Hà Nội 26 °C
TP Hồ Chí Minh 33 °C
Hải Phòng 26 °C
Đà Nẵng 31 °C
Yên Bái 27 °C
  • Hà Nội Hà Nội 26°C
  • TP Hồ Chí Minh Hà Nội 33°C
  • Hải Phòng Hà Nội 26°C
  • Đà Nẵng Hà Nội 31°C
  • Yên Bái Hà Nội 27°C

Bắt trộm, hiếp dâm chủ nhà bị khởi tố vì "vượt quá giới hạn phòng vệ" liệu có thỏa đáng?

Pháp luật hình sự
02/01/2018 06:05
Hà Giang
aa
Nhiều ý kiến cho rằng, việc truy cứu trách nhiệm hình sự trong các trường hợp này là chưa thỏa đáng, không phù hợp?


Tin nên đọc

Thời gian qua, nhiều vụ chủ nhà bị khởi tố, xử lý vì bắt, đánh đối tượng trộm cắp. Mới đây, một nữ nạn nhân trong lúc phản kháng “yêu râu xanh” cũng bị khởi tố vì: “Có hành vi phạm tội Cố ý gây thương tích do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng”.

Nhiều ý kiến cho rằng, việc truy cứu trách nhiệm hình sự trong các trường hợp này là chưa thỏa đáng, không phù hợp?

Thời gian qua xảy ra nhiều vụ bắt trộm bị đi tù.
Thời gian qua xảy ra nhiều vụ bắt trộm bị đi tù.

Bị khởi tố vì… đâm chết kẻ cưỡng hiếp mình

Theo đó, chiều ngày 17/12/2017, anh Vàng Văn Th. (SN 1992, trú tại xã Bản Nhùng, huyện Hoàng Su Phì, tỉnh Hà Giang) đến nhà chị Vàng Thị Ngân (SN 1992, tức Vàng Mè Đoan, 25 tuổi, trú tại xã Tả Sử Choóng) để ăn cơm. Sau khi uống rượu, thấy chồng chị Ngân say rượu, Th. nảy sinh ý định quan hệ tình dục với chị Ngân nhưng không được người phụ nữ này đồng ý.

Th. liền cầm con dao dọa chị Ngân rồi lao vào khống chế nhằm cưỡng hiếp chị Ngân. Trong lúc vật lộn, chị Ngân lấy được con dao và đâm trúng đùi trái của Th. Do vết thương nặng, gây mất nhiều máu nên Th. đã tử vong sau đó. Sau khi đâm chết Th., chị Ngân đã gọi điện cho Công an xã để tự thú.

Trong quá trình điều tra, cơ quan Công an xác định chị Ngân có hành vi phạm tội Cố ý gây thương tích do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng nên đã khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can đối với Vàng Thị Ngân để điều tra. Hiện vụ án đang được điều tra, làm rõ.

Uất ức đến nỗi treo cổ tự tử

Vụ án này từng được dư luận đặc biệt quan tâm vì nội dung câu chuyện quá hi hữu, đời thường nhưng cả hai cha con lại đều bị khởi tố ra tòa.

Người cha trong quá trình điều tra đã uất ức đến nỗi treo cổ tự tử. Theo đó, khoảng 2h30 sáng 21/1/2014, cha con anh Nguyễn Văn Trình (ấp Phú Bình, xã Vĩnh Bình, Chợ Lách, Bến Tre) phát hiện Phạm Văn K. (SN 1999) đột nhập vào tiệm tạp hóa của gia đình.

Do không biết số điện thoại của công an nên ngay sau khi bắt em K., Trình có gọi điện thoại cho trưởng ấp để báo vụ việc. Trình gọi đến ba lần nhưng ông trưởng ấp không nghe máy. Bất đắc dĩ, cha con anh Trình bèn giữ em K. lại và tra hỏi: “Mày con ai?”.

Do K. không nói nên Trình nắm hai tay của K. ra sau, dẫn ra ngoài cửa tiệm và trói K. vào gốc cây. Tiếp tục hỏi K. là con ai nhưng K. vẫn không trả lời nên Trình lấy dây trói hai chân K. rồi lấy dây cột vào sợi dây trói hai tay K., đầu dây kia vắt qua nhánh cây rồi kéo lên hạ xuống nhiều lần.

Đến khi K. khai mình là con của ai, từng vào tiệm lấy trộm bốn lần thì Trình không kéo lên hạ xuống nữa. Đến 4h40 sáng, Trình tiếp tục gọi điện thoại báo cho trưởng ấp, lần này thì ông đến đưa tên trộm về trụ sở ấp làm việc.

