Nhiều tài xế tranh thủ ngủ giấc ngắn trong ôtô mà không biết điều đó vô cùng nguy hiểm, bởi có thể tử vong vì ngộ độc khí Carbon Monoxide (Co) tích tụ trong xe. Vì sao lái xe cả ngày không sao, nhưng ngủ trong ô tô chỉ 1 giờ cũng có thể tử vong?
Thi thể Thượng uý công an trong ô tô
Vào sáng 1/12, người dân khu 4A, thị trấn Ngô Đồng (huyện Giao Thuỷ, tỉnh Nam Định), khi đi qua khu vực bờ đê sông Hồng phát hiện chiếc ô tô bán tải màu trắng nhãn hiệu Nissan mang BKS: 29C - 78265 nổ máy đậu tại đây.
 |
| Hình minh họa. |
Đến đầu giờ chiều, người dân vẫn thấy chiếc xe này nổ máy đứng im tại địa điểm trên, dự có nhiều biểu hiện bất thường nên một số người đã tiến lại kiểm tra. Qua kiểm tra, mọi người phát hiện tại ghế lái có một thanh niên có nhiều biểu hiện chẳng lành nên đã nhanh chóng thông báo chính quyền địa phương.
Ngay sau đó, Công an thị trấn Ngô Đồng, Công an huyện Giao Thuỷ có mặt tại hiện trường. Lãnh đạo Công an thị trấn Ngô Đồng (Giao Thủy, Nam Định) cho biết, do chiếc xe bị chốt khoá bên trong nên cơ quan chức năng đã phải gọi thợ sửa chữa ô tô đến mở.
“Khi xe được mở khoá, mọi người phát hiện thi thể nam thanh niên trên ghế lái. Qua kiểm tra, nam thanh niên được xác định là M.X.T (trú tại xã Hồng Thuận, huyện Giao Thuỷ, tỉnh Nam Định) là Thượng uý Công an, công tác trên địa bàn TP. Hà Nội”, vị lãnh đạo này cho biết.
Trước đó, sáng 19/9/2018, người thân và người dân tổ dân phố Hạ Lũng, phường Đằng Hải, Quận Hải An, Hải Phòng hoảng hốt khi phát hiện anh Vũ Mạnh Q, 34 tuổi, Giám đốc một công ty cổ phần đầu tư và xây lắp chết trong xe con đậu ở gara gia đình.
Khám nghiệm hiện trường, xe và thi thể, nhà chức trách nhận định nạn nhân tử vong trong khoảng 3h đêm và kết luận nguyên nhân chết do xe đóng kín, nổ máy, chạy điều hòa, lượng oxy trong xe giảm dần, khí độc tăng cao gây ngạt.
Người thân nói, đêm 18/9 do nhiều việc, anh Q về nhà muộn hơn mọi ngày. Thời điểm đó trời mưa, có thể không muốn mở cửa làm gia đình thức giấc nên anh cho xe vào gara, để máy nổ, bật điều hòa và ngủ... Điều đáng nói, đã có nhiều trường hợp đáng tiếc do thiếu hiểu biết khi ngủ trong ô tô nên gặp tai nạn thương tâm được ghi nhận trên thế giới và cả ở Việt Nam trong nhiều năm qua.
Từ bỏ ý định ngủ trong ô tô
Việc ngủ trong xe hơi được so sánh với trong một căn phòng hẹp và kín nhưng nguy hiểm hơn nhiều bởi không gian trong ô tô chật hẹp hơn và tồn tại nhiều khí độc, chất độc hại. Ở trong một không gian kín và hẹp như xe hơi, nếu đóng kín tất cả các cửa một người có nguy cơ bị thiếu khí oxi chỉ trong khoảng 2 giờ bởi một người trưởng thành cần khoảng 1m3 không khí trong 1 giờ.
