Hà Nội 22 °C
TP Hồ Chí Minh 29 °C
Hải Phòng 25 °C
Đà Nẵng 27 °C
Yên Bái 22 °C
  • Hà Nội Hà Nội 22°C
  • TP Hồ Chí Minh Hà Nội 29°C
  • Hải Phòng Hà Nội 25°C
  • Đà Nẵng Hà Nội 27°C
  • Yên Bái Hà Nội 22°C

Hai 'đối thủ' tự nhiên với quân Pháp ngày mới xâm lược Sài Gòn

Pháp luật hình sự
21/09/2018 08:53
Chánh Bùi
aa
Hơn một thế kỷ trước, khi quân Pháp xâm lược Việt Nam, không chỉ phải đối mặt với làn sóng phản kháng của người Việt yêu nước, mà còn phải đối phó với vô vàn “đối thủ” tự nhiên. Hồi ức về những câu chuyện này đã được kỹ sư người Pháp ghi lại trong một cuốn hồi ký.


Sĩ quan Pháp và thân binh người Việt.
Sĩ quan Pháp và thân binh người Việt.

1. “Tới Sài Gòn ngày 13/2/1897, tôi gặp Nam Kỳ đang vào mùa khô. Đây là mùa mà chúng ta có thể gọi là mùa lúc nào cũng đẹp trời, thời tiết không thay đổi. Sáu tháng liền không có lấy một trận mưa, không một đám mây. Bầu trời lúc nào cũng trong xanh êm đềm, không gợn mây, mặt trời luôn sáng rỡ. Thật là tuyệt vời và, đối với những chủng người sinh ra ở xứ lạnh, không thể mơ ước gì hơn thế. Tâm trí ta chẳng gợn chút gì khác ngoài cảm giác hoàn toàn hạnh phúc.

Ở châu Âu chúng tôi chưa từng biết đến khung cảnh bầu trời lặng ngắt, không một gợn mây, mặt trời không sưởi ấm mà cứ nóng như thiêu như đốt liên tục, nhiệt độ lúc nào cũng cao quá mức chúng ta có thể tưởng tượng được, ngỡ như nhiệt kế chỉ sai. Nhưng bù lại cho tất cả những điều đó là cặp mắt ta được no nê ngắm nhìn những gì thiên nhiên ban tặng cùng vẻ đẹp bất tận của bầu trời.

Lúc đầu, tôi đã thấy những người xung quanh trằn trọc cả đêm vì nóng bức, và họ lo lắng tự hỏi không biết sẽ chống chọi được bao lâu nữa với thứ thời tiết khắc nghiệt này. Vả chăng, ai không kháng cự được thì gục thôi, bệnh tật và cái chết sẽ tới liền tức khắc. Đó là những người không rèn luyện cho tốt về mặt thể chất hoặc tinh thần, đôi khi là cả hai.

Ở Nam Kỳ, mùa mưa chỉ khác mùa khô ở chỗ ngày nào cũng có những cơn giông làm nhiệt độ dịu đi được một lúc. Nói cách khác, cũng vẫn một mặt trời như lò lửa ấy, cũng vẫn không khí hầm hập nóng đó. Người ta có thể nói rằng về cơ bản nhiệt độ ở Nam Kỳ là bất biến, mùa đông cũng như mùa hè, ngày cũng như đêm.

Trong tháng Mười hai hoặc tháng Một, đôi khi có một vài ngày trời đột nhiên trở mát khiến người ta sung sướng; tương tự như vậy, vào một số đêm, nhiệt độ hạ bớt chút ít. Những trường hợp ngoại lệ hiếm hoi như thế chẳng ảnh hưởng gì đến quy luật chung của khí hậu nóng ẩm, hừng hực và liên tục trong mọi mùa, mọi lúc.

Nền nhiệt 30 độ của Nam Kỳ làm ta có cảm giác như từ 55 đến 60 độ ở Pháp hoặc ở Algérie. Ở châu Phi đã có lúc tôi đã từng phải chịu đựng nền nhiệt lên đến 48 độ theo nhiệt kế chỉ; tôi mặc quần áo nỉ, đội mũ phớt đen mà không thấy khó chịu. Nhưng với nền nhiệt 30 độ ở Nam Kỳ, đội mũ cát và mặc quần áo nhẹ bằng vải toan trắng vẫn khiến tôi thấy không đâu nóng bằng.

