“Dù xử hết đại án này đến đại án khác, kỷ luật cán bộ đủ các cấp… vẫn mới là “chặt” phần ngọn của tham nhũng. Sẽ còn chật vật lắm để xử lý tham nhũng, nếu chưa chống được chủ nghĩa quan liêu”…
Nhận định của PGS.TS Trần Hậu - Uỷ viên Hội đồng tư vấn về Khoa học, Giáo dục và Môi trường khi góp ý dự thảo báo cáo công tác xây dựng Đảng, thi hành điều lệ Đảng rất đáng để chúng ta suy ngẫm.
Ông Hậu cho rằng, nguồn gốc của hiện tượng tham nhũng, lãng phí, đó chính là chủ nghĩa quan liêu.
“Chủ nghĩa quan liêu sản sinh ra tệ độc đoán, chuyên quyền, chủ quan, duy ý chí, gia trưởng, phong kiến, xa dân, thói đặc quyền đặc lợi, lợi ích nhóm... Đó là mảnh đất dung dưỡng nạn tham nhũng, lãng phí. Do vậy để chống tham nhũng tận gốc, cần phải chống chủ nghĩa quan liêu, chống chính sách và cơ chế quan liêu, chống tác phong lãnh đạo và quản lý quan liêu” - ông Hậu nhận định.
Nhưng “quan liêu” là gì?
Trong Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002, t.6, tr.88 - 90 có nêu một số biểu hiện của “chứng bệnh” này ấy là chỉ biết dùng mệnh lệnh, “chỉ biết khai hội nghị, viết nghị quyết, ra chỉ thị chứ không biết điều tra, nghiên cứu, đôn đốc, giúp đỡ, khuyến khích, kiểm tra”, là “nói một đường làm một nẻo”, là “chỉ biết lo cho mình, không quan tâm đến nhân dân, đến đồng chí”…
Một vẻ quan liêu nữa là “chẳng những không lo phụng sự nhân dân, mà còn muốn nhân dân phụng sự mình”.
Như vậy, kể ra thì “quan liêu” vẫn còn đâu đó quanh đây, rất gần, rất quen và… khó loại bỏ.
Dù quan liêu chưa phải là tham nhũng, nhưng đúng như TS Trần Hậu phân tích, đó là môi trường, là mảnh đất dung dưỡng tham nhũng.
Chẳng nói đâu xa, cứ ở cơ quan thấp nhất, gần dân nhất, kể cả khi đã nỗ lực “một cửa” hay “điện tử hoá” thì cũng khó mà tránh khỏi tình trạng “hành là chính” mỗi khi người dân, doanh nghiệp đi làm thủ tục hành chính. Gọi là tuân thủ theo quy trình mà lắm lúc ở tâm thế quỵ luỵ của người đi “xin” để chờ “ban”, “phát”. Tham nhũng ở cấp này gọi là “tham nhũng vặt”
Ông Hậu cho rằng, cần chú trọng ngăn chặn tình trạng tham nhũng vặt vì nói là “vặt” nhưng ảnh hưởng, hậu quả của những chuyện “vặt” này không hề vặt, để tích tụ lâu ngày sẽ thành vấn đề lớn với cả xã hội, trong khi chưa có công cụ hữu hiệu hơn về pháp luật để đối phó với tệ “sâu mọt” này.
Như vậy, nói gần nói xa thì dù tham nhũng vặt hay tham nhũng lớn cũng nằm ở vấn đề tuân thủ pháp luật, thái độ trước pháp luật của cán bộ, đảng viên.
Về luật thì thực tế chúng ta không thiếu luật. Nhưng lâu nay lại xảy ra tình trạng “nhờn luật”, “khinh luật” là bởi chế tài pháp luật chưa đủ mạnh hay có kẽ hở trong luật, có bao che, nể nang trong thực thi pháp luật? Vì không bám vào luật nên quan liêu và do có quan liêu nên coi thường luật.
Thế mới nói, dẫu đã có nhiều đại án được đưa ra xử lý, nhiều cán bộ (kể cả cấp cao) bị xử lý nhưng tham nhũng vẫn còn.
Mặt khác, TS. Phan Trung Lý – nguyên Chủ nhiệm UB Pháp luật của Quốc hội góp ý rằng, để cuộc chiến chống tham nhũng tiếp tục phát triển ở bước cao hơn, cần đưa vào văn kiện Đại hội Đảng chủ trương mở rộng, tăng cường vai trò của cơ quan điều tra trong việc thu hồi tài sản tham nhũng.
Ông phân tích, tại Singapore, người bị điều tra tham nhũng, dù chưa thành án nhưng cơ quan điều tra có quyền yêu cầu giải trình về tài sản, giải trình không được thì lập tức bị kê biên tài sản đó, chờ thành án sẽ xử lý. Còn tại Việt Nam hiện nay, các cơ quan trong quá trình điều tra “chưa thể làm gì”, chờ thu thập đầy đủ chứng cứ, sau một vài tháng quay lại thì tài sản trong tay các đối tượng hầu hết đã bị tẩu tán.
Cho nên, dù về mặt đạo đức, chúng ta vẫn kêu gọi lòng tự trọng, sự liêm khiết và tinh thần trách nhiệm nhưng việc cần làm ngay phải là “trám” lỗ hổng ở những quy định, quy trình, tăng sức mạnh của pháp luật trong đời sống, ý thức tuân thủ pháp luật trong cán bộ, đảng viên dù là ở cấp bậc nào. Đừng để tái diễn “luật cho dân, lệ cho quan” - mà quan ở đây là cán bộ, đảng viên có chức vụ.
