Hà Nội 18 °C
TP Hồ Chí Minh 32 °C
Hải Phòng 19 °C
Đà Nẵng 27 °C
Yên Bái 17 °C
  • Hà Nội Hà Nội 18°C
  • TP Hồ Chí Minh Hà Nội 32°C
  • Hải Phòng Hà Nội 19°C
  • Đà Nẵng Hà Nội 27°C
  • Yên Bái Hà Nội 17°C

Còn bao nhiêu 'quả bom' Sông Bung?

Pháp luật hình sự
16/09/2016 08:00
Nguyễn Khắc Giang
aa
Sự cố vỡ đường ống dẫn thủy điện sông Bung 2 tiếp tục đặt ra yêu cầu phải xem xét lại quy hoạch hệ thống thủy điện ở nước ta. Đây là một yêu cầu liên tục được lật giở trên các diễn đàn chính thức từ nhiều năm nay


Sự cố vỡ đường ống dẫn thủy điện sông Bung 2 tiếp tục đặt ra yêu cầu phải xem xét lại quy hoạch hệ thống thủy điện ở nước ta. Đây là một yêu cầu liên tục được lật giở trên các diễn đàn chính thức từ nhiều năm nay.

Những ai đã từng lên Hà Giang hẳn không thể bỏ lỡ Mã Pí Lèng, một trong tứ đại đèo nổi tiếng nối giữa Đồng Văn và Mèo Vạc. Một dải đường mỏng như sợi chỉ vắt ngang qua núi đá hiểm trở, phía dưới là dòng Nho Quế xanh màu xanh ngọc bích, phong cảnh hùng vĩ của Mã Pí Lèng xứng danh là đệ nhất hùng quan vùng Đông Bắc.

Thế nhưng giờ đây khi đứng trên đỉnh đèo, nhìn phía dưới dòng Nho Quế sẽ thấy lấp ló thêm một nhà máy thủy điện. Không chỉ một, dòng sông ở một trong những khu vực khô hạn nhất cả nước này có đến ba nhà máy thủy điện.

Tỉnh chấp nhận rủi ro về môi trường, sinh thái, du lịch để đổi lấy nhà máy, với kì vọng thủy điện có thể mang lại mỗi năm 10 tỷ đồng tiền thuế VAT, các loại thuế doanh nghiệp và môi trường. Đáng tiếc cho địa phương, khi nhà máy xây xong, chủ đầu tư phớt lờ các nghĩa vụ của mình, chây ì không trả khoản nợ dịch vụ môi trường lên đến gần 40 tỷ đồng.

Sự cố vỡ đường ống dẫn thủy điện sông Bung 2 tiếp tục đặt ra yêu cầu phải xem xét lại quy hoạch hệ thống thủy điện ở nước ta. Ảnh: VTV8
Sự cố vỡ đường ống dẫn thủy điện sông Bung 2 tiếp tục đặt ra yêu cầu phải xem xét lại quy hoạch hệ thống thủy điện ở nước ta. Ảnh: VTV8

Nhưng như Hà Giang là vẫn còn may, bởi dẫu chưa thu lợi được gì về cho ngân sách, thì quả bom thủy điện chưa tạo ra thảm họa gì. Nhiều địa phương khác thì không được may mắn như vậy. Chỉ cách đây vài hôm, thủy điện sông Bung 2, công trình mới nghiệm thu ngày 25/8 vừa qua, đã gặp sự cố vỡ đường ống dẫn, khiến nhiều người bị mất tích theo dòng lũ nhân họa. Cùng với đó là gia sản và hoa màu của người dân hai bên bờ sông.

Những câu chuyện thiệt hại do lũ thủy điện ở nước ta năm nào cũng có. Trước sự cố sông Bung 2, vào năm 2013 ở Bình Định, việc xả lũ của hồ chứa kết hợp với mưa lớn còn được cho là nguyên nhân khiến nhiều người thiệt mạng.

