Từ khi bị cưỡng chế “đẩy ra đường” vào cuối năm 2013, vợ chồng bà Thu không thôi khiếu kiện; không phải vì mảnh đất có giá trị cao mà để bảo vệ nguyên tắc “thuận mua, vừa bán” khi mua nhà ở thuộc sở hữu nhà nước và giao quyền sử dụng đất.
Rắc rối trong 1 dự án tái định cư
Khu tập thể Bệnh viện Lâm Đồng II, đường Đinh Tiên Hoàng của thị xã Bảo Lộc được xây dựng cách nay đã hơn 30 năm nhằm đáp ứng nhu cầu thuê nhà ở của cán bộ, nhân viên lúc bấy giờ.
Trải qua nhiều năm sử dụng, khu nhà không những xuống cấp mà còn chật chội nên chính quyền Bảo Lộc chủ trương bán nhà cho những hộ đang thuê theo Nghị định 61/CP của Chính phủ.
Dự án nhắm đến mục tiêu: đáp ứng yêu cầu bố trí tái định cư tại chỗ cho 55 hộ; chỉnh trang đô thị với bộ mặt mới đồng bộ như đường bê tông nhựa nóng, cấp thoát nước, chiếu sáng công cộng…
vừa đảm bảo kiến trúc đô thị, vừa đảm bảo cảnh quan môi trường mà bất cứ hộ nào cũng mong muốn có được. Thế nên, các hộ nơi đây đều vui mừng, đồng thuận ký tên vào biên bản thông qua quy hoạch trong cuộc họp của tổ dân phố.
Theo biên bản này, hộ bà Vũ Thị Thu mua lô số 02, hộ bà Nguyễn Thị Mỵ mua lô số 40… Ngày 28/11/2008, Chủ tịch UBND Bảo Lộc ban hành quyết định (QĐ) quy hoạch chi tiết xây dựng khu đô thị; Cty Công trình đô thị (CTĐT) là chủ đầu tư cũng có danh sách đề nghị tách thửa cho 55 hộ theo vị trí đã được xác định.
Ngày 18/12/2009, UBND tỉnh Lâm Đồng ban hành QĐ phê duyệt giá giao quyền sử dụng đất (QSDĐ) cho hộ đang thuê nhà thuộc sở hữu nhà nước nhưng không phân lô cụ thể.
Trong thời gian chờ UBND tỉnh phê duyệt phương án, UBND Bảo Lộc thông báo bán nhà và nộp tiền sử dụng đất, ông Quang (chồng bà Thu) nộp 81.927.296đ vào kho bạc để mua lô đất số 02, đồng thời dỡ nhà giao mặt bằng cho chủ đầu tư công trình.
Hơn 2 tháng sau, ngày 18/02/2011 đại diện Cty CTĐT, Phòng Quản lý đô thị, UBND phường II tiến hành cắm mốc, bàn giao đất trên thực địa lô số 02 cho bà Thu. Ngay sau khi nhận đất, vợ chồng bà Thu xúc tiến xây dựng một căn nhà gỗ, mái tôn để có chỗ che mưa, che nắng.
Oái ăm thay, cũng vào thời điểm cuối năm 2010, bà Mỵ đổi ý đòi mua lô 02, thay vì lô 40 như thỏa thuận ban đầu với lý do căn nhà mà mình thuê nằm trên vị trí lô số 02.
Còn phía ông Quang lại khẳng định, căn nhà mình thuê có diện tích nhiều hơn nhà bà Mỵ, lại ở lô số 02 nên ông là người được mua mới chính xác.
Lấy đất của người này giao cho người khác là trái luật Ngày 05/9/2011, UBND Bảo Lộc ban hành QĐ xác định vị trí nhà ở, đất ở cho 55 hộ dân, đổi lại bà Mỵ lô số 02, bà Thu lô số 40; ngày 26/5/2011, Chủ tịch UBND TP Bảo Lộc ban hành QĐ giao lô đất số 02 cho bà Mỵ.
Trên cơ sở QĐ giao đất, Cty CTĐT ký hợp đồng mua bán nhà và giao QSDĐ với bà Mỵ, sau đó UBND Bảo Lộc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCN) cho bà Mỵ lô số 02. Không đồng ý với việc làm của chính quyền, ông Quang liên tục có đơn khiếu nại nhưng đều bị bác bỏ với lý do: việc giao đất trước khi có QĐ phân lô của UBND tỉnh và QĐ giao đất UBND TP Bảo Lộc là không đúng trình tự, thẩm quyền...
Đến đầu năm 2012, vợ chồng ông Quang bị phường II xử phạt cảnh cáo về hành vi “Dựng nhà gỗ 15m2 không có phép trên đất đã cấp cho bà Mỵ, gây cản trở cho việc sử dụng đất của người khác…”. Cuối năm 2013, vợ chồng ông Quang bị cưỡng chế dỡ nhà để giao đất cho bà Mỵ và bà Mỵ đã xây nhà ở kiên cố trên đất.
