Tại nhiều diện tích đất ở Quảng Ninh, chỉ cần đào xuống vài cm đã gặp than lộ thiên. Lợi dụng điều này, nhiều doanh nghiệp (DN) “vờ” san lấp mặt bằng thực hiện dự án để khai thác than trái phép...
Múc hết than rồi... bỏ dự án
Trả lời PLVN, ông Nguyễn Văn Biên (Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Công nghiệp Than-Khoáng sản Việt Nam, viết tắt là TKV) cho biết, khi DN san lấp mặt bằng các dự án xuất hiện than lộ thiên thì TKV và Tổng Công ty Than Đông Bắc (Bộ Quốc Phòng) có trách nhiệm đầu mối thu gom than. Tuy nhiên, để thực hiện việc này không hề dễ dàng khi các doanh nghiệp san lấp cố tình che giấu, làm khó để họ được khai thác than trái phép.
Trước thực trạng này, mới đây UBND tỉnh Quảng Ninh đã tổ chức cuộc họp về công tác quản lý Nhà nước đối với các dự án có xuất lộ than. Theo báo cáo Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Ninh, hiện có 13 dự án trong quá trình san lấp mặt bằng xuất hiện than lộ thiên, trong đó có nhiều DN tư nhân tham gia. Hiện, 13 dự án này được UBND tỉnh Quảng Ninh cho phép thu hồi than. Tính đến giữa tháng 2/2017, tổng số than thu được là 315.000 tấn. Những loại than chủ yếu thu được là than có chất lượng tốt, loại 5b và 6b.
“Trong công tác quản lý, một số dự án thuộc nhóm có chủ đầu tư và đơn vị thu hồi than độc lập có nhiều sai phạm trong quá trình thi công các hạng mục đầu tư, điển hình là việc thi công sai quy hoạch được duyệt. Hoạt động thu hồi than cũng còn nhiều tồn tại như chưa thu hồi hết tài nguyên, còn tồn than trên mặt bằng; không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính…”, kết luận cuộc họp của UBND tỉnh Quảng Ninh nêu rõ.
Theo tìm hiểu, hiện nay ở Quảng Ninh, có tình trạng khai thác trái phép than với thủ đoạn tinh vi. Theo đó, lợi dụng việc san lấp mặt bằng các công trình xây dựng, công trình giao thông, các DN đào múc than đá rồi bán “lậu” ra bên ngoài hưởng lợi bất chính. Đặc biệt, do lợi nhuận cao, nhiều DN tự ý san lấp, đào bới ra ngoài diện tích được cấp phép xây dựng để tận thu khai thác than.
 |
| Một đoàn xe chở than lậu bị lực lượng chức năng bắt giữ. |
Theo phản ánh của người dân, do các DN đã được cấp phép xây dựng nên khi san lấp mặt bằng thấy than lộ thiên, họ ngang nhiên khai thác mà ít gặp sự ngăn cản của chính quyền địa phương vì không phải dự án nào chính quyền cũng có thể giám sát, theo dõi.
Đặc biệt, có nhiều trường hợp DN biết địa điểm nào có than lộ thiên sẽ xin đầu tư dự án ở đó. Mục đích không phải để xây dựng, mà để tận dụng khai thác than. Để “qua mặt” cơ quan chức năng, những DN này hoàn thành mọi thủ tục cần thiết theo pháp luật để được cấp giấy phép đầu tư xây dựng. Tuy nhiên, sau khi tận dụng, khai thác hết than trên diện tích dự án, họ tìm lí do để từ bỏ dự án.
Không cấp phép dự án khi có than lộ thiên
Nhằm hạn chế tình trạng nói trên, lãnh đạo UBND tỉnh Quảng Ninh mới đây cho biết, các dự án triển khai không đúng mục đích được phê duyệt sẽ bị xử lí và thu hồi giấy phép xây dựng.
Lãnh đạo tỉnh này cũng chỉ đạo các sở ban ngành liên quan rà soát, cập nhật, bổ sung các dự án xuất hiện lộ than. Khi xuất hiện lộ than ở những dự án, phải dừng hoạt động. Lãnh đạo tỉnh này cũng chỉ đạo không cấp giấy phép xây dựng cho những dự án trên các diện tích đất được dự báo có than lộ thiên, trữ lượng lớn.
Mới đây, trong báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ về kết quả kiểm tra hoạt động sản xuất, kinh doanh than ở Quảng Ninh, Bộ Công Thương đánh giá, do sơ hở trong quản lý, nhiều cá nhân sử dụng thủ đoạn tinh vi để khai thác than lậu. Theo báo cáo này, tại tỉnh Quảng Ninh vẫn xuất hiện việc vận chuyển than trái phép trên quốc lộ, sử dụng phương tiện vận chuyển gắn biển hiệu và logo giả; tình trạng lập các bến bãi chế biến than diễn ra phức tạp...
Trao đổi với PLVN, ông Ngô Thành Tâm (Trưởng phòng Khoáng sản - Sở Tài Nguyên và Môi trường Quảng Ninh) cho hay, hầu hết ở Quảng Ninh chỗ nào cũng có than dưới lòng đất, nhiều công trình xây dựng, giao thông trong quá trình thực hiện dự án gặp than lộ thiên. Do nhiều công trình được thực hiện nên công tác quản lý có những khó khăn. Quan điểm lãnh đạo Sở này và của tỉnh là xử lý nghiêm những đơn vị lợi dụng việc san lấp mặt bằng để khai thác than trái phép.
Cũng theo ông Tâm, khi phát hiện các công trình xây dựng có than lộ thiên với số lượng lớn, tùy địa bàn phân công, sẽ được TKV hoặc Tổng công ty Than Đông Bắc xử lý, thu gom than. Liên quan đến việc chính một số dự án tại Tổng công ty Đông Bắc gặp than lộ thiên nhưng những đơn vị thi công không thực hiện đúng quy hiện hành, ông Tâm cho biết Lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh đã chỉ đạo, xử lý.
Lãnh đạo Sở Tài nguyên Môi trường Quảng Ninh còn cho biết, sẽ tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm những đơn vị vi phạm để tránh việc tài nguyên khoáng sản quốc gia bị thất thoát.