Người ta nói ở Nam Kỳ không khí có độ ẩm cao. Đúng vậy, hơi nước lơ lửng trong không khí làm thay đổi cảm giác của người ta. Nóng ẩm là thứ tệ hại nhất, khó chịu hơn cả nóng khô; và quả thật độ ẩm ở Nam Kỳ là cái không đáng mong muốn chút nào trên đời này. Ở xứ đó thường xuyên có những ngày chúng ta gọi là nặng trời và giông bão, cảm giác nặng nề ngột ngạt.

Chẳng làm gì mồ hôi cũng vã ra như tắm, chỉ cần động chân động tay một chút là mồ hôi toát ra như tắm. Thế nên ta hiểu vì sao người châu Âu ở Đông Dương rất muốn ngồi yên nghỉ ngơi, tránh tối đa việc lao động và rèn luyện thân thể.

2. Khu vực cao ở Đông Bắc chạy dài từ Trung Kỳ tới Sài Gòn có kiến tạo rất cổ nên tầng đất cái rất rắn chắc. Phần còn lại của Nam Kỳ, khoảng hơn ba phần tư, mới được hình thành gần đây và phát triển từng ngày về phía Biển Đông. Chính phù sa các sông Mê Kông, sông Đồng Nai, sông Vàm Cỏ và hàng trăm chi lưu của chúng gần đây đã tạo ra miền đất Nam Kỳ, và vẫn đang mở rộng dần ra từ thế kỷ này sang thế kỷ khác.

Nếu không khí và ánh nắng mặt trời làm cứng lớp đất trên cùng thì ở sâu phía dưới vẫn còn là bùn pha nước. Ta có thể nhận ra điều này khi xây dựng những tòa nhà hơi đồ sộ một chút ở khu vực tôi vừa nói. Phải lưu ý làm móng thật chắc cho những tòa nhà như thế. Ta có thể gặp đất rắn ở độ sâu từ một mét rưỡi đến hai mét; sâu hơn nữa là bùn nhão, và phải xuống đến 10, 20 mét nữa mới lại gặp đất rắn. Do đó đối với các công trình xây dựng đơn sơ, tốt nhất là làm móng sao cho chỉ tới lớp đất bên trên.

Chúng ta đã tiến hành những nghiên cứu và những thí nghiệm, và chúng ta đã mắc những sai lầm; những sai lầm này đã cho chúng ta biết các lớp bên dưới mặt đất của Nam Kỳ. Việc bố phòng cảng và Công xưởng hải quân ở Sài Gòn không chỉ bao gồm vũ trang cho Mũi Ô Cấp (Vũng Tàu – NV), là việc đã được thực hiện, mà còn phải bố trí một hệ thống phòng thủ hỗn hợp cả cố định lẫn di động trên sông để phòng bị trường hợp hàng rào thứ nhất ở Mũi Ô Cấp bị phá vỡ. Chúng tôi đã cân nhắc việc xây dựng bãi pháo trên bờ ngay cửa sông Đồng Nai.

Tôi vẫn nhớ chuyến đi thăm một địa điểm thuận lợi nhất để xây dựng một công trình như thế; cùng đi với tôi có Chỉ huy Pháo binh Sài Gòn, một sĩ quan cường tráng và thông thái, một công trình sư kỳ cựu, Đại tá Teilhard d’Eyrie. Địa điểm đó rất gần làng Cần Giờ. Vị trí thật hoàn hảo; bãi pháo sẽ khuất khỏi tầm nhìn của đối thủ. Mặt đất rất ổn nhưng Đại tá không tin chắc vào lớp đất phía dưới.

Sài Gòn đầu thế kỷ 20.
Sài Gòn đầu thế kỷ 20.

Những thăm dò đầu tiên mà Đại tá thực hiện cho thấy ông đã tìm được một bãi đất tệ hơn là ông tưởng. Sau đó chúng tôi phải thăm dò từng tí một theo cách thử nghiệm như sau: đặt lên những chỗ khác nhau trên bãi các khối nặng được tính toán sao cho mỗi đề-xi-mét vuông mặt đất chịu một tải trọng bằng tải trọng dự kiến và chúng tôi quan sát tác động của chúng lên đất.

Tất cả những khối nặng đó lún xuống gần như nhau. Trong một tháng, chúng lún dần tới độ sâu một mét rưỡi; tại đó chắc chắn là lớp đất cứng bục ra. Cứ thế, ngày hôm sau các khối nặng đó biến mất. Cuộc thăm dò thực hiện tới độ sâu 30 mét cũng không tìm thấy chúng. Phải từ bỏ ý định xây dựng các công trình phòng thủ trên một nền đất như vậy.

