Từ ngày 15/4/2020 nếu chủ nhà không đóng bảo hiểm xã hội, y tế cho người giúp việc sẽ bị phạt từ 10 đến 15 triệu đồng. Như vậy, nếu không muốn bị phạt thì chủ nhà phải đóng các loại bảo hiểm cho lao động giúp việc. Nhưng trên thực tế cả chủ nhà và người giúp việc đều thấy khó trong vấn đề này.
Mới có 3% người giúp việc được đóng bảo hiểm xã hội
“Tôi đi làm giúp việc đã hơn 5 năm qua và phải đổi chủ đến 6 lần nhưng chưa từng nghe đến hợp đồng lao động. Chủ nhà đầu tiên là đứa cháu trong họ, hơn 1 năm làm việc ở đây chúng tôi chỉ thỏa thuận miệng về tiền lương, ngày nghỉ lễ tết. Những chủ nhà tiếp theo cũng tương tự, có nhà cả người già và trẻ nhỏ, việc nhiều tới mức làm không ngơi tay trong khi lương như cũ, muốn tăng lương cũng không dám hỏi vì sợ mất việc.
Ai may mắn gặp chủ hiểu chuyện còn đỡ vất vả, nếu không chuyện cáu gắt, dọa đuổi việc, trừ lương hay gây khó dễ mỗi lần xin nghỉ về quê… là hết sức bình thường. Nhiều người suy nghĩ, giúp việc là nghề thấp kém nên chỉ cần trả lương rồi muốn đối xử thế nào cũng được”. Đây là tâm sự của chị Trần Thị P - một phụ nữ giúp việc quê Phú Thọ, nhưng đây cũng là tình trạng chung của rất nhiều người giúp việc gia đình.
Theo Trung tâm Dự báo và Thông tin thị trường lao động quốc gia, số lượng lao động giúp việc gia đình trong năm 2015 tăng khoảng 63% so với năm 2008 (từ 157.000 lên 246.000 lao động) với 98,7% lao động là nữ giới.
Báo cáo của Trung tâm nghiên cứu Giới, Gia đình và Phát triển cộng đồng (GFCD) cho thấy, đa phần lao động giúp việc gia đình là nữ giới, trình độ học vấn không cao.
Kết quả điều tra tại Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh của Viện Nghiên cứu Gia đình và Giới (IFGS) năm 2012 cho thấy, có 84,6% người lao động có trình độ học vấn trung học cơ sở trở xuống.
Tỷ lệ người lao động có trình độ tiểu học trở xuống là 22%. Đây cũng là lĩnh vực có sự tham gia của lao động chưa thành niên, trong đó phần nhiều là nữ giới.
Kết quả điều tra của IFGS cho biết, trong số 371 người lao động là nữ, có 3% ở độ tuổi 16 - 18.
Hiện nay, phần lớn các gia đình tìm người giúp việc qua việc nhờ người nhà ở quê hay qua người quen giới thiệu. Theo đánh giá của GFCD, tỷ lệ số người tìm được công việc này qua bà con, họ hàng là 30,4 %; qua bạn bè, người quen là 56,8 % và tự tìm được là 4,0%. Trong khi đó, tỷ lệ người lao động tìm được việc làm qua các trung tâm giới thiệu việc làm chỉ chiếm 6,2%.
Khi thuê người giúp việc, chủ nhà thường không có văn bản giấy tờ, mà chỉ thỏa thuận bằng miệng với người giúp việc. Điều này đã kéo theo những hệ lụy không nhỏ như: người giúp việc tự ý bỏ việc, tự ý đòi tăng lương hoặc chủ nhà có thể cho người giúp việc thôi làm nếu thấy không hài lòng.
Bộ luật Lao động năm 2012 và các văn bản hướng dẫn luật đã có quy định người sử dụng lao động phải ký kết hợp đồng bằng văn bản với người giúp việc gia đình và người sử dụng lao động có trách nhiệm chi trả thêm cùng lúc với kỳ trả lương của người lao động một khoản tiền tương đương với mức đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc, bảo hiểm y tế (BHYT) theo quy định của pháp luật về BHXH, BHYT, để từ đó người lao động có cơ sở tự lo đóng bảo hiểm cho bản thân.
Tuy nhiên, theo thống kê của Trung tâm Nghiên cứu Giới, Gia đình và Phát triển cộng đồng (GFCD), hiện mới có 3% người giúp việc được đóng BHXH, 91,6% không có lương hưu hoặc trợ cấp thường xuyên…
Trình độ học vấn thấp là trở ngại đầu tiên khiến người lao động gặp khó khăn trong việc tiếp cận thông tin pháp luật. Các khảo sát liên quan đến nhóm lao động này đã chỉ ra gần 90% lao động giúp việc gia đình đang làm việc mà không ký kết hợp đồng lao động bằng văn bản với người sử dụng lao động, nên không có cơ sở để đòi quyền lợi.
