Trầm cảm sau sinh là một dạng khá khác biệt với các kiểu trầm cảm thông thường khác, theo các chuyên gia đánh giá thì đây là một loại bệnh cực kỳ nguy hiểm.
Tin nên đọc
Những nghề nghiệp dễ mắc bệnh trầm cảm
Hòa Bình: Cô gái trầm cảm 2 lần bị hiếp dâm trở nên hoảng loạn
Vụ mẹ giết con 33 ngày tuổi do trầm cảm sau sinh: Mong một sự tha thứ
Người chồng ở đâu trong vụ mẹ trầm cảm dìm chết con 35 ngày tuổi?
0,15% phụ nữ sau sinh mắc trầm cảm
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết, trên thế giới có gần 300 triệu người mắc trầm cảm. Trong đó Nhật Bản có khoảng 3% dân số, con số này tại Mỹ là 17%. Tại Việt Nam, WHO ước tính có khoảng 3,6 triệu người mắc căn bệnh này, chiếm 4% dân số (số liệu 2015).
Để tìm hiểu rõ hơn về chứng trầm cảm sau sinh, Pháp Luật Plus đã tìm gặp TS. Tô Thanh Phương - PGĐ Bệnh viện Tâm thần Trung ương.
Theo ông, chứng trầm cảm sau sinh sẽ gây ảnh hưởng rất lớn đến bản thân người mẹ và chính những người thân trong gia đình.
Người vợ bị trầm cảm nhẹ thì sẽ không chăm sóc tốt cho chồng và con, gia đình không được vui vẻ.
Người bị bệnh nặng thường có ý nghĩ hay hành vi tự tử. Một số người rối loạn tâm thần, luôn có cảm giác bị hại nên tìm cách trả thù hay đối phó. Có những bà mẹ nghĩ con mình bị ma quỷ nhập nên tìm cách trừ tà, rất nguy hiểm đến tính mạng của bé và cả người thân.
Nhiều sản phụ cảm thấy đau khổ, vô vọng tăng dần sau khi sinh con, thậm chí khóc lóc cả ngày mà không có lý do cụ thể nào. Đôi khi họ lại cảm thấy bị chồng, gia đình, bạn bè bỏ rơi.
Những cảm giác này thường không có căn cứ. Những phụ nữ suy nhược này có thể rơi vào trạng thái mệt mỏi triền miên, thờ ơ với công việc nhà. Họ không buồn tắm rửa, chải chuốt.
Những bà mẹ suy yếu thường hay có nhiều mối lo, nhất là về sức khỏe bản thân. Có thể họ cảm thấy đau dữ dội ở đâu đó nhưng bác sĩ lại không thể tìm ra nguyên nhân. Thường là đau ở đầu và ở cổ.
Những người khác lại đau lưng, đau ngực, có thể là do các vấn đề về tim. Những triệu chứng này sẽ trở nên trầm trọng nếu không được chữa trị.
Thường người bị trầm cảm rất khó ngủ, họ có thể thao thức đến gần sáng, hoặc cả đêm không ngủ được.
Không chỉ dừng lại ở đó, nhiều người mắc trầm cảm sau sinh luôn tìm cách tự tử hoặc gây hại cho những người xung quanh đặc biệt là chồng và con.
 |
| TS. Tô Thanh Phương - PGĐ Bệnh viện Tâm thần Trung ương. |
Nguyên nhân dẫn đến trầm cảm sau sinh
Theo ông Phương, nguyên nhân dẫn đến trầm cảm sau sinh là do: “Sau khi sinh, việc giảm đột ngột estrogen và chất dưỡng thai, hormones tuyến giáp cũng giảm nhanh chóng gây ra cảm giác mệt mỏi, dễ thay đổi cảm xúc.
Một điều đáng lưu tâm là, ngay trong tuần đầu sau khi sinh, tất cả phụ nữ đều xuất hiện hội chứng “Ngày thứ 3 sau sinh” với những biểu hiện như mất ngủ, căng thẳng, suy nghĩ linh tinh, lo lắng về khả năng chăm có con.
Nếu trong khoảng thời gian này, các bà mẹ nhận được sự quan tâm, động viên của gia đình đặc biệt là người chồng thì những tình trạng trên sẽ giảm và nội tiết tố trong cơ thể dần cân bằng.
Tuy nhiên, nếu không được quan tâm, động viên, chia sẻ thì tình trạng này sẽ dần một nặng thêm và sẽ xuất hiện những hành động gây hại cho cả bản thân và những người xung quanh”.