Ngược lên phía thượng lưu sông, chúng tôi gặp nền đất lâu đời hơn nên những khối tải trọng đặt lên mặt đất với những điều kiện như ở Cần Giờ chỉ lún xuống tới 15 hay 16 mét và không bị biến mất. Vấn đề không dễ giải quyết và các giải pháp liên tiếp đề ra đều bị gạt bỏ. Tại điểm cuối cùng, người ta tiến hành một thử nghiệm rất thú vị: người ta đổ lên đất một lớp cát không pha dày tới mức tải trọng của lớp cát bằng tải trọng của các khẩu pháo.

Khi cát bị lún xuống người ta lại tiếp thêm cát mới sao cho lớp cát vẫn giữ nguyên được độ dày đó, cứ như thế cho tới khi cát không lún xuống được nữa, lúc đó lớp cát đã ổn định. Điều này có vẻ là mặc nhiên khi cát chạm đến lớp đất cứng, tràn sang bên, sụt xuống và nén lên lớp đất mềm ở xung quanh nó. Nếu lớp đất mềm này không quá nhão và kháng lại đủ mạnh thì nó sẽ cân bằng và trở nên ổn định. Khi đó người ta sẽ đổ thêm cát đến một độ cao cần thiết rồi xây dựng bãi pháo. Thí nghiệm đó có được theo đuổi đến thành công không? Tôi không nghe tin tức gì về nó sau khi tôi ra đi.

Các kỹ sư hải quân, những người không có kỹ thuật xây dựng các công trình trên đất như pháo binh và không có ác cảm với các vật thể di động, đã không ngần ngại xây dựng trên hai bờ sông Đồng Nai những đồn bốt bọc thép cho phòng tuyến thủy lôi. Những đồn bốt khốn khổ đó đứng vững trong vài tuần, sau đó chúng có những dấu hiệu không ổn định rất rõ, và cuối cùng bị lún nghiêng. Chúng đã phải trải qua một cuộc đại tu.

Các kỹ sư xây dựng người Đức cũng không may mắn gì hơn. Họ đặt ở bên cạnh các đồn bốt đó của chúng ta những bồn chứa dầu lớn; họ đã mắc cùng một sai lầm như các kỹ sư hải quân của chúng ta. Móng bằng đá của các bồn chứa cao hàng mét dần dần lún sâu xuống đất. May là độ lún này diễn ra đều trên khắp bề mặt nên các bồn chứa vẫn đứng vững. Người ta đã giảm bớt một phần lượng chứa của các bồn và thấy chúng ngừng lún khi các móng xây chìm hẳn vào lòng đất, tức đáy kim loại của bồn chạm đất. Các bồn nằm nguyên ở đó, và có khả năng chúng sẽ còn nguyên đó mãi nếu người ta không tiếp tục đổ thêm dầu vào”.

bài liên quan
TP.HCM tăng tốc khởi công siêu cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ

TP.HCM tăng tốc khởi công siêu cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ

Để có thể khởi công dự án trong năm 2025 theo kế hoạch, Đề án nghiên cứu xây dựng Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ phải được hoàn thiện để trình Thủ tướng Chính phủ ngay trong quý I này.
Phà biển Cần Giờ - Vàm Láng rút ngắn thời gian từ TP Hồ Chí Minh đến Tiền Giang

Phà biển Cần Giờ - Vàm Láng rút ngắn thời gian từ TP Hồ Chí Minh đến Tiền Giang

Tuyến phà biển Cần Giờ-Vàm Láng khi đưa vào hoạt động sẽ rút ngắn cự ly, giảm thời gian di chuyển từ Tiền Giang đi TP Hồ Chí Minh và ngược lại.
Du lịch leo núi hấp dẫn du khách

Du lịch leo núi hấp dẫn du khách

Các tỉnh miền núi phía Bắc đang tập trung phát triển, các loại hình du lịch, đặc biệt là du lịch leo núi để thu hút du khách trong và ngoài nước.
Hồ Ba Bể: Điểm đến hấp dẫn trên cung đường Đông Bắc

Hồ Ba Bể: Điểm đến hấp dẫn trên cung đường Đông Bắc

"Bắc Kạn có suối đãi vàng, có hồ Ba Bể, có nàng áo xanh". Hồ Ba Bể kỳ vĩ, nguyên sơ mang nét đặc trưng của thiên nhiên miền sơn cước.
Mê mẩn trang trại bậc thang không hóa chất trên núi cao 1.500m