Nhưng rồi sau đó, thay vì xử lý, giáo huấn tên trộm (vì "em trộm" này chưa thành niên), người ta lại đi khởi tố, truy tố anh Trình tội bắt giữ người trái pháp luật, cha anh cũng bị xem là đồng phạm, tuy nhiên quá trình điều tra ông đã uất ức treo cổ tự tử.

Xử sơ thẩm ngày 10/9/2015, dù khẳng định việc bắt người phạm tội quả tang là đúng, TAND huyện Chợ Lách (Bến Tre) vẫn tuyên phạt bị cáo Trình sáu tháng cải tạo không giam giữ về tội giữ người trái pháp luật. Anh Trình kháng cáo vì cho rằng mình vô tội.

Sáng 4/1/2016, TAND tỉnh Bến Tre xét xử phúc thẩm lưu động đối với vụ án này đã bác kháng cáo của anh Trình. HĐXX nhận định, xét kháng cáo, dù bị cáo không thừa nhận hành vi, nhưng lời khai tại cơ quan điều tra phù hợp với tình tiết vụ án. Bị cáo đã cố ý giữ bị hại để đánh trói, tra hỏi.

Hành vi của bị cáo là trái quy định pháp luật. Kháng cáo của bị cáo là không có cơ sở, cần giữ nguyên án sơ thẩm, tuyên phạt bị cáo 6 tháng cải tạo không giam giữ.

“Xử vậy thì ai dám bắt trộm nữa”

Tối 1/8/2015, Tạ Công Trung (23 tuổi) và Lê Minh Thành (21 tuổi, cùng ngụ phường Ninh Sơn, TP Tây Ninh) rủ nhau vào nhà ông Nguyễn Ngọc Ánh (63 tuổi, ngụ phường Ninh Sơn, TP Tây Ninh) trộm gà.

Lúc này Thành đứng ngoài canh chừng, còn Trung leo tường rào vào trộm. Vì đã xảy ra mất trộm nhiều lần nên phát hiện kẻ trộm, ông Ánh cầm cây chĩa (đầu sắt) đuổi theo. Khi gần đuổi kịp, do trời mưa nên ông Ánh bị trượt chân té làm mũi chĩa đâm vào mông Trung một cái.

Trung tiếp tục bỏ chạy, leo lên tường rào để trèo ra ngoài. Lúc này ông Ánh chạy đến kêu Trung đứng lại và leo xuống nhưng Trung không xuống. Ông Ánh dùng chĩa đâm một nhát dính vào người Trung. Kết luận giám định thương tật tại vùng bụng của Trung là 73% và vùng mông 1%.

TAND TP Tây Ninh xử sơ thẩm đã tuyên phạt ông Ánh 12 tháng tù treo về tội cố ý gây thương tích trong tình trạng tinh thần bị kích động mạnh. Ông Ánh kháng cáo vì cho rằng mình bị oan. Chiều 25/9, TAND tỉnh Tây Ninh xét xử phúc thẩm.

HĐXX cho rằng nội dung kháng cáo của bị cáo Ánh không có cơ sở để xem xét. Vì vậy, tòa tuyên giữ nguyên mức án 12 tháng tù treo đối với bị cáo Ánh, đồng thời buộc bị cáo phải bồi thường 74 triệu đồng cho người bị hại. “Nếu tòa tuyên như vậy thì kẻ trộm sẽ lộng hành, còn ai dám bắt trộm nữa!”, ông Ánh bức xúc.

Thế nào là vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng?

Hầu hết các quốc gia trên thế giới đều quy định chế định phòng vệ chính đáng trong luật hình sự. Tuy nhiên, mỗi quốc gia có những quy định riêng về chế định này tuỳ thuộc vào tình hình chính trị, kinh tế - xã hội của mỗi nước.

Luật hình sự nước ta, phòng vệ chính đáng được quy định tại Điều 22 Bộ luật Hình sự 2015 (có hiệu lực từ 1/1/2018) với nội dung: “1. Phòng vệ chính đáng là hành vi của người vì bảo vệ quyền hoặc lợi ích chính đáng của mình, của người khác hoặc lợi ích của Nhà nước, của cơ quan, tổ chức mà chống trả lại một cách cần thiết người đang có hành vi xâm phạm các lợi ích nói trên.

Phòng vệ chính đáng không phải là tội phạm. 2. Vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng là hành vi chống trả rõ ràng quá mức cần thiết, không phù hợp với tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi xâm hại. Người có hành vi vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật này”.