Điều này là một nghịch lý, bởi ngay trong quy hoạch về thủy điện, một trong những nhiệm vụ chính của nó là chống lũ cho hạ nguồn trong mùa mưa bão, đồng thời cung cấp nước phục vụ sản xuất và nhu cầu người dân khi hạn hán. Thế nhưng khi việc kiểm soát các công trình thủy điện còn lỏng lẻo, chưa có chế tài xử phạt đích đáng những hành vi quản lý nước thiếu trách nhiệm (giữ nước hoặc xả nước không thông báo), thì nghịch lý này trở thành thực tế mỗi khi mùa mưa bão về. Và cứ thế, người dân ở những vùng có hồ, đập thủy điện luôn nơm nớp lo những quả bom nước đang tích tắc trên đầu mình.

Nước ta có bao nhiêu quả bom như vậy?

Tính trên cả nước, hiện có 284 công trình thủy điện đang vận hành phát điện; 204 dự án (6.146,56 MW) đang thi công xây dựng, dự kiến sẽ vận hành phát điện trước 2017. Ngoài ra, còn 250 dự án (3.049,2 MW) đang nghiên cứu đầu tư và 78 dự án chưa nghiên cứu đầu tư. Như vậy, khi tất cả những công trình trên hoạt động, cả nước sẽ có khoảng hơn 800 đập nước thủy điện cỡ lớn. Những sự cố như ở Sông Bung khiến cho người dân có lý do chính đáng để lo ngại tính an toàn của những công trình trên.

Thủy điện đổi lấy gì?

Trong tất cả các khu vực, Tây Nguyên và miền Trung, hai vùng khô hạn nhất cả nước, lại là nơi có nhiều công trình thủy điện nhất. Dù diện tích của tỉnh không phải là lớn (hơn 10 nghìn km vuông), Quảng Nam, nơi vừa xẩy ra sự cố, có đến 62 dự án thủy điện. Cách đây vài năm, ở địa phương này cũng đã có tình trạng nứt hồ chứa thủy điện sông Tranh 2.

Việc đây là khu vực có nhiều rừng với các loại gỗ quý khác nhau làm dấy lên lo ngại về việc lợi dụng xây thủy điện để phá rừng. Qua những câu chuyện ở vườn quốc gia Yok Đôn (Đăk Lăk) hay ở Ba Tơ (Quảng Ngãi), mối lo ngại trên không phải là không có cơ sở. Theo Tổng cục Lâm nghiệp, có nhiều doanh nghiệp dù không đủ năng lực nhưng xin dự án làm thủy điện với mục đích là khai thác khoáng sản, lâm sản. Điều không mấy ngạc nhiên là tỉnh nào càng nghèo lại càng có nhiều dự án thủy điện.

Kể cả khi chuyện xây thủy điện chỉ đơn thuần là để chạy máy phát điện, thì ảnh hưởng đến rừng là rất lớn, bởi ác dự án thủy điện thường nằm ở những vùng rừng núi nên khi xây dựng cần phải khai quang một diện tích lớn để xây các công trình như đường sá, đập, nhà máy, đường dây dẫn điện. Phần lòng hồ cũng sẽ bị ngập nước và mất đi một diện tích lớn. Theo tính toán, mỗi một nhà máy thủy điện cỡ nhỏ lấy đi 16 hecta rừng để có 1MW điện.

Đáng lo ngại là rừng mất đi do thủy điện thường là ở thượng nguồn, không thể tái tạo nguyên trạng được, và có vai trò cốt tử trong việc điều tiết lượng nước tự nhiên. Khi rừng không còn, không chỉ nước cho thủy điện không còn, mà cả những vạt đất trù phú hai bên bờ sông cũng sẽ khát nước.

Vai trò của thủy điện trong việc đảm bảo an toàn năng lượng quốc gia là không thể bàn cãi. Những công trình lịch sử như thủy điện Hòa Bình, thủy điện Trị An, hay thủy điện Sơn La còn là dấu mốc phát triển của đất nước. Nhưng điều đó không có nghĩa thủy điện có tấm kim bài miễn tử, và tất cả mọi thứ đều phải hi sinh cho nó.

Bởi nước và môi trường là tài sản của quốc gia, không ai được phép chiếm dụng làm của riêng nếu chưa có cơ chế “hoàn trả” hợp lý cho xã hội.