Liên quan đến phản ánh của vợ chồng bà Thu, Luật gia Bùi Đức Độ - Giám đốc Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh Kiên Giang có quan điểm: theo Nghị định 61/CP ngày 5/7/1994 của Chính phủ, việc mua bán nhà ở của những hộ đang thuê nhà thuộc khu tập thể Bệnh viện Lâm Đồng II là hoàn toàn tự nguyện.
Yếu tố tự nguyện ở đây được thiết lập ngay từ ban đầu, đó là quy hoạch tổng thể và quy hoạch chi tiết đã được tất cả các hộ dân thông qua và ký tên ở các cuộc họp tổ dân phố. Cty CTĐT được UBND TP Bảo Lộc ủy quyền, tiến hành bán nhà và giao QSDĐ là hoàn toàn hợp pháp.
Vậy nên, nếu bà Thu đã trả hết tiền và hoàn tất thủ tục nộp lệ phí trước bạ thì sẽ được cấp GCN theo quy định tại Điều 10 Nghị định số 61/CP. Pháp luật về đất đai cũng như Nghị định số 61/CP quy định thẩm quyền của UBND cấp tỉnh xác định giá đất, UBND cấp huyện xác định vị trí lô đất và giao QSDĐ cụ thể cho từng hộ gia đình, cá nhân dựa trên cơ sở “thuận mua, vừa bán” giữa hai bên để cấp GCN.
Có nghĩa là hợp đồng mua nhà và giao QSDĐ phải có trước, QĐ giao đất, GCN phải có sau và do UBND cấp huyện (TP Bảo Lộc) ban hành mới đúng.
Tuy nhiên, Bảo Lộc làm ngược lại, tức QĐ giao đất trước, hợp đồng mua nhà và giao QSDĐ với bà Mỵ sau là không đúng với nguyên tắc mua bán nhà ở thuộc sở hữu nhà nước theo Nghị định số 61/CP. Tại Điều 32 Luật Đất đai năm 2003 quy định: “Việc quyết định giao đất, cho thuê đất đối với đất đang có người sử dụng cho người khác chỉ được thực hiện sau khi có quyết định thu hồi đất đó”.
Do vậy, việc lấy lô đất số 02 của vợ chồng bà Thu đang có nhà ở trên đó để giao cho bà Mỵ khi không có QĐ thu hồi đất là trái luật.
QĐ giao đất cho bà Mỵ do Chủ tịch UBND TP Bảo Lộc ký cũng là trái luật, vì thẩm quyền này thuộc về UBND TP Bảo Lộc mới đúng.Rắc rối trong 1 dự án tái định cư Khu tập thể Bệnh viện Lâm Đồng II, đường Đinh Tiên Hoàng của thị xã Bảo Lộc được xây dựng cách nay đã hơn 30 năm nhằm đáp ứng nhu cầu thuê nhà ở của cán bộ, nhân viên lúc bấy giờ.
Trải qua nhiều năm sử dụng, khu nhà không những xuống cấp mà còn chật chội nên chính quyền Bảo Lộc chủ trương bán nhà cho những hộ đang thuê theo Nghị định 61/CP của Chính phủ.
Dự án nhắm đến mục tiêu: đáp ứng yêu cầu bố trí tái định cư tại chỗ cho 55 hộ; chỉnh trang đô thị với bộ mặt mới đồng bộ như đường bê tông nhựa nóng, cấp thoát nước, chiếu sáng công cộng… vừa đảm bảo kiến trúc đô thị, vừa đảm bảo cảnh quan môi trường mà bất cứ hộ nào cũng mong muốn có được.
Thế nên, các hộ nơi đây đều vui mừng, đồng thuận ký tên vào biên bản thông qua quy hoạch trong cuộc họp của tổ dân phố. Theo biên bản này, hộ bà Vũ Thị Thu mua lô số 02, hộ bà Nguyễn Thị Mỵ mua lô số 40…
Ngày 28/11/2008, Chủ tịch UBND Bảo Lộc ban hành quyết định (QĐ) quy hoạch chi tiết xây dựng khu đô thị; Cty Công trình đô thị (CTĐT) là chủ đầu tư cũng có danh sách đề nghị tách thửa cho 55 hộ theo vị trí đã được xác định.
Ngày 18/12/2009, UBND tỉnh Lâm Đồng ban hành QĐ phê duyệt giá giao quyền sử dụng đất (QSDĐ) cho hộ đang thuê nhà thuộc sở hữu nhà nước nhưng không phân lô cụ thể. Trong thời gian chờ UBND tỉnh phê duyệt phương án, UBND Bảo Lộc thông báo bán nhà và nộp tiền sử dụng đất, ông Quang (chồng bà Thu) nộp 81.927.296đ vào kho bạc để mua lô đất số 02, đồng thời dỡ nhà giao mặt bằng cho chủ đầu tư công trình. Hơn 2 tháng sau, ngày 18/02/2011 đại diện Cty CTĐT, Phòng Quản lý đô thị, UBND phường II tiến hành cắm mốc, bàn giao đất trên thực địa lô số 02 cho bà Thu.