Theo Thạc sĩ Đinh Văn Quế, để xem xét hành vi chống trả có cần thiết hay không, có rõ ràng là quá đáng hay không, thì phải xem xét toàn diện những tình tiết có liên quan đến hành vi xâm hại và hành vi phòng vệ như: khách thể cần bảo vệ;

Mức độ thiệt hại do hành vi xâm hại có thể gây ra hoặc đã gây ra và do hành vi phòng vệ gây ra; vũ khí, phương tiện, phương pháp mà hai bên đã sử dụng; nhân thân của người xâm hại; cường độ của sự tấn công và của sự phòng vệ; hoàn cảnh và nơi xẩy ra sự việc v.v...

Đồng thời cũng phải chú ý yếu tố tâm lý của người phải phòng vệ có khi không thể có điều kiện để bình tĩnh lựa chọn được chính xác phương pháp, phương tiện chống trả thích hợp, nhất là trong trường hợp họ bị tấn công bất ngờ.

Sau khi đã xem xét một cách đầy đủ, khách quan tất cả các mặt nói trên mà nhận thấy rõ ràng là trong hoàn cảnh sự việc xảy ra, người phòng vệ đã sử dụng những phương tiện, phương pháp rõ ràng quá đáng và đã gây thiệt hại rõ ràng quá mức đối với hành vi xâm hại thì coi hành vi chống trả là không cần thiết và là vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng. Ngược lại, nếu hành vi chống trả là cần thiết thì đó là phòng vệ chính đáng.”

Mặt khác, Điều 22 Hiến pháp năm 2013 quy định: Công dân có quyền có nơi ở hợp pháp. Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở. Không ai được tự ý vào chỗ ở của người khác nếu không được người đó đồng ý. Việc khám xét chỗ ở do luật định.

Điều 46 Bộ luật Dân sự năm 2005 cũng có quy định cụ thể về quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở của công dân như sau: “Cá nhân có quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở. Việc vào chỗ ở của một người phải được người đó đồng ý.

Chỉ trong trường hợp được pháp luật quy định và phải có quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền mới được tiến hành khám xét chỗ ở của một người; việc khám xét phải theo trình tự, thủ tục do pháp luật quy định. Trong trường hợp chủ thể có hành vi xâm phạm chỗ ở hợp pháp của người khác thì sẽ chịu trách nhiệm theo quy định của pháp luật”.

Thời gian qua cũng đã xẩy ra rất nhiều vụ trọng án liên quan đến việc đối tượng trộm cắp sau khi bị phát hiện đã chống trả quyết liệt, thậm chí sẵn sàng giết người.

Có thể thấy, quy định của pháp luật về “vượt qua giới hạn phòng vệ chính đáng” là cần thiết nhằm tránh việc lợi dụng yếu tố “phòng vệ chính đáng” để phạm tội.

Nhưng ngược lại, các cơ quan tố tụng khi xem xét vụ việc cũng cần thấu đáo, có lý, có tình, vừa đảm bảo tính công minh, thượng tôn pháp luật nhưng đồng thời cũng cần đảm bảo sự nghiêm khắc, răn đe, phòng ngừa tội phạm.

bài liên quan
Đắk Lắk: Khởi tố 2 nghi phạm liên quan mua bán đất dự án đường cao tốc

Đắk Lắk: Khởi tố 2 nghi phạm liên quan mua bán đất dự án đường cao tốc

Chiều ngày 27/3, Trung tá Kiều Mạnh Hùng - Trưởng Công an huyện Krông Pắk (tỉnh Đắk Lắk) cho biết vừa quyết định khởi tố vụ án, khởi tố 2 bị can về hành vi đưa hối lộ và nhận hối lộ, liên quan vụ việc mua bán đất tại dự án đường cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột.
Đồng Nai: Khởi tố 1 nhóm đối tượng mua bán, vận chuyển 16kg ma tuý

Đồng Nai: Khởi tố 1 nhóm đối tượng mua bán, vận chuyển 16kg ma tuý

Ngày 22/3, Cơ quan cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Đồng Nai cho biết vừa ra quyết định khởi tố, bắt tạm giam đối với 3 đối tượng để làm rõ về hành vi vận chuyển trái phép chất ma tuý
Quảng Ninh: Khởi tố nhóm đối tượng mua bán, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy

Quảng Ninh: Khởi tố nhóm đối tượng mua bán, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy

Công an tỉnh Quảng Ninh vừa ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với nhóm đối tượng về tội “ mua bán, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy”.
Cao Bằng: Khởi tố một đối tượng sản xuất trái phép chất ma tuý

