1/5. Trước đó, các hãng hàng không trong nước đã lên kế hoạch cung ứng từ 100.000 đến 110.000 chỗ mỗi ngày trên đường bay nội địa, tăng khoảng 20% so với lịch bay tháng 3.
Ngày 9/4 (tức ngày 1/3 âm lịch), tại Khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Đền Hùng, tỉnh Phú Thọ đã diễn ra Lễ Khai mạc Lễ hội Đền Hùng và Tuần Văn hóa - Du lịch Đất Tổ năm Giáp Thìn 2024.
Chương trình quốc gia về phòng ngừa và giảm trẻ em lao động trái quy định của pháp luật giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030. Dự án này đã được triển khai tại xã Hương Ngải, huyện Thạch Thất, nhằm hỗ trợ những gia đình khó khăn ổn định sinh kế, giảm tình trạng sử dụng lao động trẻ em vị thành niên.