Người giúp việc cũng không mặn mà
Mặt khác, ngay chính người giúp việc cũng thấy e ngại với việc đóng BHXH, BHYT cho bản thân vì theo họ giúp việc gia đình là một nghề thời vụ, không bền họ luôn xác định không thể gắn bó với nghề cho đến khi được nhận chế độ của BHXH, từ đó cũng không có nhu cầu đóng bảo hiểm.
Hơn nữa, “Nếu nhà chủ có cho thêm tiền để đóng bảo hiểm thì em cũng chả biết phải đóng thế nào. Bọn em ở quê toàn làm ruộng, nghe đến chuyện giấy tờ thủ tục là thấy sợ rồi. Rồi khi chuyển việc qua làm nhà khác thì sẽ thế nào. Hơn nữa, đóng bảo hiểm vài năm rồi không tham gia nữa thì chúng em có được hưởng quyền lợi gì không” – là băn khoăn của nhiều người giúp việc gia đình.
Về phía chủ nhà, với những chủ nhà sẵn lòng đóng bảo hiểm cho người giúp việc thì băn khoăn về vấn đề thủ tục như đóng như thế nào, hợp đồng lao động ra sao… Với những chủ nhà không nhất trí đóng bảo hiểm cho người giúp việc thì theo tính toán của họ hiện nay, trung bình mức lương trả cho người giúp việc ở trong nhà trông trẻ nhỏ là từ 4-6 triệu đồng/tháng.
Nếu trả thêm tiền để người giúp việc tự đóng bảo hiểm, thì với mức lương vùng 1 như ở Hà Nội mức đóng BHYT, BHXH cho người giúp việc là khoảng trên dưới một triệu đồng. Như vậy, ngoài số tiền lương trung bình trả cho người giúp việc như hiện giờ, chi phí chủ nhà phải bỏ ra sẽ đội lên gần một triệu đồng nữa.
Theo Luật sư Lê Ngọc Lương - Công ty Luật TNHH Đại Phúc, quy định về đóng bảo hiểm cho người giúp việc rất khó thực hiện. Rất khó quản lý việc chủ nhà có thanh toán khoản tiền này cùng tiền lương hay không, hoặc chủ nhà sẽ lách bằng các thỏa thuận khác như tiền lương đã bao gồm cả tiền bảo hiểm.
Trên thực tế, đối với các doanh nghiệp thì việc quản lý đóng bảo hiểm đã khó, nói gì đến việc quản lý đóng bảo hiểm với người giúp việc. Không những thế, người giúp việc nhận khoản tiền thêm này và có tham gia bảo hiểm hay không thì cũng rất khó quản lý. Bản thân họ có khi cũng không biết mình được nhận khoản tiền này và tham gia bảo hiểm như thế nào, ở đâu.
Luật sư Đặng Văn Cường - Văn phòng luật sư Chính Pháp cũng đồng tình cho rằng, yêu cầu người giúp việc phải tự liên hệ để đóng bảo hiểm là khó khả thi. Thông thường thì họ quan tâm tới tiền mặt hơn và ít khi có ý định đóng BHXH.
Như đã nói trên, từ ngày 15/4 theo Nghị định 28/2020 về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lao động, BHXH, gia chủ không trả tiền BHXH, BHYT cho người giúp việc, giữ giấy tờ tùy thân sẽ bị phạt từ 10 đến 15 triệu đồng. Nhưng nếu thực tế khó như đã nói trên thì phạt ai và phạt vì cái gì?
Một trong những vấn đề ưu tiên hàng đầu được người giúp việc gia đình quan tâm chính là vấn đề về tiền lương. Hiện nay, pháp luật quy định tiền lương (bao gồm mức lương, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác) do hai bên thỏa thuận và ghi trong hợp đồng lao động. Tuy nhiên, mức lương không được thấp hơn mức lương tối thiểu vùng do Chính phủ quy định áp dụng đối với địa bàn nơi người lao động làm việc.
Ngoài ra, nếu người giúp việc làm thêm giờ (ngoài thời gian thỏa thuận hoặc ngày lễ/tết) sẽ được trả lương cao hơn. Cụ thể, đối với người lao động làm việc ngoài thời gian ghi trong hợp đồng lao động vào ngày thường, thì sẽ được trả lương ít nhất bằng 150% tiền lương tính theo giờ làm việc. Nếu làm việc vào ngày nghỉ hàng tuần, thì được trả lương ít nhất bằng 200% tiền lương tính theo ngày làm việc.
Đối với người giúp việc làm việc vào ngày nghỉ lễ/tết, ngày nghỉ có hưởng lương được trả ít nhất bằng 300% tiền lương tính theo ngày làm việc chưa kể tiền lương của ngày lễ/tết có hưởng lương.