Cao Bằng: Khởi tố một đối tượng sản xuất trái phép chất ma tuý

Công an huyện Bảo Lâm (Cao Bằng) vừa đưa tang chứng, vật chứng và đối tượng về trụ sở để điều tra về hành vi khứa quả thuốc phiện.
Khởi tố, bắt tạm giam hai đối tượng cướp giật 1 tỷ đồng tại Vĩnh Phúc

Khởi tố, bắt tạm giam hai đối tượng cướp giật 1 tỷ đồng tại Vĩnh Phúc

Lực lượng chức năng đã tiến hành khởi tố, bắt tạm giam hai đối tượng liên quan đến vụ cướp giật số tiền 1 tỷ đồng tại Vĩnh Phúc.
Công an TP.HCM khởi tố 318 bị can do sai phạm trong lĩnh vực đăng kiểm

Công an TP.HCM khởi tố 318 bị can do sai phạm trong lĩnh vực đăng kiểm

Mở rộng điều tra “Đại án đăng kiểm”, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP.HCM đã khởi tố tổng cộng 318 bị can để điều tra về các hành vi sai phạm, tiêu cực trong lĩnh vực đăng kiểm.
Mới nhất
Đọc nhiều
Giá dầu giảm, giá xăng tăng mạnh

Giá dầu giảm, giá xăng tăng mạnh

Giá xăng RON95 tăng 530 đồng/lít, giá bán là 24.810 đồng/lít, giá dầu diesel được điều chỉnh giảm 320 đồng/lít, giá bán là 20.690 đồng/lít.
Công an tỉnh Lai Châu tăng cường công tác đấu tranh, phòng chống tội phạm

Công an tỉnh Lai Châu tăng cường công tác đấu tranh, phòng chống tội phạm

Chiều ngày 27/03/2024, Đại tá Phạm Hải Đăng – Phó Giám đốc Công an tỉnh, Thủ trưởng Cơ quan CSĐT đã chủ trì hội nghị Giao ban Cơ quan CSĐT Quý I năm 2024.
Thị trường bất động sản sôi sục chờ đón Lễ Kick-off Dự án Meyhomes Capital Phú Quốc

Thị trường bất động sản sôi sục chờ đón Lễ Kick-off Dự án Meyhomes Capital Phú Quốc

Ngày 02/04 tới đây sẽ diễn ra Lễ kick-off dự án Meyhomes Capital Phú Quốc với sự quy tụ của hơn 1000 chiến binh toàn quốc.
Tin bài khác
Hà Nội: Tạm giữ 26 đối tượng mang hung khí đánh nhau gây mất an ninh trật tự

Hà Nội: Tạm giữ 26 đối tượng mang hung khí đánh nhau gây mất an ninh trật tự

Lực lượng chức năng vừa tạm giữ hình sự 26 đối tượng mang hung khí đuổi đánh nhau, gây mất an ninh trật tự trên địa bàn quận Hà Đông (Hà Nội).
Triệt phá ổ nhóm tàng trữ, mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy liên tỉnh

Triệt phá ổ nhóm tàng trữ, mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy liên tỉnh

Một đường dây tàng trữ, mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy vừa bị lực lượng chức năng Công an tỉnh Bình Thuận triệt phá, bắt giữ 5 đối tượng.
Khởi tố vụ án mua bán trái phép hóa đơn 730 tỉ đồng tại Hà Nam

Khởi tố vụ án mua bán trái phép hóa đơn 730 tỉ đồng tại Hà Nam

Cơ quan An ninh điều tra, Công an tỉnh Hà Nam đã khởi tố vụ án “In, mua bán trái phép hóa đơn” và “Trốn thuế” xảy ra từ năm 2022 trên địa bàn tỉnh Hà Nam.
Xác minh làm rõ vụ việc nữ sinh lớp 7 bị người đàn ông hành hung tại Hải Dương

Xác minh làm rõ vụ việc nữ sinh lớp 7 bị người đàn ông hành hung tại Hải Dương

Một nữ sinh học lớp 7 bị một người đàn ông hành hung, tát liên tục, sự việc được quay lại và đưa lên mạng xã hội khiến nhiều người bức xúc.
Hà Nội: Khởi tố các đối tượng giấu ma túy trong hộp mỹ phẩm mang đi bán

Hà Nội: Khởi tố các đối tượng giấu ma túy trong hộp mỹ phẩm mang đi bán

Tại cơ quan Công an, Huynh và Duy khai nhận đã bán ma túy cùng nhau, các đối tượng giấu ma túy trong hộp mỹ phẩm rồi đem bán.
Cảnh sát 141 bắt giữ 17 đối tượng có dấu hiệu phạm pháp hình sự

