Thắng cố, bánh tam giác mạch, xôi ngũ sắc, rêu nướng,... là những món ăn nhất định bạn phải thử một lần khi đặt chân đến vùng địa đầu của Tổ quốc.
Tin nên đọc
Lễ hội hoa tam giác mạch Hà Giang mang tên “Đá nở hoa”
Cẩn trọng với táo Trung Quốc đội lốt táo Quản Bạ - Hà Giang
Lễ hội hoa tam giác mạch Hà Giang mang tên “Đá nở hoa”
Khi ma túy "chào thua" ở Tam Giác Vàng: Có tiền là có tất cả
Đến Hà Giang, người ta không chỉ truyền tai nhau về những cao nguyên đá hùng vĩ, những phong tục tập quán, những cánh đồng hoa tam giác mạch hay những cung đường phượt mà còn về những món ăn làm say lòng lữ khách.
Bánh tam giác mạch
Bánh tam giác mạch, chỉ riêng cái tên đã gợi bao xuyến xao, háo hức. Bánh được làm từ hạt của cây, bánh mềm xốp, cần nhấm nháp thật chậm để cảm nhận vị ngọt thanh lan tỏa. Không quá mướt mát như bột gạo, bột tam giác mạch thoáng vị bùi, phảng phất chút hăng đặc trưng của cây rừng.
Bánh được nướng trên bếp than, khi đến tay người mua vẫn còn nguyên hơi ấm. Tấm bánh to chừng hai bàn tay người lớn. Người Mông đi chợ phiên thường mua bánh tam giác mạch để ăn cùng thắng cố.
Xôi ngũ sắc
Cộng đồng các dân tộc vùng núi phía Bắc sở hữu một nền văn hóa ẩm thực vô cùng đa dạng và độc đáo. Trong đó, xôi ngũ sắc hội tụ được những giá trị truyền thống, mang ý nghĩa về quan niệm vũ trụ, triết lý âm dương và ý nghĩa nhân sinh cao đẹp.
Xôi ngũ sắc Hà Giang là đặc sản nổi bật, hấp dẫn với các màu: trắng, vàng, xanh dương, đỏ, tím hòa quyện. Xôi ngũ sắc được làm từ gạo nếp nương, dẻo, mềm và có mùi hương đặc trưng. Màu sắc của xôi được tạo thành nhờ các loại lá ướp. Công đoạn chế biến khá cầu kì, lá cây được rửa sạch, đem đun với nước suối tạo ra màu đặc biệt và sử dụng nước đó làm màu.
Thắng cố
Sẽ là thiếu sót nếu lên Hà Giang mà chưa thưởng thức thắng cố. Đến chợ Đồng Văn, uống rượu ngô, ăn thắng cố lâu nay đã thành kinh nghiệm truyền miệng của rất đông du khách.
Từ nguyên liệu chính là thịt và nội tạng ngựa hoặc bò được xào lăn rồi châm nước, ninh sôi liên tục nhiều tiếng, món thắng cố làm người ta dễ liên tưởng đến phá lấu của miền Nam. Tuy nhiên, thắng cố có các gia vị đi kèm đậm chất núi như thảo quả, hạt dổi, củ sả…
Ăn thắng cố phải ngồi xổm, đặt thức ăn lên một tấm gỗ dài và ăn bằng muôi (muỗng) gỗ. Bên cạnh bao giờ cũng có bát muối cùng với ớt tươi dầm thật cay. Một muôi thắng cố nóng với chút muối ớt sẽ rất đậm đà.
Cháo ấu tấu
Đến Hà Giang, nếu bạn không thử món cháo này, con như sự thú vị của chuyến đi đã mất đi một nửa. Cháo ấu tẩu được nấu chủ yếu từ củ ấu tẩu (còn có tên gọi ô đầu, phụ tử), nấu với gạo nếp nương trộn cùng chân giò lợn.