Nếu ai cũng sống và làm việc theo pháp luật, thực sự bình đẳng trước pháp luật, thì đâu còn lo tệ quan liêu, không chống được tận gốc tham nhũng?
Trong số 86 bị cáo trong vụ án này, có 13 bị cáo bị truy tố ở mức hình phạt cao nhất là tử hình. Trong đó, Trương Mỹ Lan bị truy tố 3 tội danh là “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tố chức tín dụng”, “Tham ô tài sản”, “Đưa hối lộ”. Một số bị cáo bị truy tố hai tội danh.
Luật Đất đai sửa đổi vừa được Quốc hội thông qua quy định chi tiết các trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất không có giấy tờ sẽ được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Phòng Cảnh sát giao thông - Công an thành phố Hà Nội đã đạt được những kết quả cao từ những ca Tuần tra kiểm soát xuyên đêm giữ vững sự bình yên cho Thủ đô.
Một doanh nghiệp ở TX Đông Triều (Quảng Ninh) tự nguyện bỏ 1 tỷ đồng để làm đường bê tông nhưng bị tuýt còi vì bị cho rằng có dấu hiệu trục lợi và lấn chiếm hồ thủy lợi Lỗ Chính.
Theo Sở Y tế TP.HCM, cơ sở này đã ngang nhiên quảng cáo và hành nghề trái phép trong lĩnh vực khám, chữa bệnh tại địa chỉ số 186 – 186A Cách Mạng Tháng Tám, phường 10, quận 3.
Ngày 22/4, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM (HCDC) cho biết, vừa nhận 13.000 liều vaccine 5 trong 1 (vaccine SII) từ Chương trình tiêm chủng mở rộng và sẵn sàng triển khai tiêm cho trẻ từ tuần này.
Một số sai phạm lẽ ra phải bị xử phạt vi phạm hành chính nhưng vì một lý do nào đó, ông Lường Tuấn Anh - Chủ tịch UBND huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên lại chỉ ký Quyết định “Buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả”.
Ngày 24/4, Công an TP.HCM cho biết, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an Quận 4 vừa triệt phá nhóm đối tượng “núp bóng” dịch vụ cầm đồ, tư vấn tài chính “cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự”.
Ngày 24/4, thông tin từ Công an TP.HCM cho biết, Phòng Cảnh sát hình sự Công an thành phố đã ra Quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can, ra lệnh bắt 8 bị can về hành vi “Tổ chức đánh bạc” và 4 bị can về hành vi “Đánh bạc”. Các quyết định và lệnh bắt đã được Viện Kiểm sát nhân dân Thành phố phê chuẩn.
Ngày 23/4, thông tin từ Công an tỉnh Thanh Hóa cho biết, Cơ quan CSĐT Công an huyện Hà Trung đã Quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và bắt tạm giam 4 đối tượng về hành vi tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy…
Hai đối tượng Vi Hoàng Như và Trần Thị Hương Lan vừa bị Công an quận Tây Hồ ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can để điều tra về tội Mua bán trái phép chất ma túy.
Theo thống kê của Ban chỉ đạo phòng, chống tội phạm của Chính phủ (Ban chỉ đạo 138/CP), trong quý I/2024, lực lượng chức năng đã phát hiện, khởi tố mới 20 vụ/40 đối tượng (tăng 17,6% so với cùng kỳ năm 2023) mua bán người.
Một nhóm 52 đối tượng vừa bị lực lượng chức năng Công an huyện Đông Anh, Hà Nội triệu tập để điều tra về hành vi gây rối trật tự công cộng trên địa bàn.
Theo Tiến sĩ luật Đặng Văn Cường, đây là vụ tai nạn lao động đặc biệt nghiêm trọng khiến 7 công nhân tử vong, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, gây đau thương mất mát đến nhiều gia đình công nhân.
Ngày 20 và 23/4/2024, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã ra Quyết định khởi tố bị can và các quyết định tố tụng đối với 06 đối tượng liên quan đến vụ án xảy ra tại Tập đoàn Phúc Sơn.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 38/CĐ-TTg ngày 15/4/2024 về việc triển khai quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các giải pháp bảo đảm cung ứng điện trong thời gian cao điểm năm 2024 và các năm tiếp theo.
Bộ GTVT vừa có văn bản đề nghị Bộ Thông tin và Truyền thông nghiên cứu sớm phủ sóng điện thoại di động và cung cấp dịch vụ viễn thông trên các tuyến cao tốc.
Theo Cục Hàng không Việt Nam, các hãng bay dự kiến tăng khoảng 120 chuyến, tương đương hơn 20.000 chỗ mỗi ngày trong dịp cao điểm nghỉ lễ 30/4 - 1/5. Trước đó, các hãng hàng không trong nước đã lên kế hoạch cung ứng từ 100.000 đến 110.000 chỗ mỗi ngày trên đường bay nội địa, tăng khoảng 20% so với lịch bay tháng 3.
Ngày 9/4 (tức ngày 1/3 âm lịch), tại Khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Đền Hùng, tỉnh Phú Thọ đã diễn ra Lễ Khai mạc Lễ hội Đền Hùng và Tuần Văn hóa - Du lịch Đất Tổ năm Giáp Thìn 2024.
Chương trình quốc gia về phòng ngừa và giảm trẻ em lao động trái quy định của pháp luật giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030. Dự án này đã được triển khai tại xã Hương Ngải, huyện Thạch Thất, nhằm hỗ trợ những gia đình khó khăn ổn định sinh kế, giảm tình trạng sử dụng lao động trẻ em vị thành niên.