Bản tin Pháp luật Plus số đặc biệt chào xuân sẽ nhìn lại năm sự kiện tiêu biểu về pháp luật được quan tâm trong năm 2017 do bạn đọc bình chọn.
1. Liên tiếp xảy ra nhiều tai biến và sự cố trong ngành y
Năm 2017, dịch sốt xuất huyết bùng phát và lan rộng khắp 63 tỉnh, thành phố, khiến 163.600 trường hợp mắc bệnh, trong đó có 138.327 trường hợp nhập viện, 30 trường hợp tử vong. Hà Nội và TP HCM là những địa phương tập trung nhiều nhất số lượng ca sốt xuất huyết.
Cũng trong năm qua, ngành y tế đối mặt với nhiều vụ việc nghiêm trọng, trong đó, sự cố chạy thận nhân tạo tại Hòa Bình làm 8 người chết. Liên quan đến vụ việc này, ôngTrương Quý Dương, Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Hòa Bình đã xin từ chức.
Tiếp đó, sự cố 4 bé sinh non đang nuôi trong lồng ấp tại Bệnh viện Sản - Nhi Bắc Ninh bất ngờ tử vong sáng 20/11 đã khiến dư luận bàng hoàng. Kết quả khám nghiệm tử thi bước đầu xác định nguyên nhân do sốc nhiễm khuẩn trên nền bệnh nhi sinh non tháng suy hô hấp, sức khỏe yếu.
Bị cáo Nguyễn Minh Hùng (nguyên Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc VN Pharma) đã chỉ đạo nhập 9.300 hộp thuốc Capicitabine 500mg. Do nghi ngờ về nguồn gốc thuốc nhập khẩu, Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) yêu cầu Hùng, Cường giải trình rồi tiến hành thanh, kiểm tra lô thuốc. TAND TP HCM ngày 24/11 đã tuyên bị cáo Nguyễn Minh Hùng 12 năm tù về tội buôn lậu.
2. BOT giao thông gây “nóng” dư luận
Chưa bao giờ dư luận xã hội liên tục “nóng” về vấn đề được coi là bất cập xung quanh một số dự án BOT giao thông như năm 2017.
Trong đó, điểm nóng đáng chú ý nhất là BOT Cai Lậy (tại Thị xã Cai Lậy, Tiền Giang), được đặt trên Quốc lộ 1 nhằm thu phí hoàn vốn đầu tư tại dự án tuyến đường tránh qua thị xã Cai Lậy và sửa chữa tuyến đường Quốc lộ 1 tại thị xã Cai Lậy.
Cho rằng vị trí đặt trạm thu phí không đúng nên ngay từ thời điểm bắt đầu thu phí (tháng 8/2017), người dân đã phản ứng bằng cách trả phí bằng tiền lẻ có mệnh giá thấp. Việc này dẫn đến ùn tắc giao thông cuối cùng phải tạm dừng thu phí 3 tháng.
Đến ngày ngày 30/11 khi trạm BOT này thu phí trở lại hiện tượng tài xế dùng tiền lẻ lại diễn ra dẫn đến ùn tắc. Trước lùm xùm tại trạm thu phí này Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu tạm dừng thu phí 1 tháng để ngành giao thông có phương án xử lý.
Sự việc không chỉ dừng lại ở BOT Cai Lậy, liên tiếp người dân đã tập trung phản đối ở hàng loạt trạm thu phí BOT như trạm thu phí Tam Nông (Phú Thọ), trạm thu phí BOT Cầu Rác (Hà Tĩnh), BOT Cầu Bến Thủy (Quảng Bình), BOT Quốc lộ 5…
3. Đại án kinh tế và những con số kỷ lục
Năm 2017 ghi nhận 12 đại án kinh tế được đưa ra xét xử với những con số kỷ lục. Hàng loạt các vụ án lớn về kinh tế đã được đưa ra xét xử trong năm 2017, gồm:
Vụ án “cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng; vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng” xảy ra tại Ngân hàng TMCP Xây dựng VN (VNCB), Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương tín (Sacombank), Ngân hàng TMCP Tiên Phong (TPBank), Ngân hàng TMCP Đầu tư và phát triển VN (BIDV);
Vụ án “cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”, “vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng” xảy ra tại Ngân hàng TMCP Đại Tín liên quan đến hành vi của Hứa Thị Phấn;
Vụ án “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” xảy ra tại Công ty cổ phần Tập đoàn đầu tư xây dựng nhà đất (Housing Group)…
Trong đó đáng chú ý nhất là đại án kinh tế tại Oceanbank tòa án triệu tập 727 đương sự, 51 bị cáo với có khoảng 50 luật sư tham gia bào chữa, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho các bị cáo, các đương sự tại phiên tòa. Sai phạm của các bị cáo trong đại án kinh tế Ocebank gây thiệt hại gần 2.000 tỷ đồng.