Cảnh sát 141 bắt giữ 17 đối tượng có dấu hiệu phạm pháp hình sự

Trong tuần qua, các tổ công tác 141 đã kịp thời ngăn chặn, đấu tranh hiệu quả với các loại tội phạm, phát hiện 16 vụ việc có dấu hiệu vi phạm, bắt giữ 17 đối tượng.
Bắt giữ khẩn cấp hai đối tượng tàng trữ nhiều hàng nóng, thực hiện hàng loạt vụ cướp tài sản

Bắt giữ khẩn cấp hai đối tượng tàng trữ nhiều hàng nóng, thực hiện hàng loạt vụ cướp tài sản

Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Đồng Nai vừa phối hợp với Công an tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu bắt khẩn cấp 2 đối tượng gây ra hàng loạt vụ cướp tài sản.
Thanh Hoá: Bắt 2 đối tượng mua bán vũ khí quân dụng

Thanh Hoá: Bắt 2 đối tượng mua bán vũ khí quân dụng

Lực lượng chức năng vừa bắt giữ 2 đối tượng Phạm Hải Đăng và Nguyễn Đăng Tài để điều tra về hành vi mua bán, tàng trữ, vận chuyển trái phép vũ khí quân dụng.
Nhập lậu bò từ Lào về Việt Nam, một đối tượng bị bắt giữ

Nhập lậu bò từ Lào về Việt Nam, một đối tượng bị bắt giữ

Nguyễn Hùng Sơn bị lực lượng chức năng bắt giữ khi đang vận chuyển 17 con bò không có giấy tờ theo quy định từ Lào sang Việt Nam qua Cửa khẩu Nậm Cắn (Kỳ Sơn - Nghệ An).
Thanh Hóa: Phá chuyên án buôn bán vũ khí quy mô lớn

Thanh Hóa: Phá chuyên án buôn bán vũ khí quy mô lớn

Công an tỉnh Thanh Hóa vừa triệt phá chuyên án chế tạo, tàng trữ, mua bán trái phép vũ khí quân dụng liên tỉnh quy mô lớn.
trai nghiem nghe lam giay ban cua dong bao dao do o ha giang

Trải nghiệm nghề làm giấy Bản của đồng bào Dao đỏ ở Hà Giang

Giấy Bản là sản phẩm làm từ cây vầu non, được sử dụng trong tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên vào dịp lễ, tết... Cây vầu non được chẻ nhỏ, ngâm trong nước vôi, sau đó ngâm tiếp với nước một thời gian, đem nghiền và trộn với dung dịch chứa nhựa của một loại cây rừng. Từ hỗn hợp nguyên liệu này, người dân sẽ tráng thành những tấm giấy Bản...
clip nhom doi tuong manh dong dung hung khi dai ca met cuop tai san trong dem

Clip nhóm đối tượng mạnh động dùng hung khí dài cả mét cướp tài sản trong đêm

Ngày 16/3, Phòng Cảnh sát hình sự Công an TP Hà Nội phối hợp Công an quận Hà Đông đã bắt giữ 4 đối tượng để điều tra về hành Cướp tài sản. Các đối tượng này chủ yếu đã bỏ học, cùng nhau chế hung khí nguy hiểm dài cả mét sau đó đi khống chế, đe doạ những người đi đường trong đêm tối và cướp tài sản. Trước đó, nhóm đối tượng này đã cướp một xe máy của anh N.Đ.C. trên đường Lĩnh Nam, Vĩnh Hưng, Hoàng Mai, Hà Nội.
bao phap luat viet nam ky hop tac tai tro voi lien doan cau may viet nam

Báo Pháp luật Việt Nam ký hợp tác, tài trợ với Liên Đoàn Cầu mây Việt Nam

Báo Pháp luật Việt Nam và Liên Đoàn Cầu mây Việt Nam đã thực hiện lễ ký kết thỏa thuận hợp tác truyền thông và tài trợ đội tuyển cầu mây quốc gia Việt Nam.
tang cuong phoi hop truyen thong chinh sach phap luat giua bo tu phap va bo thong tin va truyen thong

Tăng cường phối hợp truyền thông chính sách pháp luật giữa Bộ Tư pháp và Bộ Thông tin và Truyền thông

thoi hoc sinh dang nho cua thap nien 2000 duoc tai hien qua sach tranh

Thời học sinh đáng nhớ của thập niên 2000 được tái hiện qua sách tranh

Bốn năm sau khi ra mắt 199 Mấy – Hồi Ấy Làm Gì?, hai tác giả Trang Neko và X.Lan quay trở lại với một ấn phẩm sách tranh đề tài trường học lấy nhan đề HỌC SINH CHÚNG MÌNH 2000 HỒI ẤY