Sau 20 ngày làm việc, đại diện VKS lần lượt đối đáp lại quan điểm của các luật sư trong vụ án.
Tin nên đọc
Xét xử đại án TrustBank 6.000 tỷ: Đại gia Hứa Thị Phấn chỉ nói “chị bị oan”
Nữ đại gia Hứa Thị Phấn bị đề nghị mức án 30 năm tù
Slide - Điểm tin thị trường: Đấu giá khoản nợ 2.300 tỷ đồng của đại gia Phú Yên
Lạng Sơn: Khởi tố "đại gia" ma túy Triệu Ký Voòng cùng đồng bọn
Bà Hứa Thị Phấn (71 tuổi, nguyên cố vấn cấp cao Ngân hàng Đại Tín — TrustBank) cùng 27 đồng phạm kết thúc phần tranh luận bị truy tố về tội Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, Cố ý làm trái quy định của nhà nước trong quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.
Trong phạm vi xét xử lần này, bà Phấn bị cáo buộc lợi dụng ảnh hưởng của mình (nắm giữ phần lớn cổ phần) chỉ đạo các thành viên HĐQT, nhân viên là người dưới quyền hoặc trong gia đình thực hiện nhiều hành vi sai phạm chiếm đoạt tiền của nhà băng.
 |
| Các bị cáo tại tòa. |
Trong đó có việc nâng khống giá trị căn nhà số 5 Phạm Ngọc Thạch bán lại cho Đại Tín chiếm đoạt hơn 1.105 tỷ đồng, hạch toán thu chi khống vay hơn 5.256 tỷ đồng sau đó đẩy nợ cho Công ty Phương Trang. Với vai trò là người cầm đầu, bà Phấn bị đề nghị mức án 30 năm tù.
Dư nợ khống hàng ngàn tỷ
Trong phần tranh luận, đồng tình với bản luận tội của VKS trước đó cả về hình sự lẫn trách nhiệm dân sự đối với bị cáo Phấn, các luật sư của Công ty Phương Trang cho rằng, đủ căn cứ xác định bà này đã lợi dụng ảnh hưởng của mình tại Đại Tín, chỉ đạo nhân viên dưới quyền hạch toán thu chi khống vay mượn hơn 5.200 tỷ đồng của nhà băng, sau đó đẩy khoản nợ này cho Công ty Phương Trang.
Theo luật sư Nguyễn Huy Thiệp, hồ sơ tại Ngân hàng Đại Tín cho thấy Công ty Phương Trang đang bị coi là phải chịu trách nhiệm với tổng dư nợ gốc trên 9.400 tỷ đồng (theo 82 khoản vay, một khoản nhận nợ bắt buộc và một khoản thanh toán mua trái phiếu).
Tuy nhiên quá trình điều tra, truy tố, thẩm vấn tại tòa có căn cứ xác định số tiền thực nhận của Phương Trang chỉ hơn 3.900 tỷ đồng.
Phần chênh lệch còn lại do bà Phấn chỉ đạo các nhân viên ngân hàng tại chi nhánh Lam Giang và chi nhánh Sài Gòn thực hiện hạch toán thu chi cấn trừ dựa trên các phiếu thu, phiếu chi, bảng kê thanh toán, ủy nhiệm chi khống, đẩy nợ cho Phương Trang.
“Lời khai của các nhân viên Ngân hàng Đại Tín liên quan việc giải ngân cho Công ty Phương Trang đều khẳng định, việc giải ngân là không có thật, thực chất chỉ là thu chi cấn trừ”, ông Thiệp nói và chỉ ra nhiều tài liệu, chứng cứ, trong đó có các email yêu cầu và hướng dẫn từ phía ngân hàng.
Theo đó, để vay được tiền, một số người của Phương Trang phải ký và giao trước hồ sơ vay, chứng từ giải ngân và cả chứng từ nhận tiền cho ngân hàng.
Theo luật sư Phan Trung Hoài (một trong 4 luật sư của Phương Trang), từ cuối tháng 2/2012 đến khi vụ án được khởi tố, do phát hiện số tiền được giải ngân từ các hợp đồng tín dụng ít hơn rất nhiều so với hồ sơ giải ngân, Phương Trang đã khiếu nại, yêu cầu bà Phấn cùng Đại Tín đối chiếu làm rõ công nợ thực tế.
Khi nhận ra dấu hiệu bà Phấn chỉ đạo các nhân viên ngân hàng và con cháu thực hiện các thủ pháp thu chi cấn trừ nhằm đẩy dư nợ khống cho mình, Phương Trang liên tục làm đơn tố cáo hành vi của bà Phấn.
Công ty cũng có đơn xin cứu giúp khẩn cấp gửi Thủ tướng, trong đó đề cập đến việc ngân hàng này tự tính cho công ty khoản nợ hơn 9.000 tỷ đồng.