Nếu một công trình thủy điện đem lợi nhuận cao cho công ty phát điện nhưng làm thiệt hại nặng nề bởi phá rừng, lũ lụt, làm mất đi hệ sinh thái tự nhiên,…thì dẫu có tiếng là năng lượng sạch, dự án vẫn cần phải cân nhắc rất kĩ.

Vì vậy, tính toán lợi ích của thủy điện không thể chỉ dựa trên tính toán lợi nhuận của nhà máy phát điện, mà cần phải có sự tham gia phản biện từ xã hội, đặc biệt là các nhà khoa học và người dân chịu ảnh hưởng bởi dự án. Đáng tiếc trong hầu hết các công trình thủy điện, tiếng nói của từ khối dân sự không được coi trọng.

Mọi thứ đều có thời của nó. Không phải ngẫu nhiên mà nhiều nước trên thế giới đang phá đập thủy điện để trả lại nguyên trạng cho tự nhiên. Với điều kiện của nước ta, có thể vẫn phải phụ thuộc vào thủy điện trong thời gian tới. Tuy nhiên, việc quy hoạch, xây dựng, và vận hành nhà máy thủy điện cần phải được làm với sự cẩn trọng, bởi phía dòng nước chảy từ đập không chỉ tạo ra điện, mà còn là sinh kế và sinh mạng của hàng triệu người khác.

bài liên quan
Một đối tượng cho vay nặng lãi ở Hà Giang bị khởi tố

Một đối tượng cho vay nặng lãi ở Hà Giang bị khởi tố

Ngày 6/3, nguồn tin của Báo Pháp luật Việt Nam cho hay, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Hà Giang vừa ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can, lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú đối với đối tượng có hành vi cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự, quy định tại Điều 201 của Bộ Luật hình sự.
Đề xuất gần 10.000 tỷ đồng xây dựng cao tốc Tân Quang - Thanh Thủy

Đề xuất gần 10.000 tỷ đồng xây dựng cao tốc Tân Quang - Thanh Thủy

UBND tỉnh Hà Giang dự kiến, tổng mức đầu tư xây dựng cao tốc Tân Quang - Thanh Thủy là 9.866 tỷ đồng.
Phó Cục trưởng Hải quan Lào Cai được điều động, bổ nhiệm giữ chức Cục trưởng Hải quan Quảng Nam

Phó Cục trưởng Hải quan Lào Cai được điều động, bổ nhiệm giữ chức Cục trưởng Hải quan Quảng Nam

Ông Dương Xuân Sinh, Phó Cục trưởng Cục Hải quan Lào Cai được điều động, bổ nhiệm giữ chức vụ Cục trưởng Cục Hải quan Quảng Nam kể từ ngày 1/3.
Hơn một nghìn tân binh Hà Giang lên đường nhập ngũ

Hơn một nghìn tân binh Hà Giang lên đường nhập ngũ

Ngày 27/2, các huyện, thành phố trên địa bàn tỉnh Hà Giang đồng loạt tổ chức ngày hội giao quân.
Tiếc thương chiến sĩ Công an trẻ hy sinh trong khi làm nhiệm vụ

Tiếc thương chiến sĩ Công an trẻ hy sinh trong khi làm nhiệm vụ

Ngày 15/2, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận Nguyễn Hồng Hải cùng lãnh đạo Công an tỉnh đã đến thăm hỏi động viên gia đình Trung úy Phạm Tấn Phát.
Xuân ấm miền biên cương Quảng Nam

Xuân ấm miền biên cương Quảng Nam

Tết này, những người lính biên phòng ở 4 xã vùng cao huyện Tây Giang, nơi được mệnh danh là “cổng trời” của tỉnh Quảng Nam gác lại niềm vui, hạnh phúc riêng tư, tình nguyện ở lại biên cương, chắc tay súng giữ vững “phên dậu” của Tổ quốc và chăm lo cho bà con dân bản một cái Tết cổ truyền Giáp Thìn 2024 đủ đầy hơn…
Mới nhất
Đọc nhiều
Thủ tướng yêu cầu rà soát, bãi bỏ các chứng chỉ không cần thiết