Ngay sau khi nhận đất, vợ chồng bà Thu xúc tiến xây dựng một căn nhà gỗ, mái tôn để có chỗ che mưa, che nắng. Oái ăm thay, cũng vào thời điểm cuối năm 2010, bà Mỵ đổi ý đòi mua lô 02, thay vì lô 40 như thỏa thuận ban đầu với lý do căn nhà mà mình thuê nằm trên vị trí lô số 02. Còn phía ông Quang lại khẳng định, căn nhà mình thuê có diện tích nhiều hơn nhà bà Mỵ, lại ở lô số 02 nên ông là người được mua mới chính xác.
Lấy đất của người này giao cho người khác là trái luật
Ngày 05/9/2011, UBND Bảo Lộc ban hành QĐ xác định vị trí nhà ở, đất ở cho 55 hộ dân, đổi lại bà Mỵ lô số 02, bà Thu lô số 40; ngày 26/5/2011, Chủ tịch UBND TP Bảo Lộc ban hành QĐ giao lô đất số 02 cho bà Mỵ.
Trên cơ sở QĐ giao đất, Cty CTĐT ký hợp đồng mua bán nhà và giao QSDĐ với bà Mỵ, sau đó UBND Bảo Lộc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCN) cho bà Mỵ lô số 02. Không đồng ý với việc làm của chính quyền, ông Quang liên tục có đơn khiếu nại nhưng đều bị bác bỏ với lý do: việc giao đất trước khi có QĐ phân lô của UBND tỉnh và QĐ giao đất UBND TP Bảo Lộc là không đúng trình tự, thẩm quyền...
Đến đầu năm 2012, vợ chồng ông Quang bị phường II xử phạt cảnh cáo về hành vi “Dựng nhà gỗ 15m2 không có phép trên đất đã cấp cho bà Mỵ, gây cản trở cho việc sử dụng đất của người khác…”.
Cuối năm 2013, vợ chồng ông Quang bị cưỡng chế dỡ nhà để giao đất cho bà Mỵ và bà Mỵ đã xây nhà ở kiên cố trên đất. Liên quan đến phản ánh của vợ chồng bà Thu, Luật gia Bùi Đức Độ - Giám đốc Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh Kiên Giang có quan điểm: theo Nghị định 61/CP ngày 5/7/1994 của Chính phủ, việc mua bán nhà ở của những hộ đang thuê nhà thuộc khu tập thể Bệnh viện Lâm Đồng II là hoàn toàn tự nguyện.
Yếu tố tự nguyện ở đây được thiết lập ngay từ ban đầu, đó là quy hoạch tổng thể và quy hoạch chi tiết đã được tất cả các hộ dân thông qua và ký tên ở các cuộc họp tổ dân phố. Cty CTĐT được UBND TP Bảo Lộc ủy quyền, tiến hành bán nhà và giao QSDĐ là hoàn toàn hợp pháp.
Vậy nên, nếu bà Thu đã trả hết tiền và hoàn tất thủ tục nộp lệ phí trước bạ thì sẽ được cấp GCN theo quy định tại Điều 10 Nghị định số 61/CP. Pháp luật về đất đai cũng như Nghị định số 61/CP quy định thẩm quyền của UBND cấp tỉnh xác định giá đất, UBND cấp huyện xác định vị trí lô đất và giao QSDĐ cụ thể cho từng hộ gia đình, cá nhân dựa trên cơ sở “thuận mua, vừa bán” giữa hai bên để cấp GCN.
Có nghĩa là hợp đồng mua nhà và giao QSDĐ phải có trước, QĐ giao đất, GCN phải có sau và do UBND cấp huyện (TP Bảo Lộc) ban hành mới đúng.
Tuy nhiên, Bảo Lộc làm ngược lại, tức QĐ giao đất trước, hợp đồng mua nhà và giao QSDĐ với bà Mỵ sau là không đúng với nguyên tắc mua bán nhà ở thuộc sở hữu nhà nước theo Nghị định số 61/CP.
Tại Điều 32 Luật Đất đai năm 2003 quy định: “Việc quyết định giao đất, cho thuê đất đối với đất đang có người sử dụng cho người khác chỉ được thực hiện sau khi có quyết định thu hồi đất đó”. Do vậy, việc lấy lô đất số 02 của vợ chồng bà Thu đang có nhà ở trên đó để giao cho bà Mỵ khi không có QĐ thu hồi đất là trái luật. QĐ giao đất cho bà Mỵ do Chủ tịch UBND TP Bảo Lộc ký cũng là trái luật, vì thẩm quyền này thuộc về UBND TP Bảo Lộc mới đúng.