Nếu ở trạng thái tỉnh táo, con người dễ dàng phản ứng với tình trạng “ngộp” khí và phản ứng bằng nhiều cách như mở cửa sổ, bật chế độ điều hòa lấy gió ngoài hay dừng xe nghỉ ngơi.
Tuy nhiên, khi đang ngủ con người rơi vào trạng thái vô thức khiến khả năng phản ứng bằng không dẫn tới tình trạng lịm dần và tử vong. Có rất nhiều lý do khiến bạn không nên ngủ trong xe hơi như nguy cơ mắc ung thư, bị trộm cắp và nguy hiểm nhất là tử vong do thiếu khí hay ngộ độc khí.
Mặt tích cực của việc đóng kín cửa và bật điều hòa lấy gió trong là tiết kiệm nhiên liệu, đề phòng trộm cắp nhưng cũng là nguyên nhân khiến nạn nhân tử vong chỉ sau vài giờ ngủ quên. Đối với một số mẫu xe đời mới hệ thống điều hòa đã khắc phục hạn chế trên bằng cách chuyển linh hoạt giữa hai chế độ lấy gió trong và gió ngoài sau 5 phút.
Tuy nhiên, không phải hầu hết các chủ xe đều đang sở hữu một mẫu xe đời mới có công nghệ này. Ở chế độ lấy gió trong, hệ thống điều hòa trên các xe đời cũ chỉ dùng chính không khí bên trong xe để làm lạnh khiến việc lưu thông không khí với bên ngoài gần như không có.
Nếu ngủ trong ô tô lúc này với cửa đóng kín, một người có thể tử vong trong khoảng 2 - 3 giờ vì cạn kiệt oxy, càng nhiều người thì thời gian càng rút ngắn. Kinh nghiệm rút ra là khi ngủ trong xe hơi bật điều hòa phải chọn chế độ lấy gió ngoài giúp việc lưu thông không khí được tuần hoàn hơn.
Ngay cả trong trường hợp đã chọn chế độ lấy gió ngoài vẫn có thể bị tử vong do động cơ chết máy. Nguyên nhân của tình trạng này có thể là do xe bị hết nhiên liệu hoặc động cơ quá nóng vì dừng lâu một chỗ khiến hệ thống làm mát bằng gió cưỡng bức không hoạt động.
Nếu buộc phải ngủ trong ô tô thì làm thế nào?
Việc ngủ trong xe hơi là tình huống bất khả kháng khi bạn quá mệt mỏi vì lái xe đường dài, khi không tìm được chỗ nghỉ. Theo PGS Đàm Hoàng Phúc, Phó trưởng bộ môn ô tô, Viện Cơ khí Động lực (Đại học Bách Khoa Hà Nội) từ kết cấu tới tính năng của ôtô của các nhà sản xuất là không phải đỗ xe một chỗ, đóng kín cửa, bật điều hòa - mà phải chạy mới bật điều hòa.
Nếu đỗ xe, không bật điều hòa, không nổ máy thì ngủ không sao. Còn nếu ngủ trong ô tô mà nổ máy, bật điều hòa tiềm ẩn nhiều nguy hiểm. Khi buộc phải nổ máy ngủ trong xe, bạn cần biết: *Nên: Tìm chỗ đỗ xe thoáng để khí thải nhanh tản đi.
Lái xe nên để chế độ lấy gió ngoài, dù ngồi, hay ngủ cũng cần hé cửa kính 1,5 – 2,5cm để lưu thông không khí trong - ngoài. Cách này đơn giản nhưng quan trọng vì tránh được rủi ro khi động cơ tắt máy đột ngột, hệ thống điều hòa xe hỏng, trộm cắp…
Trời mát, mùa đông nên tắt máy, tắt điều hòa và mở hé cửa kính. Mùa hè giữ nhiệt độ trong xe ở mức vừa phải. Trước khi ngủ, nghỉ cần đặt báo thức 15- 30-45 phút/lần để kiểm soát tình huống, hoặc ra ngoài hít thở để không bị thiếu dưỡng khí.