Mê mẩn trang trại bậc thang không hóa chất trên núi cao 1.500m

Khu trang trại nằm trên độ cao 1.500m. Thay vì hóa chất, chủ trang trại dùng thảo mộc để tiêu diệt sâu bọ. Các phương pháp canh tác hữu cơ đưa đến những thực phẩm sạch và lành mạnh.
Đêm nay, Việt Nam đón mưa sao băng đẹp nhất năm

Đêm nay, Việt Nam đón mưa sao băng đẹp nhất năm

Đêm nay, rạng sáng mai là thời điểm lý tưởng để người yêu thiên văn Việt Nam quan sát trận mưa sao băng lớn nhất năm - Geminids.
Mới nhất
Đọc nhiều
TP.HCM hỗ trợ 50% chi phí tiêm vaccine phòng dại ở 5 huyện ngoại thành

TP.HCM hỗ trợ 50% chi phí tiêm vaccine phòng dại ở 5 huyện ngoại thành

Tại buổi họp báo cung cấp thông tin về các vấn đề kinh tế - xã hội trên địa bàn thành phố chiều 28/3, ông Lê Minh Trí - Phó trưởng Phòng Chăn nuôi dịch tễ, Chi cục Chăn nuôi và Thú y TP.HCM cho biết, thành phố đã hỗ trợ 50% chi phí vắc xin cho chó, mèo tạ
VietABank công bố báo cáo tài chính kiểm toán năm 2023

VietABank công bố báo cáo tài chính kiểm toán năm 2023

VietABank công bố báo cáo tài chính kiểm toán năm 2023 với những điểm tích cực như huy động vốn, dư nợ, thu nhập từ chứng khoán đầu tư (TPCP) đều tăng so với cùng kỳ 2022...
Công ty TNHH Gia công và Thương mại Phong Hòa không đóng BHXH cho người lao động

Công ty TNHH Gia công và Thương mại Phong Hòa không đóng BHXH cho người lao động

Hành vi này của Công ty TNHH Gia công và Thương mại Phong Hòa đã bị UBND tỉnh Hải Dương xử phạt nghiêm minh.
Tin bài khác
Quảng Bình: Bắt giữ nhóm đối tượng, thu giữ hơn 10kg ma túy tổng hợp

Quảng Bình: Bắt giữ nhóm đối tượng, thu giữ hơn 10kg ma túy tổng hợp

Lực lượng Công an thu giữ chiếc va ly màu đen bên trong 26 gói nilon có chứa hơn 25.000 nghìn viên ma túy tổng hợp dạng thuốc lắc, có trọng lượng hơn 10kg.
TP.HCM: Khởi tố 27 đối tượng trong đường dây khai thác cát trái phép

TP.HCM: Khởi tố 27 đối tượng trong đường dây khai thác cát trái phép

Liên quan đến đường dây khai thác cát trái phép, Cơ quan Cảnh sát điều tra (PC01) - Công an TP.HCM đã khởi tố và xử lý hình sự tổng cộng 27 bị can.
Hà Nội: Tạm giữ 26 đối tượng mang hung khí đánh nhau gây mất an ninh trật tự

Hà Nội: Tạm giữ 26 đối tượng mang hung khí đánh nhau gây mất an ninh trật tự

Lực lượng chức năng vừa tạm giữ hình sự 26 đối tượng mang hung khí đuổi đánh nhau, gây mất an ninh trật tự trên địa bàn quận Hà Đông (Hà Nội).
Triệt phá ổ nhóm tàng trữ, mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy liên tỉnh

Triệt phá ổ nhóm tàng trữ, mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy liên tỉnh

Một đường dây tàng trữ, mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy vừa bị lực lượng chức năng Công an tỉnh Bình Thuận triệt phá, bắt giữ 5 đối tượng.
Khởi tố vụ án mua bán trái phép hóa đơn 730 tỉ đồng tại Hà Nam

Khởi tố vụ án mua bán trái phép hóa đơn 730 tỉ đồng tại Hà Nam

Cơ quan An ninh điều tra, Công an tỉnh Hà Nam đã khởi tố vụ án “In, mua bán trái phép hóa đơn” và “Trốn thuế” xảy ra từ năm 2022 trên địa bàn tỉnh Hà Nam.
Xác minh làm rõ vụ việc nữ sinh lớp 7 bị người đàn ông hành hung tại Hải Dương