Đặc biệt, trong các vụ đại án kinh tế được đưa ra xét xử năm 2017, hầu hết là các vụ án liên quan đến ngành ngân hàng.
4. Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự năm 2015.
Tháng 6/2017, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự và về hiệu lực thi hành của Bộ luật Tố tụng Hình sự.
Quy định độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự: Điều 12 BLHS cũ quy định người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm; Người từ đủ 14 tuổi trở lên, nhưng chưa đủ 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng do cố ý hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.
BLHS mới quy định, người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm, trừ những tội phạm mà Bộ luật này có quy định khác; Người từ đủ 14 tuổi trở lên, nhưng chưa đủ 16 tuổi chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự về tội giết người, tội cố ý gây thương tích.. hoặc tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.
Tội không tố giác tội phạm: Điều 22 BLHS cũ quy định người nào biết rõ tội phạm đang đựơc chuẩn bị, đang được thực hiện hoặc đã được thực hiện mà không tố giác, thì phải chịu trách nhiệm hình sự về tội không tố giác tội phạm trong những trường hợp quy định tại Điều 313 của Bộ luật này.
Người không tố giác là ông, bà , cha, mẹ, con, cháu, anh chị em ruột, vợ hoặc chồng của người phạm tội chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự trong trường hợp không tố giác các tội xâm phạm an ninh quốc gia hoặc các tội khác là tội đặc biệt nghiêm trọng quy định tại Điều 313 của Bộ luật này.
Tuy nhiên, Điều 19 BLHS mới quy định: Người nào biết rõ tội phạm đang được chuẩn bị, đang được thực hiện hoặc đã được thực hiện mà không tố giác, thì phải chịu trách nhiệm hình sự về tội không tố giác tội phạm trong những trường hợp quy định tại Điều 389 của Bộ luật này.
Người không tố giác là ông, bà, cha, mẹ, con, cháu, anh chị em ruột, vợ hoặc chồng của người phạm tội không phải chịu trách nhiệm theo quy định tại khoản 1 Điều này, trừ trường hợp không tố giác các tội xâm phạm an ninh quốc gia hoặc tội đặc biệt nghiêm trọng khác quy định tại Điều 389 của Bộ luật này.
5. Xuất hiện “Hợp đồng tình ái” giữa hoa hậu và đại gia
Bị cáo Trương Hồ Phương Nga (sinh năm 1987, từng đạt danh hiệu Hoa hậu người Việt tại Nga), sau đó về Việt Nam sống và làm MC, diễn viên...
Cô bị bắt khẩn cấp vào ngày 19/2/2015 tại nơi cư trú quận 2, TP HCM. Nga và Nguyễn Đức Thùy Dung (bạn thân của Nga) đều bị cáo buộc lừa đảo, chiếm đoạt số tiền 16,5 tỷ đồng của đại gia Cao Toàn Mỹ.
Tuy nhiên bị cáo Trương Hồ Phương Nga đã phủ nhận tội danh, khẳng định số tiền 16,5 là giao dịch tình ái giữa cô và đại gia Cao Tòan Mỹ.
Với nhiều tình tiết mới được hé lộ trong các buổi xét xử như bức thư viết trên nilon, lời khai động trời từ bị cáo và nhân chứng, ngày 29/6, Tòa án đã quyết định cho bị cáo Phương Nga và Thùy Dung được tại ngoại .
Bên cạnh các quyết định thay đổi biện pháp ngăn chặn từ tạm giam sang cấm đi khỏi nơi cứ trú với các bị cáo, HĐXX còn ra quyết định trả hồ sơ để điều tra bổ sung để làm rõ số tiền 16,5 tỉ đồng là tiền do ông Mỹ chuyển cho Nga vì chuyện tình cảm hay chuyển để mua nhà? Đây cũng là điều dư luận đang mong chờ sẽ sớm được làm sáng tỏ trong vụ án này.