Thủ tướng yêu cầu rà soát, bãi bỏ các chứng chỉ không cần thiết

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu rà soát, bãi bỏ các loại chứng chỉ không cần thiết, thu gọn các loại chứng chỉ trùng lặp về nội dung.
Agribank bán đấu giá 2 tài sản bảo đảm khoản vay của Công ty Ngôi Nhà Mới

Agribank bán đấu giá 2 tài sản bảo đảm khoản vay của Công ty Ngôi Nhà Mới

Theo đó, Agribank đang rao bán 2 bất động sản là tài sản đảm bảo cho khoản vay của Công ty CPTM Ngôi Nhà Mới - doanh nghiệp thuộc Tập đoàn Lã Vọng.
Vùng 2 Hải quân đón nhận Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhì

Vùng 2 Hải quân đón nhận Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhì

Sáng 19/3, Bộ Tư lệnh Vùng 2 Hải quân tổ chức Lễ đón nhận Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhì và kỷ niệm 15 năm ngày thành lập.
Tin bài khác
Bắt quả tang 11 đối tượng khai thác vàng trái phép tại Đắk Lắk

Bắt quả tang 11 đối tượng khai thác vàng trái phép tại Đắk Lắk

Nhóm đối tượng có hành vi dựng lán trại, đưa phương tiện, máy móc vào khu vực suối thuộc thôn 10, xã Ea M’Doal, huyện M’Đrắk, tỉnh Đắk Lắk để khai thác vàng trái phép.
Hà Tĩnh: Khởi tố đôi “bạn tù” đột nhập nhà dân trộm cắp tài sản

Hà Tĩnh: Khởi tố đôi “bạn tù” đột nhập nhà dân trộm cắp tài sản

Hai đối tượng trong quá trình chấp hành án có quen biết nhau, sau khi được về địa phương hai đối tượng đã bàn bạc, rủ rê nhau đi trộm cắp tài sản tại các nhà dân.
Quảng Ninh: Bắt giữ đối tượng vận chuyển trái phép pháo nổ

Quảng Ninh: Bắt giữ đối tượng vận chuyển trái phép pháo nổ

Cụ thể, Đồn Biên phòng Trà Cổ (Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Ninh) vừa bắt giữ đối tượng mua bán, tàng trữ trái phép pháo nổ do Trung Quốc sản xuất.
Thanh Hóa: Bắt giữ nhóm đối tượng chuyên mua bán, tàng trữ vũ khí quân dụng

Thanh Hóa: Bắt giữ nhóm đối tượng chuyên mua bán, tàng trữ vũ khí quân dụng

Công an tỉnh Thanh Hóa vừa bắt giữ một nhóm đối tượng mua bán súng, đạn thể thao qua mạng rồi chế tạo thành vũ khí quân dụng để bán kiếm lời.
Khởi tố hai đối tượng giả danh Interpol chiếm đoạt tài sản

Khởi tố hai đối tượng giả danh Interpol chiếm đoạt tài sản

2 đối tượng người nước ngoài là Abdul Aziz và Jahanbakhsh Ghiasi có quốc tịch nước ngoài vừa bị lực lượng chức năng khởi tố để điều tra về hành vi lừa đảo giả dạng cảnh sát quốc tế.
Chuẩn bị xét xử lại vụ án mẹ nữ sinh giao gà ở Điện Biên buôn ma túy

Chuẩn bị xét xử lại vụ án mẹ nữ sinh giao gà ở Điện Biên buôn ma túy

TAND cấp cao tại Hà Nội chuẩn bị mở phiên tòa phúc thẩm xét xử lại vụ án mẹ nữ sinh giao gà ở Điện Biên buôn ma túy.
Công an Hà Nội khuyến cáo trò lừa đảo giả danh các sàn thương mại điện tử, siêu thị điện máy

Công an Hà Nội khuyến cáo trò lừa đảo giả danh các sàn thương mại điện tử, siêu thị điện máy