Thời điểm đó Phương Trang đã thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ của mình trong thỏa thuận nhưng phía ngân hàng không thực hiện, do đang bị Ngân hàng Nhà nước áp dụng biện pháp giám sát hoạt động.
Trong khi Đại Tín đang giữ tài sản thế chấp của Phương Trang trị giá khoảng 15.000 tỷ đồng; lãi suất của Đại Tín quá cao (vượt quá 20% và tiếp cận con số 32%/năm) khiến công ty gặp nhiều khó khăn.
Do đó, Phương Trang buộc phải đề nghị Thủ tướng chỉ đạo các ngành chức năng xem xét và có biện pháp cứu giúp.
Cùng quan điểm với các đồng nghiệp, song luật sư Vũ Phi Long còn cho rằng, cách xét hỏi của nhiều người tại tòa làm cho người dự khán có cảm giác Phương Trang nhận hết tiền vay nhưng vẫn cãi là không nhận được.
“Chúng tôi khẳng định lại lần nữa, chưa bao giờ Phương Trang nói là không nhận tiền từ Đại Tín cả. Phương Trang có nhận, nhưng là khoản 3.936 tỷ đồng mà cáo trạng đã kết luận.
Hợp đồng tín dụng đó vẫn còn được tôn trọng nên chúng tôi chấp nhận có vay thì khắc có trả lãi”, ông Long nhấn mạnh.
Luật sư Long cũng đồng tình với quan điểm của VKS là Phương Trang phải trả số nợ cùng lãi suất phát sinh. Nhưng thời gian tính lãi đến thời điểm khởi tố vụ án là không phù hợp, bởi trước đó Phương Trang đã tố cáo những gian dối của Ngân hàng Đại Tín.
“Sau khi tố giác, các sai phạm đó chấm dứt và chuyển sang giai đoạn các cơ quan pháp luật vào cuộc giải quyết. Như vậy, việc tính lãi cho khoản nợ trên trong cả thời gian sau tố cáo là không phù hợp”, ông Long nêu quan điểm.
Vẫn chưa rõ “người bí ẩn”
Sau 20 ngày làm việc, sáng 28/5, đại diện VKS lần lượt đối đáp lại quan điểm của các luật sư trong vụ án.
Về việc luật sư của bà Phấn nói “HĐXX không khách quan” (do 3/5 thành viên từng tham gia xét xử vụ án Phạm Công Danh, ra quyết định khởi tố bà Phấn và những người khác), VKS cho rằng không có quy định cấm thành viên HĐXX không tham gia vụ án đã ban hành quyết định khởi tố.
Đối với các biên bản lời khai được cho là sinh đôi, VKS nhìn nhận “có sai chính tả, trùng lặp ngày giờ” nhưng không làm sai lệch nội dung xét hỏi, không ảnh hưởng đến kết quả điều tra của vụ án.
Ngoài ra, Viện cũng khẳng định không có bị cáo nào bị lấy lời khai trùng, hay ép cung. Mỗi biên bản lời khai đều có ý kiến của các bị cáo ở dưới. Khi thẩm vấn công khai tại tòa không ai thay đổi lời khai và cho rằng mình bị ép cung.
Trừ bị cáo Bùi Thị Kim Loan (thư ký bà Phấn) nói khi được lấy lời khai đang mang thai nên mệt mỏi và không đủ tỉnh táo, sau này xin thay đổi. Về đoạn băng ghi âm luật sư Trương Thị Minh Thơ cung cấp và VKS đã không chấp nhận là chứng cứ vụ án.
Luật sư cho rằng VKS mâu thuẫn với chính mình và tước đi quyền cung cấp chứng cứ của luật sư. “Chúng tôi khẳng định cái mà luật sư gọi là chứng cứ không được chấp nhận vì ghi âm được chứa trong USB - một sản phẩm không phải để ghi âm.
USB này không đủ pháp lý theo đúng tố tụng hình sự”, kiểm sát viên nói. Cũng theo Viện, luật sư nói USB và thùng tài liệu là do bà Phấn cung cấp nhưng lại không nộp cho cơ quan điều tra - dù khẳng định đây là tài liệu quan trọng thể hiện bản chất của vụ án.
Luật sư nêu lý do “không tin VKS” nhưng sau khi Viện chuyển hồ sơ qua cơ quan xét xử cũng không cung cấp cho toà. “Suốt một năm qua nó được lưu ở đâu, ai là người cung cấp, có hay không chuyện nguỵ tạo băng ghi âm này?”, đại diện VKS lập luận.