Trầm cảm sau sinh được chia làm 3 dạng, trầm cảm nhẹ, trầm cảm trung bình và trầm cảm nặng. Ở trầm cảm sau sinh nặng có 2 trường hợp là trầm cảm nặng không loạn thần và trầm cảm nặng có loạn thần.
Loại trầm cảm nặng có loạn thần đặc biệt nguy hiểm, một số bệnh nhân xuất hiện các hiện tượng hoang tưởng hoặc ảo thanh. Những hiện tượng hoang tưởng thường xảy ra đối với đứa con, họ cho rằng đứa con là tội lỗi, hay cho rằng chồng đi ngoại tình….
Trong khi đó, những hiện tượng ảo thanh thường các bệnh nhân sẽ cảm thấy có tiếng nói xui mình giết con, giết chồng…. Nếu không được kịp thời phát hiện và điều trị rất có thể các bà mẹ sau sinh sẽ có những hành động tự gây hại cho bản thân và những người xung quanh.
60-80% có thể tái phát trầm cảm nếu không được điều trị đúng cách
Theo bác sĩ Phương, đối với những người mắc trầm cảm dưới 6 tháng sẽ được các bác sĩ điều trị tích cực 6 tháng và điều trị duy trì trong khoảng 18 tháng.
Đối với người mắc trầm cảm trên 6 tháng sẽ được các bác sĩ điều trị tích cực từ 6 tháng đến 1 năm và điều trị duy trì từ 3-5 năm.
Bênh nhân có thể khỏi hoàn toàn và trở về cuộc sống bình thường nếu được bác sĩ điều trị đúng phương pháp, uống thuốc đúng giờ, đầy đủ và đặc biệt môi trường sống hòa nhập.
Tuy nhiên, nếu phương pháp điều trị không đúng, bệnh nhân không tuân thủ giờ uống thuốc hay liều lượng uống thì rất có thể bệnh sẽ tiếp tục tái phát. Bởi theo số liệu thống kê, 60-80% bệnh nhân có thể tái phát trầm cảm nếu không được điều trị đúng cách.
Điều đặc biệt, theo nghiên cứu những phụ nữ bị trầm cảm sau sinh có dấu hiệu cảnh báo rõ ràng trong thời kỳ mang thai. Các bác sĩ có thể phát hiện những phụ nữ có nhiều nguy cơ mắc bệnh và ngăn ngừa được bệnh này.
Quan trọng nhất là mọi người nhận biết được các yếu tố nguy cơ và xin tư vấn bác sĩ, đặc biệt là nếu bạn có bất kỳ thay đổi tâm trạng trước khi mang thai hoặc trong khi mang thai. Thói quen lành mạnh cũng có thể làm giảm nguy cơ mắc trầm cảm sau sinh.
 |
| Một trong những trường hợp mắc trầm cảm sau sinh được TS Phương điều trị tại bệnh viện. Ảnh: Vietnamnet. |
Lời khuyên của bác sĩ
Theo bác sĩ Phương, để tránh tình trạng các bà mẹ mắc chứng trầm cảm sau sinh thì gia đình và người chồng là một trong những yếu tố rất quan trọng.
Gia đình cần quan tâm, chia sẻ với họ, động viên tinh thần để các bà mẹ ổn định tâm lý. Đặc biệt, với các bà mẹ trẻ, lo lắng buồn phiền là điều bình thường, không có gì phải xấu hổ, đừng che giấu những mối lo và băn khoăn mà hãy chia sẻ với người thân để có biện pháp tốt nhất.
Mắc bệnh trầm cảm sau sinh không phải lỗi của bạn. Tự chăm sóc bản thân không phải là ích kỷ. Nếu gặp bất kỳ cảm xúc buồn chán đau khổ, người mẹ cần yêu cầu trợ giúp từ các bác sĩ, gia đình và bạn bè.
Mặc dù không có biện pháp nào tránh được trầm cảm sau sinh, nhưng vẫn có cách để bảo vệ sức khỏe tâm sinh lý và làm giảm nguy cơ mắc bệnh.
Ngay khi đang mang thai, nếu cảm thấy chán nản hoặc có bất kỳ yếu tố nguy cơ nào, hãy thực hiện ngay những thói quen lành mạnh để giảm bớt nguy cơ mắc trầm cảm sau sinh.
Cần theo học một số chương trình giáo dục tiền sản cho cả người vợ lẫn chồng trước khi sinh con, hoặc ít nhất tìm sách báo cung cấp những kiến thức đúng đắn về sức khỏe sinh sản.
32 °C
32 °C