Cuối cùng khi bắc ra đập trứng gà, cho thêm ớt, tiêu, hành, rau mùi, tía tô mới thành một bát cháo hoàn hảo. Cháo ấu tẩu có một mùi vị đặc trưng, thơm ngậy nhưng khá khó nuốt vì vào đến cổ sẽ thấy vị cay, đắng.
Rêu nướng
Rêu nướng là được liệt vào món ăn đặc sản của Hà Giang, là món không thể thiếu trong mâm cơm của người Tày ở xã Xuân Giang, nhất là những dịp lễ đặc biệt. Các món ăn được chế biến từ rêu đá còn được gọi là quẹ.
Đây là một món ăn vừa ngon, vừa bổ, lại có hương vị rất riêng. Theo người dân địa phương, khi đi tìm rêu, họ thường chọn những bãi rêu lớn, bởi ở đó rêu vừa nhiều, vừa ngon. Rêu tươi đem về được vò đập thật kỹ cho sạch nhớt phù sa, sau đó có thể chế biến thành nhiều món.
Rêu suối tuy nhiều, nhưng những loại rêu ngon thì ít. Hơn nữa, rêu ăn được cũng theo mùa, bởi vậy đối với bà con nơi đây, rêu cũng là một món ăn quý… Rêu có thể được chế biến thành nhiều món như rêu rán, rêu khô nhưng độc đáo nhất vẫn là món trộn với các loại gia vị rồi đem nướng.
Thắng rền
Lên Đồng Văn, giữa thị trấn hun hút gió mùa đông mà được ngồi bên bếp lửa ăn bát thắng dền, thật không có gì ấm áp và thú vị bằng.
Thắng dền gần giống như bánh trôi tàu ở Hà Nội, được làm từ bột gạo nếp, có thể làm chay hoặc bọc nhân đậu đỗ. Mỗi viên bột được nặn to hơn đầu ngón tay cái chút xíu, cho vào nồi nước dùng luộc, đến khi nổi lên thì vớt ra. Thắng dền ăn cùng bát nước dùng pha từ đường, cốt dừa và gừng, có thể rắc thêm vừng hoặc lạc, ăn ngon nhất khi vừa vớt ra, khói bay nghi ngút.
Rượu ngô
Rượu ngô ở Hà Giang được nấu từ ngô do chính người dân tộc ở đây trồng ra. Ngô được ủ với loại men lá truyền thống nên khi uống rượu du khách sẽ thấy vị ngọt, thơm của ngô cùng vị cay cay nóng nóng của men. Rượu ngô có độ cồn không cao như những loại rượu gạo miền xuôi, trung bình khoảng 25 – 30 độ nên người uống rượu sẽ không quá lo bị say hay mệt.
Cơm lam
Đây là món ăn nổi tiếng ở vùng đất này và cơm lam Bắc Mê là món ăn nổi tiếng của người dân tộc Mông.
Kỹ thuật chế biến cơm lam thật đơn giản. Nguyên liệu là gạo nếp được đãi ngâm kỹ, nước nấu thường là những mạch nước ngầm trong cùng cho vào cho ống tre rồi bịt lá chuối. Gạo nếp vo sạch, rắc thêm chút muối, trộn đều, cho gạo vào ống tre, lượng nước đổ xâm xấp so với mặt gạo. Ống tre có gạo ấy được hơ trên ngọn lửa hoặc trên đống than hồng, vừa hơ vừa xoay tròn từ từ cho nhiệt tác dụng đều lên xung quanh vỏ ống. Chừng trên dưới một tiếng sau (tuỳ theo ống cơm to hay bé), mùi cơm nếp toả ra thơm lừng, ấy là dấu hiệu cơm đã chín.
Cơm lam ngon dẻo, vị thơm quyện cùng mùi lá dong, lá chuối nướng hấp dẫn. Ai thích thì có thể ăn cơm lam chay, không thì thông thường người ta hay ăn cùng muối lạc, muối vừng và thức ăn hấp dẫn khác như cá suối nướng, làm món ăn thơm và bùi hơn.