“Luật sư còn kiến nghị điều tra nhân vật Cao trong file ghi âm, cho người này là công an, đã lợi dụng chức vụ quyền hạn giúp sức cho ông Luận (Chủ tịch HĐQT của Phương Trang) cản trở Thanh tra Nhà nước thanh tra Ngân hàng Đại Tín.
Kiến nghị này hoàn toàn không có căn cứ đồng thời vượt quá phạm vi bào chữa, cố tình làm xấu đi tình trạng người khác”, kiểm sát viên tiếp tục phản bác quan điểm của luật sư Trương Thị Minh Thơ về việc điều tra “người bí ẩn” tên Cao.
Cơ quan công tố cũng bác đề nghị của luật sư bảo vệ Ngân hàng CB (tiền thân là Ngân hàng Đại Tín, VNCB), yêu cầu Công ty Phương Trang phải trả hơn 9.000 tỷ đồng nợ gốc và 16.000 tỷ lãi phát sinh. Bởi có đủ căn cứ xác định công ty này thực vay 3.936 tỷ nên chỉ phải trả lãi đến ngày khởi tố vụ án.
Đây cũng là căn cứ để VKS không chấp nhận quan điểm của luật sư bảo vệ Phương Trang - khi đề nghị trả lãi đến thời điểm tố giác hành vi sai phạm của bà Phấn và Ngân hàng Đại Tín.
Tuy nhiên, Viện ghi nhận việc kê biên tài sản suốt nhiều năm qua gây thiệt hại lớn cho Phương Trang, đề nghị HĐXX dành cho công ty này quyền khởi kiện đòi thiệt hại do hành vi bà Phấn gây ra. Đối với phần bào chữa của các bị cáo khác trong vụ án, VKS cho rằng, có đến 21/28 bị cáo là nữ, đang mang thai hoặc nuôi con nhỏ nên đề nghị HĐXX cân nhắc giảm nhẹ khi ra bản án.
Tối 28/5 phiên xử bà Hứa Thị Phấn Được nói lời sau cùng, cựu Chủ tịch TrustBank Hoàng Văn Toàn thừa nhận nhiều sai phạm trong việc giúp bà Phấn chiếm đoạt tiền ngân hàng. Ông cũng bày tỏ ân hận và gửi lời xin lỗi đến đồng nghiệp, cấp dưới.
“Bị cáo dù là chủ tịch HĐQT nhưng cũng chỉ là người làm thuê, bị chi phối từ bà Phấn, không được hưởng lợi, nay tuổi đã già và bệnh tật… mong HĐXX xem xét”, ông Toàn nói.
Vẻ thành khẩn tương tự, bị cáo Trần Sơn Nam (nguyên tổng giám đốc TrustBank) xin tòa giảm nhẹ hình phạt cho mình và các nhân viên. Nói trong nước mắt, bị cáo Ngô Nguyễn Đoan Trang (cháu bà Phấn, nguyên Phó tổng giám đốc phụ trách nguồn vốn Ngân hàng Đại Tín) giọng nghèn nghẹn:
“Điều làm cho bị cáo đau lòng và day dứt nhất là sức khỏe của bà bị cáo. Đến hôm nay bị cáo vẫn không nghĩ là bà làm hại ai. Mong HĐXX xem xét để bị cáo có thể chăm sóc bà trong những ngày cuối đời”.
Được bà Phấn nuôi ăn học từ nhỏ và đưa vào làm Phó tổng giám đốc Ngân hàng Đại Tín, bị cáo Ngô Kim Huệ nhìn nhận những hành vi sai phạm của mình trong vụ án, mong tòa xem xét vì bản thân không học chuyên ngành ngân hàng, không hiểu biết pháp luật và hoàn toàn tin tưởng vào bà của mình.
Bị cáo buộc giúp sức tích cực cho bà Phấn và đề nghị mức án lên đến 30 năm tù, bị cáo Bùi Thị Kim Loan (thư ký của bà Phấn, vừa sinh con) không có mặt tại tòa để nói lời sau cùng trong khi là người duy nhất kêu oan.
Cũng bị truy tố trong vụ án, Nguyễn Kim Thanh (chồng Loan) chắp tay, cúi đầu khi nói lời sau cùng: “Xin tòa đừng cho bị cáo vào chiếc xe ngoài sân”.
Theo hồ sơ luật sư cung cấp tại tòa, Thanh mắc bệnh tâm thần. Các bị cáo Hứa Thị Bích Hạnh (nguyên phó phòng đầu tư ngân hàng Đại Tín), Lâm Hứa Quỳnh Trinh (nguyên phó phòng ngân quỹ Đại Tín, đều là cháu bà Phấn) bày tỏ ăn năn, xin tòa giảm nhẹ hình phạt vì có con nhỏ hoặc cha cũng là bị cáo trong vụ án.
35 °C
34 °C
32 °C