Nếu bật điều hòa, đóng kín cửa xe cần chọn chế độ lấy gió ngoài (nếu xe không có chế độ tự động) và chỉ ngủ giấc ngắn kẻo xe hết nhiên liệu, tự dừng động cơ.
*Tránh: Tránh chỗ đỗ xe ngủ chật hẹp, bí khí vì có mở cửa xe vẫn thiếu ô xy. Tuyệt đối tránh nổ máy, mở điều hòa trong garage nằm ngủ, nguy hiểm đến tính mạng vì cả động cơ xăng và diesel vận hành sẽ tăng nồng độ khí CO lên gấp nhiều lần.
Tránh hạ kính quá sâu quá, vì có thể bị cảm lạnh, không đảm bảo an toàn tài sản. Tránh để hệ thống gió điều hòa thổi vào mặt dễ cảm lạnh. Không chỉ có bình ôxy, vì khi CO dành hết ôxy trong hồng cầu, não chết dần khi ngủ thì bình ôxy vô hiệu.
Tuyệt đối tránh để trẻ ở một mình trong xe. Nếu buộc phải để trẻ trong xe cần mở hé cửa kính, cho trẻ xuống ghế sau và chốt cửa không cho mở từ bên trong. Tuyệt đối không nổ máy.
Cũng theo PGS Đàm Hoàng Phúc, nếu xe hở gas, hoặc ống pô xe trục trặc khiến khí CO tràn vào xe thì đang lái xe, bạn sẽ nhận thấy mùi khó chịu để kịp thời dừng xe, xử lý. Nhưng nếu đã ngủ say thì không biết điều đó để kịp thời xử lý.
Hệ thống điều hòa ô tô có 2 chế độ lấy gió làm lạnh: Chế độ lấy gió trong làm mát nhanh, nhưng không khí chỉ tuần hoàn trong khoang lái. Chọn chế độ lấy gió ngoài làm mát chậm, nhưng có nhiều ôxy vào khoang lái.
Nếu lấy gió trong thì trong khi đóng kín cửa xe, trong xe mát còn khí ôxy giảm dần, người trong xe đi càng lâu, càng đông sẽ thấy ngột ngạt, thần kinh và cơ bắp dần uể oải, mệt mỏi…
Vì vậy đi đường dài tài xế cần chọn chế độ lấy gió ngoài, hoặc mở cửa kính, hoặc nghỉ giữa hành trình nhiều lần để mở cửa thông khí, cho người ra ngoài hít thở tự nhiên. Nếu đi xe cũ, luôn kiểm tra điều hòa không khí (AC) của xe xem hệ thống làm mát có bị rò rỉ khí ga không.
Lưu ý nhất là đảm bảo thông gió, không bí hay đọng khí, ám mùi khó chịu để an toàn cho mọi người. Khí CO2 không mùi, không vị, không gây đau đớn, do đó cơ thể người bị ngạt không được “cảnh báo” để thoát nạn.
Bạn chỉ có thể nhận biết được qua dấu hiệu sau: Khi đi xe ô tô bị ngạt khí sẽ thấy: Đau ngực, hồi hộp, môi và đầu ngón tay – chân tím, rối loạn nhịp tim, tụt huyết áp, mất định hướng, co giật, tiểu – đại tiện không tự chủ… dẫn tới hôn mê.
Trong xe thấy có người khó thở, ngất, thở trào bọt hồng, tay chân sưng đau, tím môi và đầu ngón tay, ngón chân, có những động tác bất thường... thì nhanh chóng mở hết các cửa để không khí tràn vào, đưa ngay nạn nhân ra chỗ thoáng, đồng thời gọi 115 để bác sĩ sớm trợ giúp bằng hô hấp nhân tạo và đưa tới bệnh viện cấp cứu. Cơ hội sống sót và hạn chế di chứng của nạn nhân phụ thuộc vào thời gian cấp cứu nhanh hay chậm.
28 °C
31 °C
27 °C