Xác minh làm rõ vụ việc nữ sinh lớp 7 bị người đàn ông hành hung tại Hải Dương

Một nữ sinh học lớp 7 bị một người đàn ông hành hung, tát liên tục, sự việc được quay lại và đưa lên mạng xã hội khiến nhiều người bức xúc.
Hà Nội: Khởi tố các đối tượng giấu ma túy trong hộp mỹ phẩm mang đi bán

Hà Nội: Khởi tố các đối tượng giấu ma túy trong hộp mỹ phẩm mang đi bán

Tại cơ quan Công an, Huynh và Duy khai nhận đã bán ma túy cùng nhau, các đối tượng giấu ma túy trong hộp mỹ phẩm rồi đem bán.
Cảnh sát 141 bắt giữ 17 đối tượng có dấu hiệu phạm pháp hình sự

Cảnh sát 141 bắt giữ 17 đối tượng có dấu hiệu phạm pháp hình sự

Trong tuần qua, các tổ công tác 141 đã kịp thời ngăn chặn, đấu tranh hiệu quả với các loại tội phạm, phát hiện 16 vụ việc có dấu hiệu vi phạm, bắt giữ 17 đối tượng.
Bắt giữ khẩn cấp hai đối tượng tàng trữ nhiều hàng nóng, thực hiện hàng loạt vụ cướp tài sản

Bắt giữ khẩn cấp hai đối tượng tàng trữ nhiều hàng nóng, thực hiện hàng loạt vụ cướp tài sản

Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Đồng Nai vừa phối hợp với Công an tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu bắt khẩn cấp 2 đối tượng gây ra hàng loạt vụ cướp tài sản.
Thanh Hoá: Bắt 2 đối tượng mua bán vũ khí quân dụng

Thanh Hoá: Bắt 2 đối tượng mua bán vũ khí quân dụng

Lực lượng chức năng vừa bắt giữ 2 đối tượng Phạm Hải Đăng và Nguyễn Đăng Tài để điều tra về hành vi mua bán, tàng trữ, vận chuyển trái phép vũ khí quân dụng.
trai nghiem nghe lam giay ban cua dong bao dao do o ha giang

Trải nghiệm nghề làm giấy Bản của đồng bào Dao đỏ ở Hà Giang

Giấy Bản là sản phẩm làm từ cây vầu non, được sử dụng trong tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên vào dịp lễ, tết... Cây vầu non được chẻ nhỏ, ngâm trong nước vôi, sau đó ngâm tiếp với nước một thời gian, đem nghiền và trộn với dung dịch chứa nhựa của một loại cây rừng. Từ hỗn hợp nguyên liệu này, người dân sẽ tráng thành những tấm giấy Bản...
clip nhom doi tuong manh dong dung hung khi dai ca met cuop tai san trong dem

Clip nhóm đối tượng mạnh động dùng hung khí dài cả mét cướp tài sản trong đêm

Ngày 16/3, Phòng Cảnh sát hình sự Công an TP Hà Nội phối hợp Công an quận Hà Đông đã bắt giữ 4 đối tượng để điều tra về hành Cướp tài sản. Các đối tượng này chủ yếu đã bỏ học, cùng nhau chế hung khí nguy hiểm dài cả mét sau đó đi khống chế, đe doạ những người đi đường trong đêm tối và cướp tài sản. Trước đó, nhóm đối tượng này đã cướp một xe máy của anh N.Đ.C. trên đường Lĩnh Nam, Vĩnh Hưng, Hoàng Mai, Hà Nội.
bao phap luat viet nam ky hop tac tai tro voi lien doan cau may viet nam

Báo Pháp luật Việt Nam ký hợp tác, tài trợ với Liên Đoàn Cầu mây Việt Nam

Báo Pháp luật Việt Nam và Liên Đoàn Cầu mây Việt Nam đã thực hiện lễ ký kết thỏa thuận hợp tác truyền thông và tài trợ đội tuyển cầu mây quốc gia Việt Nam.
tang cuong phoi hop truyen thong chinh sach phap luat giua bo tu phap va bo thong tin va truyen thong

Tăng cường phối hợp truyền thông chính sách pháp luật giữa Bộ Tư pháp và Bộ Thông tin và Truyền thông

thoi hoc sinh dang nho cua thap nien 2000 duoc tai hien qua sach tranh

Thời học sinh đáng nhớ của thập niên 2000 được tái hiện qua sách tranh

Bốn năm sau khi ra mắt 199 Mấy – Hồi Ấy Làm Gì?, hai tác giả Trang Neko và X.Lan quay trở lại với một ấn phẩm sách tranh đề tài trường học lấy nhan đề HỌC SINH CHÚNG MÌNH 2000 HỒI ẤY