Khai thác đúng tiềm năng cảng Cái Mép - Thị Vải

Cảng lớn nhiều tiềm năng

Cảng Thị Vải - Cái Mép là một cụm cảng sâu nằm ở cửa sông Thị Vải và sông Cái Mép, thị xã Phú Mỹ, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Đây là cụm cảng duy nhất ở Việt Nam có các chuyến tàu mẹ chở container đi thẳng châu Âu, châu Mỹ mà không phải trung chuyển qua nước thứ ba. Hàng tuần tại cụm cảng này có 20 chuyến tàu mẹ với kích cỡ trên 80.000 DWT, trong đó có 2 chuyến có kích cỡ trên 160.000 DWT cập cảng và công suất thông qua cảng đạt 1,6-2 triệu tấn mỗi năm. Cảng quốc tế Cái Mép – Thị Vải được đánh giá là cảng trung chuyển nước sâu hiện đại, được đầu tư đồng bộ, có vị trí địa lý thuận lợi vào bậc nhất ở Đông Nam Á để tiếp nhận tàu container có trọng tải lên đến 100.000 DWT.

Với vị trí của mình, hiện cụm cảng Cái Mép - Thị Vải đang được ngành chức năng nâng cao hiệu quả khai thác để nâng tầm cụm cảng, đạt được công suất lớn hơn, tạo tiều đề phát triển mạnh mẽ. Theo đó đến nay tổng sản lượng hàng hóa thông qua cảng của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu tăng bình quân 16%/năm.

Công suất khai thác hàng hóa xuất nhập khẩu của các bến cảng container (chủ yếu các bến cảng thuộc cụm Cái Mép - Thị Vải) tăng từ hơn 20% lên hơn 40%. Theo đại diện cảng vụ hàng hải Vũng Tàu, hiện cụm cảng Cái Mép - Thị Vải vẫn chưa phát triển đúng tiềm năng là cảng trung chuyển quốc tế do gặp phải một số khó khăn lớn về phí dịch vụ, hệ thống giao thông kết nối,…

Hơn nữa dù cảng nằm gần các nguồn hàng của Đồng Nai và Bà Rịa - Vũng Tàu nhưng vẫn tồn tại việc các doanh nghiệp ở các khu vực này kéo hàng ngược về TP.Hồ Chí Minh rồi đi sà lan về Cái Mép - Thị Vải do chi phí, thời gian logistics sử dụng đường bộ và thông quan tại Cái Mép - Thị Vải vẫn còn cao. Trong đó nguyên nhân dẫn đến việc đội chi phí là do hệ thống giao thông đường bộ, đường sắt kết nối vùng còn thiếu (cầu Phước An, cao tốc Biên Hòa - Đồng Nai, đường sắt Biên Hòa - Vũng Tàu), một số tuyến đường nội vùng (Phước Hòa Cái Mép, 991B) chưa thi công hoặc thi công chưa xong. Song song đó thì dịch vụ hậu cần cảng, logistics khu vực Cái Mép - Thị Vải chưa đáp ứng được nhu cầu kết nối của các doanh nghiệp, thiếu hệ thống các kho bãi container rỗng, kho tổng hợp hàng container (CFS), cảng cạn (ICD), thiếu dịch vụ soi chiếu hải quan, dịch vụ kiểm tra chuyên ngành tại chỗ,…, điều đó cũng là hạn chế tại cụm cảng này.

“Nhiều doanh nghiệp cảng biển tại khu vực Cái Mép - Thị Vải đều là các doanh nghiệp lớn nhưng cũng chưa có một cơ quan đầu mối, mô hình quản lý chung. Do đó để tạo ra sự thống nhất, phát huy hiệu quả trong phát triển kinh tế vùng, vướng mắc của doanh nghiệp chưa được giải quyết kịp thời, ảnh hưởng lớn đến tiến độ phát triển của cụm cảng trọng điểm như Cái Mép - Thị Vải. Cần có cơ chế, đặc thù riêng để phát triển đồng bộ, hiệu quả”, đại diện cảng vụ Vũng Tàu nói.

Cần phát triển đồng bộ

Hiện nay theo thống kê, khu vực Cái Mép - Thị Vải có tốc độ tăng trưởng bình quân khoảng 27%. Và nếu thời gian tới thực hiện giới hạn sản lượng thông qua khu vực TP.Hồ Chí Minh sẽ giúp sản lượng thông qua khu vực Cái Mép - Thị Vải có những tăng trưởng khá cao. Và có khả năng các tàu mẹ sẽ cập cảng Cái Mép - Thị Vải nhiều hơn trong thời gian tới.

Theo tính toán, nếu việc giới hạn sản lượng khu vực TP. Hồ Chí Minh được thực thi, phần sản lượng còn lại tại TP. Hồ Chí Minh sẽ chắc chắn dịch chuyển ra Cái Mép - Thị Vải. Nếu với lộ trình như vậy thì dự báo sản lượng thông qua của cảng biển Vũng Tàu vào năm 2025 sẽ đạt từ 5,2 - 6,2 triệu TEU. Như vậy, sản lượng thông qua khu vực Cái Mép - Thị Vải sẽ đạt khoảng 5,2 triệu TEU vào năm 2025. Tuy nhiên, đạt được điều đề ra thì cần có giải pháp, có phương án tối ưu để thực thi. Đặc biệt địa phương phải tạo được sự kết nối mạnh về giao thông và dịch vụ cảng. Trong đó việc kết nối hệ thống giao thông là điều cần thiết nhất để giảm tải chi phí, thời gian đến cụm cảng, tránh phát sinh nhiều vấn đề.

Thực hiện nghiên cứu, đề xuất Chính phủ chấp thuận bổ sung đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu và đường sắt Biên Hòa - Vũng Tàu vào danh mục dự án trọng điểm quốc gia, tiếp tục bố trí 2.000/3.951 tỷ đồng còn lại thực hiện dự án đường nội vùng 991B để phục vụ cho sự phát triển của cảng biển Nhóm 5 nói chung và khu vực Cái Mép - Thị Vải nói riêng.

Ngoài ra để nâng cấp Cái Mép - Thị Vải trước thực trạng luồng hàng hải Vũng Tàu - Thị Vải bị bồi lắng như hiện nay, Cục Hàng hải đã xây dựng dự án nghiên cứu tổng thể tuyến luồng tàu biển Cái Mép - Thị Vải và đã được Bộ GTVT chấp thuận, kiến nghị Thủ tướng Chính phủ đề xuất sử dụng nguồn dự phòng chung kế hoạch trung hạn giai đoạn 2016 - 2020 để thực hiện dự án nâng cấp tuyến luồng CM-TV từ phao số “0” vào khu bến cảng container Cái Mép đến độ sâu -15,5m, có thể tiếp nhận tàu trọng tải trên 100.000 tấn ra - vào khu vực không phải phụ thuộc vào thủy triều.

Tương lai lâu dài, nếu phát triển đồng bộ được tất cả mọi thứ từ cảng, hệ thống hậu cần, độ sâu cảng, hệ thống giao thông,… thì Cái Mép - Thị Vải sẽ nâng lên tầm cao mới, thu hút nhiều tàu mẹ ra vào.