Công an Hà Nội khuyến cáo, người dân cần cảnh giác trò lừa đảo giả danh các sàn thương mại điện tử, siêu thị điện máy...
Người mẹ mất 2,8 tỷ đồng khi đăng ký khóa tu mùa hè cho con

Người mẹ mất 2,8 tỷ đồng khi đăng ký khóa tu mùa hè cho con

Khi tìm hiểu và đăng ký khóa tu mùa hè cho con trên mạng, chị H. bị các đối tượng lừa đảo "dẫn dắt", yêu cầu mua hàng và bị chiếm đoạt 2,8 tỷ đồng.
Mang hung khí đi hỗn chiến thì gặp 141

Mang hung khí đi hỗn chiến thì gặp 141

Bước đầu xác minh Q. T. T và N. T. L mang theo hung khí đi giải quyết mâu thuẫn và cả hai đều là học sinh...
Lào Cai: Bắt giữ nhóm đối tượng tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy

Lào Cai: Bắt giữ nhóm đối tượng tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy

Lực lượng chức năng Công an thị xã Sa Pa vừa phát hiện và bắt giữ 4 đối tượng về hành vi tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy.
clip nhom doi tuong manh dong dung hung khi dai ca met cuop tai san trong dem

Clip nhóm đối tượng mạnh động dùng hung khí dài cả mét cướp tài sản trong đêm

Ngày 16/3, Phòng Cảnh sát hình sự Công an TP Hà Nội phối hợp Công an quận Hà Đông đã bắt giữ 4 đối tượng để điều tra về hành Cướp tài sản. Các đối tượng này chủ yếu đã bỏ học, cùng nhau chế hung khí nguy hiểm dài cả mét sau đó đi khống chế, đe doạ những người đi đường trong đêm tối và cướp tài sản. Trước đó, nhóm đối tượng này đã cướp một xe máy của anh N.Đ.C. trên đường Lĩnh Nam, Vĩnh Hưng, Hoàng Mai, Hà Nội.
bao phap luat viet nam ky hop tac tai tro voi lien doan cau may viet nam

Báo Pháp luật Việt Nam ký hợp tác, tài trợ với Liên Đoàn Cầu mây Việt Nam

Báo Pháp luật Việt Nam và Liên Đoàn Cầu mây Việt Nam đã thực hiện lễ ký kết thỏa thuận hợp tác truyền thông và tài trợ đội tuyển cầu mây quốc gia Việt Nam.
tang cuong phoi hop truyen thong chinh sach phap luat giua bo tu phap va bo thong tin va truyen thong

Tăng cường phối hợp truyền thông chính sách pháp luật giữa Bộ Tư pháp và Bộ Thông tin và Truyền thông

thoi hoc sinh dang nho cua thap nien 2000 duoc tai hien qua sach tranh

Thời học sinh đáng nhớ của thập niên 2000 được tái hiện qua sách tranh

Bốn năm sau khi ra mắt 199 Mấy – Hồi Ấy Làm Gì?, hai tác giả Trang Neko và X.Lan quay trở lại với một ấn phẩm sách tranh đề tài trường học lấy nhan đề HỌC SINH CHÚNG MÌNH 2000 HỒI ẤY
xe tai bi xe ban tai huc truc dien khi di qua nga tu

Xe tải bị xe bán tải "húc" trực diện khi đi qua ngã tư

Vụ va chạm xảy ra vào ngày 3/3/2024, tại ngã tư Xuân Lai, huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa. Hình ảnh ghi lại được cho thấy, một chiếc xe tải đang bấm còi cảnh báo rồi di chuyển qua ngã tư. Vài giây sau, một chiếc xe bán tải từ bên phải lao tới, tông thẳng vào hông chiếc xe này. Cú tông mạnh khiến chiếc xe bán tải bị hư hỏng nặng phần đầu. Toàn bộ diễn biến sự việc đã được camera giám sát ghi lại. Đoạn clip sau khi đăng tải lên mạng xã hội đã nhận về nhiều sự quan tâm, chú ý và ý kiến bình luận. Nhiều người đưa ra nhìn nhận về việc xe bán tải đã đi quá nhanh khi qua khu vực ngã tư dẫn đến vụ va chạm này.