Ngày 19/2 (tức ngày 12 tháng Giêng), tại khu di tích đền Trần, phường Lộc Vượng, TP Nam Định, tỉnh Nam Định đã diễn ra nghi lễ “rước Nước, tế Cá”.
Đây là một trong 3 nghi lễ chính của lễ hội khai Ấn đền Trần Nam Định, gồm rước kiệu Ngọc Lộ, rước Nước - tế Cá và nghi lễ khai Ấn (sẽ tổ chức vào đêm 21/2, tức 14 tháng Giêng)…
Nghi lễ rước Nước, tế Cá có trong nhiều lễ hội ở vùng đồng bằng Bắc bộ. Đây là nghi lễ khuyến nông, khuyến ngư, cầu mong mưa thuận gió hòa của cư dân nông nghiệp lúa nước.
Riêng với với lễ hội khai Ấn đền Trần, ngoài ý nghĩa trên, ý nghĩa quan trọng nhất của nghi lễ rước Nước, tế Cá là tri ân tổ tiên nhà Trần, một Vương triều khởi nghiệp từ nghề chài lưới, gắn với sông nước.
|
Nghi lễ xuất phát từ Đền Cố Trạch đến Giếng cổ. |
Theo nhiều cụ cao niên ở thôn Tức Mạc và thôn Đại Bái, phường Lộc Vượng, TP Nam Định, cách đây hơn 100 năm trong lễ hội đền Thượng (đền Thiên Trường) bao giờ cũng có nghi thức rước Nước và có lệ tế Cá. Hội rước nước được tổ chức rất chu đáo vào ngày 15 tháng Giêng.
Vào 6h sáng tại đền Cố Trạch người dân tề tựu lại để làm lễ, sau đó đoàn tổ chức rước kiệu từ đền Cố Trạch ra Giếng cổ, ao thả cá, tại đây thực hiện các nghi thức lấy nước, đánh bắt cá, rước Nước, rước Cá về đền Thiên Trường thực hiện nghi lễ dâng Nước, tế Cá. Nghi lễ được kết thúc bằng việc phóng sinh cá tế tại đoạn sông Hồng chảy qua khu vực nằm gần Đền Trần Nam Định...
Người được cầm bình đi lấy nước thay mặt dân làng đưa bình ra kiệu rồi phủ một tấm vải đỏ thắm lên trên. Được biết, người được cầm bình là người khỏe mạnh, có đạo đức, con cháu đầy đủ, trong năm gia đình không có chuyện buồn. Khi được dân làng chọn cử, người sẽ thực hiện việc lấy nước phải ăn chay, lên đền ở hàng tuần trước ngày mở hội.
Đoàn rước gồm hơn 200 người gồm có cờ, biểu đi trước, chiêng trống, đội bát âm, kiệu rước Nước, kiệu rước Cá với đoàn tế và dân làng đi theo sau. Tại bến sông, chỗ lấy nước, dân làng đã bố trí các thuyền được trang trí cờ hoa. Đoàn rước ra tới nơi, thuyền nhổ neo đưa mọi người ra giữa sông rồi dừng lại làm lễ.
Theo nhịp trống chiêng, những gáo nước trong giữa dòng được múc lên, long trọng đổ vào bình qua lần vải. Khi bình đầy nước, chiếc bình được chuyển lên kiệu và đoàn rước nước theo đường cũ trở về đền. Nước được múc chuyển vào các bát đưa lên ban thờ và lúc này dân làng tổ chức tế.
Cá tế gồm một đôi cá triều đẩu (cá quả) và long ngư (cá chép), mỗi con nặng khoảng 2 kg. Đây là những con cá sống, khỏe mạnh, được dựng trong thùng sơn đỏ, đặt trước bát nhang công đồng. Buổi tế cá diễn ra từ sáng đến trưa, sau đó cá được rước đi phóng sinh ở sông Hồng.
Trước đó, vào ngày 18/2 ( tức ngày 11 tháng Giêng) nghi lễ rước kiệu Ngọc Lộ, tức nghi lễ rước chân nhang Đức Phật Hoàng Trần Nhân Tông từ chùa Tháp Phổ Minh về đền Trần (nằm gần chùa), với ý nghĩa tâm linh để Phật Hoàng bái tổ tiên và dự nghi lễ thờ thủy tổ dòng họ cũng đã được nhân dân địa phương tổ chức.
Dưới đây là một số hình ảnh mà Phapluatplus.vn ghi nhận được trong Lễ rước Nước, tế Cá sáng nay 19/2/2016:
|
Các bô lão lấy nước từ Giếng cổ. |
|
Người được cầm bình đi lấy nước phải là người có uy tín, có đạo đức được dân làng tuyển chọn. |
|
Nước từ bình kiệu được chia ra 3 bình nhỏ các bô lão đem vào Đền làm lễ. |
|
Kiệu thuyền trở về Đền Trần. |