Ngoài ra, người lao động làm việc ngoài thời gian ghi trong hợp đồng lao động vào ban đêm thì ngoài tiền lương được hưởng như trên, người lao động còn được trả thêm 20% tiền lương tính theo giờ của ngày làm việc bình thường, hoặc tiền lương của ngày nghỉ hàng tuần, hoặc của ngày lễ tết, ngày nghỉ có hưởng lương.
100 phần quà đã được các đơn vị tiến hành trao tận tay cho các gia đình chính sách có hoàn cảnh khó khăn tại xã Phú Lạc (huyện Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận).
Pháp luật nghiêm cấm việc các cán bộ bảo hiểm tư vấn sai, tranh giành, lôi kéo, dùng các thủ đoạn để bán bảo hiểm đối với những người chưa có nhận thức cao. Bộ Tài chính đã thực hiện kiểm tra, thanh tra khi có khiếu nại những hành vi như vậy và xử phạt nghiêm minh, chuyển cho cơ quan điều tra các vụ việc có dấu hiệu sai phạm để xử lý.
Luật Đất đai sửa đổi vừa được Quốc hội thông qua quy định chi tiết các trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất không có giấy tờ sẽ được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Một doanh nghiệp ở TX Đông Triều (Quảng Ninh) tự nguyện bỏ 1 tỷ đồng để làm đường bê tông nhưng bị tuýt còi vì bị cho rằng có dấu hiệu trục lợi và lấn chiếm hồ thủy lợi Lỗ Chính.
Chiều ngày 27/03/2024, Đại tá Phạm Hải Đăng – Phó Giám đốc Công an tỉnh, Thủ trưởng Cơ quan CSĐT đã chủ trì hội nghị Giao ban Cơ quan CSĐT Quý I năm 2024.
Tối 22/3, 12 giải thưởng Hồ Hảo Hớn năm 2024 đã được trao tại lễ kỷ niệm 93 năm ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh (26/3/1931 - 26/3/2024) tại Nhà văn hóa Thanh niên TP.HCM.
Dự án 14 tuyến xe buýt kết nối sân bay Tân Sơn Nhất với các điểm du lịch, mua sắm và bến xe trung tâm thành phố sẽ được triển khai trong thời gian tới.
Cơ quan An ninh điều tra, Công an tỉnh Hà Nam đã khởi tố vụ án “In, mua bán trái phép hóa đơn” và “Trốn thuế” xảy ra từ năm 2022 trên địa bàn tỉnh Hà Nam.
Trong tuần qua, các tổ công tác 141 đã kịp thời ngăn chặn, đấu tranh hiệu quả với các loại tội phạm, phát hiện 16 vụ việc có dấu hiệu vi phạm, bắt giữ 17 đối tượng.
Lực lượng chức năng vừa bắt giữ 2 đối tượng Phạm Hải Đăng và Nguyễn Đăng Tài để điều tra về hành vi mua bán, tàng trữ, vận chuyển trái phép vũ khí quân dụng.
Nguyễn Hùng Sơn bị lực lượng chức năng bắt giữ khi đang vận chuyển 17 con bò không có giấy tờ theo quy định từ Lào sang Việt Nam qua Cửa khẩu Nậm Cắn (Kỳ Sơn - Nghệ An).
Ngày 22/3, Cơ quan cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Đồng Nai cho biết vừa ra quyết định khởi tố, bắt tạm giam đối với 3 đối tượng để làm rõ về hành vi vận chuyển trái phép chất ma tuý
Giấy Bản là sản phẩm làm từ cây vầu non, được sử dụng trong tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên vào dịp lễ, tết...
Cây vầu non được chẻ nhỏ, ngâm trong nước vôi, sau đó ngâm tiếp với nước một thời gian, đem nghiền và trộn với dung dịch chứa nhựa của một loại cây rừng. Từ hỗn hợp nguyên liệu này, người dân sẽ tráng thành những tấm giấy Bản...
Ngày 16/3, Phòng Cảnh sát hình sự Công an TP Hà Nội phối hợp Công an quận Hà Đông đã bắt giữ 4 đối tượng để điều tra về hành Cướp tài sản. Các đối tượng này chủ yếu đã bỏ học, cùng nhau chế hung khí nguy hiểm dài cả mét sau đó đi khống chế, đe doạ những người đi đường trong đêm tối và cướp tài sản.
Trước đó, nhóm đối tượng này đã cướp một xe máy của anh N.Đ.C. trên đường Lĩnh Nam, Vĩnh Hưng, Hoàng Mai, Hà Nội.
Báo Pháp luật Việt Nam và Liên Đoàn Cầu mây Việt Nam đã thực hiện lễ ký kết thỏa thuận hợp tác truyền thông và tài trợ đội tuyển cầu mây quốc gia Việt Nam.
Bốn năm sau khi ra mắt 199 Mấy – Hồi Ấy Làm Gì?, hai tác giả Trang Neko và X.Lan quay trở lại với một ấn phẩm sách tranh đề tài trường học lấy nhan đề HỌC SINH CHÚNG MÌNH 2000 HỒI ẤY